جدول سختی آب

در جدول زیر، انواع آب از نظر درجات سختی بر اساس میلی گرم بر لیتر کربنات کلسیم تشریح گردیده است (با تشکر از جناب مهندس موسی زاده بابت ارسال اطلاعات):

در توضیح تصویر فوق لازم است یادآوری شود که GPG مخفف Grains Per Gallon بوده و هر GPG بنا به فرض معادل64.8 میلی گرم کربنات کلسیم در یک گالن آب (3.7 لیتر) و یا  17.1 میلی گرم کربنات کلسیم در یک لیتر آب می باشد.

0-75 پی پی ام	آب نرم
75-150 پی پی ام	آب سخت (برای آب های شور)
150-300 پی پی ام	آب سخت
بیش از 300 پی پی ام	آب خیلی سخت
سختی مناسب آب در استخرهای پرورش میگو بین 20 تا 150 پی پی ام توصیه شده است.

مبانی مکانیزاسیون و اصلاح ساختار در آبزی پروری (فایل ارائه)

هره وری، کاهش مخاطرات زیست

 

با توجه به محدودیت در تخصیص اراضی جدید در روند توسعه مزارع پرورش میگو، توجه به توسعه عمودی (افزایش تراکم و بهره وری در اراضی و منابع آب) در دستور کار تصمیم گیران و نهادهای دولتی و نیمه دولتی در سطح جهان قرار گرفته است.

در این زمینه، افزایش ظرفیت برد (Carrying capacity) از طریق اصلاح ساختار و افزایش ضریب مکانیزاسیون در مزارع، از راهکارهای اساسی در جهت ارتقاء بهره وری، کاهش مخاطرات زیست محیطی، مدیریت بهینه آب و تغذیه و افزایش ایمنی زیستی محسوب می گردد .

دانلود

محیطی، مدیریت بهینه 

اهمیت Pathobiome در آبزی پروری

در طول عمر 26 ساله پرورش میگو در کشور ایران، بحران های متعددی گریبانگیر این صنعت نسبتاً نوپا شده که مهمتر از همه احتمالاً( و با اذعان اکثر قریب به اتفاق دست اندرکاران، قطعاً)، بحران بیماری به ویژه بیماری لکه سفید ویروسی، سرآمد تمامی این بحران ها بوده است.

به عنوان یک کارشناس، که متأسفانه از زمان اولین سال بروز، از نزدیک با این بیماری، نشانه ها و تبعات مختلف آن آشنا شده، به این باور رسیده ام که ایده " یک عامل بیماریزا + میزبان = بیماری" چندان ایده واقع بینانه ای نبوده و حتی لازم است در نمودار سه وجهی معروف به نمودار " Snieszko" بخش مربوط به محیط                          ( Environment) قدری بیشتر مورد بازنگری واقع شود. در حقیقت، به نظر می رسد، طی سال های بروز بیماری لکه سفید ویروسی( که اکنون تمامی استان های فعال در صنعت پرورش میگو را در کشور درنوردیده است) عدم توجه به Pathobiome سبب غفلت از عوامل اولیه بروز تلفات و خسارات گردیده و همین امر موجب شده تا دست اندرکاران صنعت پرورش میگو، بارها شاهد تکرار بحران در این عرصه باشند.

این مقدمه را از این بابت در ابتدای مطلب آوردم تا فتح بابی باشد بر ارائه یکی از دیدگاه های جدید در زمینه کنترل بیماری ها در آبزی پروری، که مبتنی بر Pathobiome بوده و تفکر رایج و سنتی غالب را به چالش می کشد.

نمودار ذیل، این دیدگاه ( نه چندان) نوین را به شکل مناسب تری تبیین نموده است :

در این نمودار روابط مختلف بین میزبان- محیط، عامل بیماریزا – محیط و میزبان – عامل بیماریزا، در مورد بروز یک بیماری خاص( سندرم حلقه قهوه ای در صدف فیلی پینی) مورد بررسی قرار گرفته است. بدون هیچگونه توضیحی، می توان مشاهده نمود که روابط یادشده، تا چه حد پیچیده و در عین حال در ایجاد بیماری تعیین کننده و تأثیر گذار می باشد. جالب تر اینکه ذیل نمودار، عبارت " مراحل اولیه تماس( عامل بیماریزا و میزبان)، بدون هرگونه نشانه بروز بیماری"، خود نشان دهنده تفاوتی است که بین عملکرد رایج در قبال " کار در کنار بیماری" و " روش صحیح و منطقی آن، وجود دارد.

کارشناسان ومدیران مزارع پرورش میگو، به کرّات شاهد تلفات میگوهای خود در سنین مختلف و تحت شرایط متفاوت فیزیکی و شیمیایی آب استخرها بوده اند. حتی در مجتمع هایی که در آن ها بروز بیماری لکه سفید گزارش شده، بروز تلفات میگو بدون هرگونه نشانه ای از این بیماری خاص، امری متداول است.

