ویدئویی که لینک دانلود آن در ذیل این مطلب قرار داده شده، ارائه آقای دکتر جیم وایبن مدیر شرکت High Health است که در مورد اصلاح نژاد میگوی وانامی توضیحات بسیار آموزنده ای را در اختیار علاقمندان قرار می دهد. امیدوارم مورد استفاده بازدید کنندگان وبلاگ آبزیستان قرار گیرد.
فیلمی که لینک دانلود آن در ذیل مطلب آورده شده توسط آقای دکتر جیم وایبان، چهره شناخته شده در صنعت مولد سازی و اصلاح نژاد میگو , و در خصوص اصلاح نژاد میگوی سفید غربی ارائه گردیده است.
در این مطلب، خلاصه ای از روشی موفق در بهگزینی و اصلاح نژاد که به صورت عملیاتی در شرکتی در آمریکای لاتین انجام گرفته آورده شده است:
راهبردهای بهگزینی و اصلاح نژاد
در برنامه های اصلاح نژاد جمعیت ها، معمولاً سه راهبرد بر سایر روش ها غالبیت دارد: انتخاب فردی/توده ای، انتخاب فامیلی و انتخاب درون فامیلی. به منظور حصول نتایج مفیدتر، بعضا، ترکیبی از روش های یاد شده فوق را ترجیح می دهند.
در خصوص صفت هایی که وراثت پذیری بالا داشته باشند، معمولا، انتخاب انفرادی نتایج مطلوبی بر جای می گذارد. اما در مورد صفت هایی با وراثت پذیری پائین، انتخاب فامیلی و درون فامیلی پاسخ مناسب تری خواهد داشت.
در ارزیابی انجام شده، نزدیک به 50 درصد از پاسخ دهندگان، راهبرد گزینش انفرادی را ترجیح داده اند. 27 درصد از مشارکت کنندگان منحصراً در برنامه اصلاح نژاد خود، انتخاب فامیلی و تنها 10 درصد از آن ها هر دو استرتژی را برگزیده اند. بالغ بر 28 درصد از مشارکت کنندگان نیز از آمیزش متقاطع (کراس هیبرید) بهره برده اند.
در دو نیمکره، در انتخاب روش بهگزینی تفاوت معناداری دیده نشد. اما در مواردی که هدف از اصلاح، افزایش مقاومت نسبت به بیماری بوده، انتخاب فامیلی ارجحیت بیشتری داشته است.
در مورد استفاده از لاین های خالص، تنها حدود 50 درصد از شرکت کنندگان، از لاین های خالص استفاده کرده اند. حدود 24 درصد از ترکیب دو روش لاین های خالص و آمیزش بین لاین های خالص مختلف استفاده نموده اند.
ادامه دارد
ایمنی زیستی
در هنگام طراحی زیر ساخت های مولد سازی و اصلاح نژاد و تعیین استراتژی در این زمینه، ایمنی زیستی نکته ای بسیار پر اهمیت محسوب می گردد. اهمیت این موضوع زمانی دوچندان می گردد که مرکز تکثیر دریافت کننده مولد نیز برای نگهداری مولدین عاری از بیماری مهیا شده باشند.
در ارزیابی انجام شده (سال 2001)، 16 درصد از شرکت کنندگان، به فقدان ایمنی زیستی در مراکز خود اذعان داشتند، 59 درصد، ایمنی زیستی در مراکز خود را تا حد متوسط اعلام نمودند و 25 درصد از پاسخ دهندگان، سطح ایمنی زیستی در تأسیسات مولد سازی خود را بالا گزارش کردند. گروه آخر(25 درصد)، غالباً شامل شرکت هایی بودند که زیر ساخت آنها از ابتدا بر مبنای تولید مولدین و یا پست لاروهای عاری از بیماری های خاص (SPF) در نظر گرفته شده است.
کارگاه های مولد سازی که تأسیسات آن ها بر اساس سیستم باز طراحی شده، کمتر قادرند ایمنی زیستی را در سامانه خود اعمال نمایند.
