این مطلب با موضوع مکانیزاسیون و اصلاح ساختار، مربوط می شه به چند سال قبل که پژوهشکده میگوی کشور در زمینه مکانیزاسیون و اصلاح ساختار مزارع پرورش میگو، پروژه ای را در دست اجرا داشت.
فایلی که در این مطلب از طریق لینک ذیل به حضور تقدیم گردیده، چندسال قبل توسط بنده و دو تن از همکاران گرامی در پژوهشکده میگو کشور نگاشته و در مجله ترویجی میگو و سخت پوستان منتشر شد. امیدوارم مورد توجه و استفاده شما بزرگواران واقع شود.
در مطلب حاضر، گزارشی از یوتیوب مربوط به مزرعه پرورش میگوی شرکت Sanacore در فیلیپین به شما بازدید کنندگان محترم تقدیم شده. این گزارش به زبان اصلی است با این حال، زیر نویس انگلیسی نیز دارد. امیدوارم مورد استفاده و توجه شما عزیزان واقع شود.
نوشته: Sukma Dewi Fortuna
ترجمه: علی قوام پور
استرس در میگوی وانامی مشکل رایجی در آبزی پروری است که می تواند به رشد، سلامت و تولید این میگو آسیب برساند. به علاوه این میگو در پی حساسیت به تغییرات محیطی نسبت به استرس، حساسیت بالایی دارد.
میگوی وانامی به دلایلی همچون رشد سریع، بازماندگی بالا و مقاومت در مقابل بیماری (؟) یکی از گونه هایی است که در سطح جهان بیشترین استقبال را در زمینه پرورش داشته است.
با این حال، پرورش دهندگان غالبا با چالش استرس مواجه می باشند که می تواند منجر به کاهش سرعت رشد، کاهش بازماندگی و افزایش استعداد ابتلای میگو به بیماری گردد.
بنابراین در اینجا در خصوص استرس در وانامی از جمله نشانه ها و روش های غلبه بر آن عمیق تر بحث خواهیم نمود.
در جلسه ای تحت عنوان Shrimp Summit 2024 از 27 تا 29 ژوئن در هندوستان برگزار شد، آقای دکتر Ramraj Dhamodaraswamy ارائه ای داشتند که طی آن، موضوع خسارات ناشی از بروز بیماری های میگو در کشور هند را مورد بررسی قرار دادند. اما در این ارائه، جدولی نیز تهیه شده بود با موضوع " مقایسه فعالیت پرورش میگو در هند و اکوادور" که در واقع در آن برخی استراتژی های مدیریتی به همراه نتایج آن ها مورد ارزیابی قرار گرفته بود. این جدول را برای اطلاع علاقمندان ترجمه نموده و در لینک ذیل قرار داده ام.
توالت مرکزی که از آن اغلب به عنوان "خروجی مرکزی" یا "سیستم تخلیه مرکزی" نیز یاد می شود نقشی حیاتی در پرورش میگو به ویژه در طراحی و مدیریت استخرها ایفا می نماید. در اینجا چندین دلیل برای اهمیت این سازه آورده شده است:
- مدیریت مؤثر آب: توالت مرکزی مدیریت و تعویض مؤثر و کارآمد آب استخر را امکان پذیر می سازد. این سازه، حذف پسماند، غذای خورده نشده و مواد آلی را که با تجمع در بستر استخر موجب بروز اثرات منفی بر کیفیت آب می گردند تسهیل می سازد.
- بهبود کیفیت آب: توالت مرکزی با تخلیه و تهویه مناسب آب، امکان حفظ کیفیت آب را در دامنه مطلوب فراهم می سازد. حفظ کیفیت مناسب آب به دلیل کاهش ریسک بروز بیماری و استرس برای سلامت، رشد و بازماندگی میگوها ضروری است.
- تسهیل در برداشت: سازه خروجی مرکزی می تواند موجب تسهیل در فرآیند برداشت شود. به دلیل تجمع میگوها در اطراف این سازه (به واسطه فشار وارده در هنگام تخلیه استخر)، جمع آوری آن ها در زمان برداشت ساده تر خواهد بود.