بنابر این سوای از اینکه در طول دو دهه گذشته، به چه میزان  در ردیابی سایر عوامل بیماری زا اهتمام ورزیده ایم، لازم است به اهمیت نقش پاتوبیوم و به طور کلی، اکوسیستم استخر پرورش نیز، نیم نگاهی داشته و در مدیریت بیماری ها در صنعت تکثیر و پرورش میگو، دیدگاه های مبتنی بر اکوسیستم را نیز مورد عنایت قرار دهیم .

کتاب " بیوسکیوریتی در آبزی پروری"

کتاب الکترونیکی حاضر از انتشارات Blackwell و جامعه جهانی آبزی پروری(WAS) می باشد که موضوعاتی نظیر بیوسکیوریتی در سطح مزارع آبزی پروری و مفهوم این عبارت ( بیوسکیوریتی=ایمنی زیستی) را از نگاه سازمان جهانی دامپزشکی پوشش داده است.

لینک دانلود

کتاب " آبزی پروری در سیستم مدار بسته"

سال انتشار کتابی که لینک دانلود آن در ذیل همین مطلب قرار داده شده، 2007 است. در واقع دلیل اشتراک گذاری این کتاب در وبلاگ آبزیستان، جایگاهی است که سیستم های مدار بسته آبزی پروری دریایی در سال های اخیر در صنعت پیدا نموده اند و می توان با قطعیت اظهار نمود که مبانی طراحی و مدیریت عملیات در این سیستم ها بر کلیه روش ها در این صنعت مؤثر خواهد بود. امید دارم این کتاب مورد استفاده علاقمندان واقع شود.

لینک دانلود

کتاب "سیستم های آبزی پروری "

در جستجویی که برای مطالب عمومی مربوط به آبزی پروری در اینترنت انجام می دادم، به یک جزوه اینترنتی در سایت فائو برخوردم که متاسفانه فرمت PDF نداشت و از آنجا که مطالبی به ویژه در زمینه احداث استخرهای خاکی پرورش در اون دیده می شد که هنوز هم به کار بهره برداران عزیز می خوره، تصمیم گرفتم یک نسخه پی دی اف از اون تهیه و در وبلاگ قرار بدم. البته تاریخ نگارش این جزوه(کتاب) به 1989 میلادی بر می گرده و امیدوارم مطالبش مورد توجه عزیزان قرار بگیره.

لینک دانلود کتاب

پادکست " آشنایی با سشی دیسک و کاربرد آن در آبزی پروری"

در این مطلب لینک دسترسی به پادکستی رو قرار داده ام که چندسال پیش برای آشناشدن هرچه بیشتر عزیزان شاغل در صنعت آبزی پروری با سشی دیسک آماده و ارائه نمودم. امیدوارم مورد استفاده قرار بگیره.

لینک دانلود

( اینفوگرافیک) شایعات رایج در خصوص آبزی پروری

لینک دانلود

اجرای طرح "آبزی پروری برای غذا و اشتغال" در کشور غنا

سایت The Fish Site به تازگی خبری را منتشر کرده مبنی بر اینکه در کشور غنا، از آبزی پروری به عنوان طرحی جهت اشتغال و تغذیه آغاز گردیده و در این راستا، خانم Elizabeth Afoley Quaye وزیر شیلات و آبزی پروری این کشور، با اهداء تعدادی بچه ماهی تیلاپیا در کنار غذای کنسانتره لازم برای پرورش این ماهی به زندان James Camp طرح یاد شده را کلید زده است. این طرح قرار است در تمامی زندان های این کشور که گردش مالی نامناسبی دارند و نیز دبیرستان ها اجرا شود.در تصویر بالا Elizabeth Afoley Quaye در کنار یکی از افسران زندان یاد شده در حال رها سازی بچه ماهی تیلاپیا در استخر احداث شده در زمین های متعلق به زندان James Camp دیده می شود

لینک خبر

سمّیت آمونیاکی در آبزی پروری

آمونیاک در دوشکل وجود دارد: غیر یونیزه یا NH₃  که معمولاً به نام آمونیاک شناخته می شود و یونیزه یا NH₄⁺ که به آن آمونیوم گفته می شود.غلظت هریک از اشکال یاد شده وابسته به pH و دمای آب می باشد. در pH پائین، یون هیدروژن اضافی موجود در محیط( H⁺)، تعادل را به سمت تولید آمونیوم هدایت می نماید. در pH بالا، کمبود یون هیدرونیوم سبب تولید آمونیاک می شود. دما در این زمینه نقش کمتری دارد با این حال در دماهای بالاتر، آمونیاک غیر یونیزه در هر مقدار pH بالاتر از نوع یونیزه آن است.