در سال های اخیر، شمار پرورش دهندگانی که با انتخاب مولدین از جمعیت های بیمار، در زمینه تولید مولدین SPR اقدام نموده اند افزایش یافته است. این افراد بر این باورند که قرار گرفتن میگوها در معرض انواع عوامل بیماریزای ویروسی و باکتریائی، شانس بهگزینی میگوهای SPR را افزایش می دهد. بدیهی است اتخاذ چنین راهکاری، ایمنی زیستی و استراتژی تولید مولدین SPF را قربانی بهگزینی افراد مقاوم نسبت به بیماری خواهد نمود.
از جمله بازخوردهای منفی در خصوص این راهبرد، امکان انتقال برخی بیماری ها از طریق مولدین به صورت عمودی و یا در صورت بروز اخلال در فرآیند ضدعفونی می باشد. این مسأله در زمینه انتقال IHHNV از طریق تخم به نتاج اثبات گردیده است.
"ادامه دارد"
گروهی از دانشمندان مؤسسه Nofima با همکاری محققین شرکت Benchmark Genetics در کلمبیا و نروژ، از طریق بهگزینی مبتنی بر ژنوم، طی تنها یک نسل، موفق شده اند جمعیتی از میگوی گونه سفید غربی (Litopenaeus vannamei) تولید کنند که بازماندگی بالاتری نسبت به نسل والدینی خود نشان داده اند.
بهگزینی مبتنی بر ژنوم، روشی است که در آن به جای بررسی شجره ژنتیکی گروه های مختلف، بخش های مختلف مولکول DNA در افراد یا جمعیت های برگزیده مورد مطالعه قرار می گیرد و بر آن اساس، صفت مورد نظر ردیابی می شود.
در این مطالعه، انتقال صفت مقاومت در مقابل بیماری در جمعیت والدینی و نتاج مورد بررسی قرار گرفته است. جمعیت هایی که با هم آمیزش داده شدند از نظر دو صفت بهگزینی شده بودند. یکی بر مبنای رشد سریع و دیگری بر اساس مقاومت در مقابل بیماری لکه سفید ویروسی.
پس از تنها یک نسل آمیزش بین دو جمعیت، بازماندگی نتاج از 38 درصد به 51 درصد ارتقاء یافت.
در اغلب سیستم های تجاری، مولد سازی و اصلاح نژاد به صورت توأم انجام می شود. با این حال، زیر ساخت مورد استفاده برای این کار متفاوت است. بسیاری از شرکت کنندگان (به ویژه در نیمکره غربی) در بررسی انجام شده از استخرهای باز برای این کار استفاده می کردند هرچند در نیمکره شرقی، 71 درصد از تکثیر کنندگان، مخازن و آبراهه ها (Raceways)ی سرپوشیده را ترجیح داده اند. مخازن و استخرهای آبراهه ای سرپوشیده دارای مزیت اعمال بیوسکوریتی دقیق تر و کنترل دما در طول ماه های سرد را دارا می باشند. در بعضی از طرح های مولد سازی و اصلاح نژاد، از قفس هایی با مساحت 2 تا 4 متر مربع برای نگهداری لاین های مختلف استفاده شده است. البته پیش مولدین نگهداری شده، بعد از نشان گذاری (Tagging) با یکدیگر ادغام شده اند. رایج ترین مساحت اعلام شده برای استخر پرورش مولدین، یک هکتار اعلام شد با این حال، مساحت استخرها از 0.1 تا 5 هکتار متغیر بوده است. همچنین حجم استخرهای آبراهه ای بین 13 تا 800 متر مکعب بوده هرچند حجم 40 تا 80 متر مکعب، بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است.
(ادامه دارد)
اهداف مولد سازی
از مشارکت کنندگان در ارزیابی انجام گرفته در خصوص اولویت بندی اهداف طی فرآیند مولد سازی پرسیده شد. پاسخ ها (به ویژه پاسخ های ارائه شده توسط شرکت کنندگان از نیمکره غربی)عمدتاً مقاومت نسبت به بیماری و ارتقاء عملکرد تولید را در بر می گرفت. در نیمکره شرقی، کاهش اتکاء به ذخایر وحشی نیز به انگیزه های اصلی مولد سازی افزوده شده بود.