- مدیریت بیماری ها: طراحی مناسب سیستم خروجی به مدیریت و کنترل بیماری ها کمک می کند. ریسک بروز بیماری ها را می توان با تخلیه مرتب پسماندها از استخر و حفظ کیفیت آب کاهش داد.
- کنترل رسوبات: توالت مرکزی می تواند به جلوگیری از تجمع رسوبات در استخر پرورش کمک نماید. رسوبات محیط مناسبی برای رشد و تکثیر عوامل بیماری زا بوده و سلامت عمومی میگوها را با مخاطره مواجه می سازند. تخلیه منظم رسوبات می تواند بستر استخر را تمیز نگاه دارد.
- هوادهی و اکسیژن رسانی: حرکت و جابجایی آب از طریق توالت مرکزی می تواند به هوادهی و اکسیژن رسانی به آب استخر کمک کند. این موضوع برای تنفس میگو و بهداشت عمومی محیط زندگی آبزیان حیاتی است.
- ایجاد انعطاف در مدیریت استخر: توالت مرکزی امکان اجرای مناسب اقدامات مدیریتی نظیر تعویض آب، مدیریت شوری و کنترل دما را به نحو مطلوبی فراهم می سازد.
- توجیه اقتصادی: استفاده از توالت مرکزی با بهبود کیفیت آب و فراهم سازی سلامت میگوها، منجر به رشد بهتر و تولید بالاتر می گردد که در نهایت سود و توجیه اقتصادی فرآیند پرورش را افزایش می دهد.
بطور خلاصه، توالت مرکزی بخشی اساسی در سیستم های پرورش میگو است که استفاده از آن سبب فراهم سازی مدیریت مناسب آب، بهبود سلامت میگو و افزایش کارآمدی عملیات اجرایی می گردد. طراحی مناسب و نگهداری مطلوب این سامانه، برای موفقیت در پرورش میگو امری ضروری است.
با تشکر از جناب آقای دکتر قلیزاده بزرگوار بابت ارسال متن انگلیسی
این سندروم از 30 تا 40 روز پس از ذخیره سازی لارو در استخرهای پرورش مشاهده شده است. با این حال در هر زمان از دوره پرورش، احتمال وقوع آن داده می شود. اوج بروز تلفات در این سندروم، در زمان کاهش اکسیژن محلول در آب و شکوفایی بیش از حد جلبکی (Over bloom) اتفاق می افتد. تک یاخته های گرگارین و آلودگی به میزان بالا توسط باکتری های بیماری زا از گروه ویبریو نیز ممکن است موجب آلودگی به WGS گردد. لیمسوان (2010) گزارش داده که در آنالیز مدفوع میگوهای درگیر با این سندروم، باکتری های ویبریو گونه های Vibrio parahaemolyticus ، Vibrio fluvialis و Vibrio mimicus را مشاهده نموده است.
علاوه بر این، ارتباط بروز سندروم مدفوع سفید با تراکم بالای ذخیره سازی، کیفیت پایین آب، کیفیت نامناسب بستر استخر، شکوفایی بیش از حد پلانکتونی و مدیریت نامناسب تغذیه (به دلیل افت کیفیت آب استخر پرورش) گزارش شده است.
رنگ بدن میگوهای آلوده به این سندروم تیره شده و تغذیه آن ها کاهش می یابد. در میگوهایی که شدت آلودگی بیشتر است هپاتوپانکرآس و روده، رنگ پریده و سفید می گردد. علائم اولیه بروز این سندروم، مشاهده رشته های سفید مدفوع در سینی غذا و یا به صورت شناور بر روی سطح آب می باشد. در میگوهای آلوده، پوسته خارجی سست شده و تجمع تک یاخته ها روی سطح آبشش، رنگ این بافت را تیره می سازد.
پیشگیری:
در شکل زیر، انواع روش های پرورش میگو که در یک سایت هندی (Tractor Guru) منتشر شده به نمایش درآمده است.