 

این مفهوم برای آبزی پروران ، اهمیتی بیش از مطالب آکادمیک صرف دارد چرا که تنها شکل غیر یونیزه آمونیاک برای آبزیان سمّی است. بنابراین، مقادیرآمونیاک تام( مجموع آمونیاک غیر یونیزه و یونیزه) را می بایست با توجه به pH و دمای محیط تفسیر نمود. عموماً گفته شده است که مقادیر آمونیاک غیر یونیزه بالاتر از 0.02 پی پی ام، برای آزیان سمّی خواهد بود. با این حال، این مقدار بر حسب گونه آبزی متغیر است.
این موضوع که کاهش pH موجب کاهش سمّیت آمونیاک می گردد، برای آبزی پروران نکته مثبتی است.در فرآیند دفع در آبزیان، دی اکسید کربن و آمونیاک دو ترکیب عمده محسوب می شوند. واکنش دی اکسید کربن با آب، تولید اسید کربنیک می نماید. در غیاب خاصیت بافری آب، تولید اسیدکربنیک، سبب کاهش pH آب و کم نمودن سمیّت آمونیاکی می شود که همزمان به عنوان ماده دفعی توسط آبزی به محیط وارد شده است. اما مطمئناً آبزی پروران نمی توانند چندان به این واکنش شیمیایی خوشبین باشند چرا که کاهش pH به خودی خود سبب تأثیر منفی بر چرخه نیتریفیکاسیون می گردد.

 

چرخه نیتریفیکاسیون

نیتریفیکاسیون، فرآیندی زیستی است که در آن، باکتری ها از ترکیبات نیتروژن دار احیا شده نظیر آمونیاک به عنوان غذا استفاده نموده و آن ها را اکسیده می کنند.

این فرآیند، بخش مهمی از چرخه جهانی نیتروژن در سراسر کیهان محسوب می گردد. بنابراین گستره وسیعی را در بیوسفر به خود اختصاص می دهد. این فرآیند، توسط مهندسین بهداشت محیط در مراکز تصفیه پساب برای حذف آمونیاک از لجن مورد استفاده قرار می گیرد. در قسمتی از این واکنش، که برای آبزی پروری در سیستم مدار بسته واجد اهمیت می باشد، آمونیاک( NH₃ یا NH₄⁺) توسط باکتری های شوره گذار، به ترکیبی با درجه احیاء پائین تر (نیتریت یا NO₂) تبدیل می گردد که اگرچه همچنان برای آبزیان سمّی است اما سمّیت آن کمتر از آمونیاک است.

غالباً در متون علمی و تحقیقاتی زیست شناسی، نیتروزوموناس ها را به عنوان باکتری های مؤثر در این واکنش معرفی می نمایند.با این حال، در محیط آبزی، شاید سایر باکتری ها از اهمیت بیشتری برخوردار باشند.  شاید بهتر باشد این دسته از باکتری ها  را باکتری های تبدیل کننده آمونیاک به نیتریت بنامیم.پس از این مرحله نیتریت اکسید و به نترات تبدیل می گردد( که مجدداً به طور معمول باکتری های مسئول در این فرآیند را نیتروباکترها معرفی می شوند و به نظر می رسد باکتری های تبدیل کننده نیتریت به نیترات عبارت مناسب تری باشد).

نیترات برای آبزیان نسبتاً فاقد سمّیت شناخته شده و تجمع آن در مخزن یا استخر پرورش امکان پذیر است تا زمانی که به واسطه تعویض آب و یا تبدیل به شکل گازی (N2) از محیط خارج شود. این تبدیل توسط با کتری های بی هوازی هتروتروف انجام شده و گاز ازت طی فرآیندی به نام ئنیتریفیکاسیون به جو رها می گردد.

از آنجا که نیتریفیکاسیون و تبدیل آمونیاک به گاز ازت، روندی زیستی محسوب می شود، ایجاد جمعیت باکتریایی به میزان مطلوب و کاهش بار سمی ترکیبات نیتروژن دار محیط نیازمند صرف زمان است. در واقع لازم است در ابتدا جمعیت باکتری های اکسید کننده آمونیاک به حد کافی تکثیر شود تا پس از تولید نیتریت در محیط، باکتری های تبدیل کننده نیتریت به نیترات ، ترکیب مورد استفاده خود را در محیط در اختیار داشته باشند

باکتری های مسئول نیتریفیکاسیون در pH پائین تر از 7 رشد خوبی نداشته و اگر pH محیط  اسیدی باشد قادر به انجام نیتریفیکاسیون نخواهند بود. این موضوع سبب می شود آبزی پروران به ویژه در سیستم های مدار بسته ناچار به ایجاد تعادل باشند. اگر pH تا محدوده 8 و یا بالاتر ارتقاء یابد حتی کمترین مقادیر آمونیاک که توسط باکتری های مسئول نیتریفیکاسیون به نیتریت تبدیل نشده باشد به سمّیت آمونیاکی منجر می شود و برعکس، اگر pH به زیر 7 تنزّل یابد، این باکتری ها از فعالیت بازمانده و ممکن است شرایط به نحوی هدایت شود که موجب تجمع آمونیاک تا مقادیر سمّی ، حتی در pH نه چندان پائین گردد. مدیران سامانه های مختلف آبزی پروری،  معمولاً با استفاده از ترکیبات ایجاد کننده حالت بافری در آب، pH محیط را در محدوده مطلوب بین 7 تا 8 حفظ می کنند.