جدول شماره 1 نشان دهنده پراکنش جغرافیائی شرکت کنندگان در بررسی صورت گرفته و پاسخ آن ها در خصوص سال های فعالیت مولد سازی تا سال 2001 (از 1970( می باشد:
همانگونه که مشاهده می شود، 70 درصد از شرکت کنندگان، فعالیتی کمتر از 6 سال در زمینه مولد سازی داشته اند. 42 درصد از شرکت کنندگان از نیمکره غربی، فعالیتشان بین 3 تا 5 سال بوده که در مقایسه، فعالیت تکثیر کنندگان آسیائی در این بازه زمانی تنها 9 درصد بوده است. بعضی از شرکت کنندگان از نیمکره غربی حتی در حدود 20 سال به امر مولد سازی اشتغال داشته اند.
شاید بتوان یکی از دلایل کمتر بودن استقبال از مولد سازی در کشورهای آسیائی را فراوانی مولدین قابل استحصال از ذخایر وحشی ( گونه های P.monodon، Litopenaeus chinensis و Masupenaeus japonicus) دانست. در عوض این موضوع در اغلب کشورهای نیمکره غربی صادق نیست چرا که گونه های اصلی پرورشی در غرب، طی سال های منتهی به ارزیابی انجام شده، در بیشتر کشورهای این منطقه بومی محسوب نمی شوند (گونه های L.vannamei و L.stylirostris).
68 درصد از مشارکت کنندگان غربی در این ارزیابی، مولدین مورد استفاده را بیش از 4 نسل نگهداری نموده اند. اما این رقم در مورد کشورهای آسیائی تنها 33 درصد بوده است. حتی در خصوص گونه L.stylirostris، در ونزوئلا، برونئی و پلی نزی فرانسه، قدمت نگهداری مولدین به بیش از 30 نسل می رسد.
ادامه دارد
طی نخستین سال های ظهور پرورش میگو به شیوه نوین، تولیدکنندگان تحت فشار اندکی برای استفاده از مولدین پرورشی یا اجرای پروژه های اصلاح نژاد بودند. تنها در مناطق ایزوله ای در اقیانوس آرام جنوبی و کشورهایی همچون برزیل، ونزوئلا و ایالات متحده آمریکا که گونه تجاری میگو در آن ها بومی نبود برنامه های پیشگام اصلاح نژاد راه اندازی گردید. از آن به بعد، بحران های ناشی از بیماری و نیاز به افزایش کارائی در پرورش میگو پرورش دهندگان را برآن داشت تا به ارزیابی مجدد و بهبود ژنتیکی صفات و اصلاح نژاد ذخایر میگوی پرورشی راغب گردند.
در این راستا و به عنوان بخشی از ارزیابی بین المللی Shrimp OP:2001 که توسط اتحادیه جهانی آبزی پروری انجام گرفت، تولید کنندگان از سراسر جهان، در خصوص روش های اجرایی اصلاح نژاد و مولد سازی انجام شده توسط خود مورد پیمایش قرار گرفتند.
مشارکت کنندگان شامل از پرورش دهندگان، مدیران مراکز تکثیر، مدیران مراکز نگهداری مولد و محققین شاغل در مراکز تحقیقاتی بودند.
این ارزیابی نشان داد که اساس و انگیزه اصلی در راه اندازی برنامه های اصلاح نژاد، ارتقاء مقاومت نسبت به بیماری ها، افزایش تولید و کاهش اتکاء به ذخایر وحشی بوده است.
همچنین در پیمایش انجام شده مشخص گردید که در حوزه های جغرافیائی مختلف و گونه های متنوع، تفاوت زیادی در پیشرفت چنین برنامه هایی دیده می شود و نیاز به افزایش تعاملات و همکاری های جهانی و منطقه ای را مورد تأکید قرار داد.
(ادامه دارد)