فیزیولوژی استرس اکسیداتیو در آبزیان
اساس ژنتیک و ارتباطات محیطی در زمینه استرس های اکسیداتیو در آبزیان را می توان با استفاده از نشانگرهای زیست شناسی مولکولی کشف نمود. استرس اکسیداتیو موجب بروز خسارت به سلامت آبزیان و آسیب به صنعت آبزی پروری و شیلات می گردد. بیان ژنی در طول تجربه استرس اکسیداتیو می تواند دلیل و به دنبال آن نحوه برطرف نمودن و درمان آن را مشخص نماید. ترانس کریپتومیکس، پروتئومیکس و ژنوم، ژن های دخیل در استرس اکسیداتیو و مسیر پاسخ به آن ها را مشخص کرده و از این طریق مدیریت آن ها را امکان پذیر می سازد.
به عنوان مثال می توان از مهار رادیکال های آزاد توسط بیان ژنی تحت کنترل Nrf2، تری پپتید گلوتاتیون (GSH) و سایر آنزیم های مرتبط با آن در حذف رادیکال های آزاد اکسیژنی و سایر سموم، خنثی سازی رادیکال های اکسیژنی و جلوگیری از تخریب اکسیداتیو سلولی توسط خانواده آنتی اکسیدان های گلوتاتیون پراکسیداز(GPx)، پیشگیری از آسیب های سلولی توسط رادیکال های آزاد اکسیژنی و سایر مواد شیمیائی فعال شده (Reactive) توسط پروتئین های تیوردوکسین (Trx)، نقش پروتئین انطباقی (Adaptive) 3-3-14 در تنظیم مسیرهای پیام رسانی سلولی از جمله پاسخ به استرس های اکسیداتیو و ژن PINK1 که در گورخرماهی (Zebrafish) که با آسیب شناسی مربوط به استرس اکسیداتیو در ارتباط است نام برد.
استرس اکسیداتیو در طول عمر آبزیان عاملی اساسی به شمار می رود. این استرس زمانی روی می دهد که بین میزان تولید رادیکال های آزاد اکسیژن، تجمع این رادیکال ها و توانائی آبزی در مقابله با آسیب های وارده از طریق دفاع آنتی اکسیدانی عدم تعادل اتفاق بیفتد. مطالعه استرس اکسیداتیو در آبزیان از این نظر اهمیت دارد که می تواند سرنخ هایی در مورد علل و اثرات استرس اکسیداتیو در اکوسیستم های آبی و چگونگی سازگاری آبزیان با آن ارائه دهد.
استرس اکسیداتیو می تواند عملکرد آنزیم های دخیل در زنجیره تنفسی را تغییر داده و تولید انرژی را کاهش دهد. همچنین می تواند بیان ژن های متابولیسم گلوکز را دچار تغییر نموده و به دنبال آن، تولید و ذخیره انرژی را مختل سازد. استرس اکسیداتیو بیان ژن آبزیان را در زمینه متابولیسم انرژی، بلوغ، تولید مثل، آنزیم های ایمنی و تولید آنتی اکسیدان ها و سایر پروتئین های دفاعی سلولی تغییر می دهد. اگر سطح استرس اکسیداتیو بالا رود، DNA، پروتئین ها و لیپیدها ممکن است آسیب دیده و این آسیب دیدگی منجر به اختلال در عملکرد سلولی و یا حتی مرگ آبزی گردد. تغییر مبتنی بر استرس اکسیداتیو در بیان ژنی مرتبط با متابولیسم گلوکز، متابولیسم اسیدهای چرب و چرخه اسید سیتریک می‌تواند منجر به تغییر در بالانس انرژی در آبزی شودو این موضوع می تواند اثرات زیانباری بر رشد، تولید مثل و بقای موجود داشته باشد. به همین دلیل درک فیزیولوژی پیچیده استرس اکسیداتیو و رابطه آن با بیان ژن در آبزی پروری از اهمیت بالایی برخوردار است.
مقاله ای که لینک دانلود آن را ذیل همین مطلب ملاحظه میفرمائید، جنبه های فنی و کاربردی هوادهی در استخرهای پرورش میگو را مورد بررسی قرار داده است. این مقاله در سال 1399 در نشریه ترویجی میگو و سخت پوستان چاپ و منتشر گردیده و امیدوارم مورد توجه و استفاده علاقمندان واقع شود.
