آبزیستان ABZISTAN

وبلاگ آبزی پروری و علوم زیستی

آبزیستان ABZISTAN

وبلاگ آبزی پروری و علوم زیستی

آبزیستان                  ABZISTAN

سلام بر همگی. علی قوام پور هستم، دانش آموخته اکولوژی دریا در مقطع دکتری، تا حدودی فعال در زمینه تکثیر و پرورش آبزیان (به ویژه میگو)، علاقمند به زمینه های مختلف صنعت آبزی پروری و البته در کنارش، علوم انسانی. این ملغمه رو بذارید در کنار لیسانس ژنتیک و فوق لیسانس بیوشیمی تا دیگه اصلا تعجب نکنید. ولی در این رسانه ، تلاش دارم ، روش های بهینه مدیریت آبزی پروری و مبانی این صنعت را ارائه و ایده های نوین را معرفی کنم. گاه گداری هم دلنوشته ای تا به سنت وبلاگ نویسی پایبند مونده باشم. امیدوارم مطالب وبلاگ آبزیستان مورد پسند بازدیدکنندگان محترم واقع بشه. ضمنا همینجا باید اعلام کنم که این وبلاگ، شخصی و مستقله و به هیچ شرکت و وبسایتی وابسته نیست. اینو عرض کردم تا حساب مطالب منتشر شده در اینجا رو از وبسایت هایی که به نام آبزیستان الی ما شاءالله این روزها در اینترنت مشاهده میفرمایید جدا کرده باشم. پاینده باشید

بایگانی

۲۹ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «زیست شناسی» ثبت شده است

کلیپی که لینک آن ذیل همین مطلب به حضور شما بازدید کننده عزیز تقدیم شده، مراحل زندگی میگو گونه وانامی را از مرحله مولد (شامل Chasing یا تعقیب مولد ماده توسط جنس نر و تخمریزی) تا پست لاروی را نمایش داده. امیدوارم مورد توجه علاقمندان قرار بگیره.

لینک دانلود

  • ali ghavampour

مورچه ها و آدم ها (زیست شناسی)

يكشنبه, ۱۱ شهریور ۱۴۰۳، ۰۸:۱۲ ب.ظ

از زمان کودکی، وقتی اسم موریس مترلینگ رو می شنیدم، بی اختیار در ذهنم کارهای بی نظیر این نویسنده توانا در حوزه معرفی موریانه ها، مورچه ها و زنبور عسل به نسل من و قطعا نسل های جوان تر از من تداعی شده. بخصوص کتابی که جلد اون رو در بالای این مطلب گذاشته ام به نام مورچگان با تصویری از چهره نویسنده. اما موضوعی که چند روزیه ذهنم رو به خودش مشغول کرده، مطالب جالبیه که در کتاب " در جستجوی طبیعت" به قلم ادوارد ویلسون، مورچه شناس (بله درست خوندید، مورچه شناس) معروف صاحب کتاب مشهور سوسیوبیولوژی در خصوص این موجودات کوچک، اجتماعی و در عین حال عجیب مطالعه کرده ام. 

در ابتدا به نظرم اومد با توجه به تخصصی که مرحوم ویلسون در زمینه مورچه ها داره، عجیب نیست که به رفتار اجتماعی اونا پرداخته باشه (البته کتاب در خصوص تکامل همگراست و نه فقط مورچه ها بلکه سایر جانوران را نیز مورد بررسی قرار داده) اما وقتی برخی رفتارهای مورچه ها رو در کتاب خوندم، علاقمند شدم از منابع مختلف، سایر عجایب رفتاری اون ها رو هم مطالعه کنم که دیدم عجب دنیایی دارند این جانوران کوچک و (برای ما، انسان های مغرور دوپا که فکر می کنیم همه جهان برای خودمونه) مزاحم و چقدر برخی کنش های فردی و اجتماعیمون در طول تاریخ، تقلیدی از مورچگان بوده. مثلا به رفتارهای زیر توجه کنید:

مورچه های انتحاری:

گونه هایی از مورچه ها (که در مالزی و برونئی هم نمونه هایی از اون ها دیده شده)، البته از طبقه کارگر، وجود دارند که در زیر فکشون، غده هایی حاوی یک مایع لزج و چسبناک قرار گرفته. وقتی جمعیت این مورچه ها مورد تهاجم قرار می گیره و یا برای تسخیر لانه سایر مورچه ها حمله می کنند، کارگرها، خودشون رو با انقباض همین غده ها منفجر می کنن (دقیقا منفجر می کنند و به همین خاطر یک گونه از اونا رو explodens نامگذاری کرده اند) تا ضمن هلاک کردن چندین مورچه از جبهه دشمن، چندتایی رو هم با مایع چسبناک درون این غده ها گرفتار کنند. این رفتار فکر کنم در سال های اخیر بیشتر در خبرها دیده می شه و البته در ازمنه قدیم و در طول تاریخ هم کم سابقه نبوده. 

مورچه های برده دار: 

این مورچه ها هم حکایت جالبی دارند. بعضی از اونا کودک دزد (Dulosis) هستند یعنی از لانه سایر جمعیت های مورچگان، شفیره و لارو اونا رو می دزند و به لانه محل سکونت جمعیت خودشون منتقل می کنند تا بعد که بزرگتر شدند به عنوان برده و در کاست کارگر، در لانه به خدمت مشغول بشن. بعضی دیگه مورچه های کارگر رو از سایر لانه ها می دزدند و میارن به لانه خودشون (Slave maker) تا اونا رو به بردگی بگمارند. پس برده داری و بچه دزدی تنها به اشرف مخلوقات محدود نمی شه.

مورچه های کمونیست: 

این موضوع در آزمایشی که آقای ادوارد ویلسون و همکارش انجام داده اند مشخص شده. این دو دانشمند، متوجه شدند که گروهی از مورچه ها (خوراک جو)، قطرات درشت شبنم یا شهد و سایر طعمه ها رو به لانه خود منتقل و در آنجا تحویل سایر افراد جمعیت می دن. در مواردی حتی مواد غذایی رو در دستگاه گوارششون ذخیره می کنند و بعد با تحریک لب پائینشون توسط مورچه های درون لانه، اون مواد رو بالا میارن. ولی در مورد اول که غذا یا آب، به تدریج تحویل سایر افراد جمعیت می شه، محققین یاد شده، با استفاده از شهد آغشته به ماده رادیو اکتیو (برای ردیابی مواد) دریافتند که وقتی مورچه های خوراک جو، شهد رادیو اکتیو را به لانه می برند، تنها بعد از 24 ساعت، حدود نصف جمعیت و پس از یک هفته، تمامی مورچه های ساکن در لانه به یک اندازه این ماده رادیواکتیو را در معده خودشون دارند. در واقع هرچقدر که همان خوراک جویان (بدون چشمداشت به حق الکشف طعمه) در معده خودشون ذخیره می کنند، به همان اندازه سایر همشهریان (ببخشید هم لانه های) اون ها هم از آن بهره مند خواهند بود. به این می گن کمونیسم واقعی...

 

  • ali ghavampour

زیست شناسی میگو (کتاب)

يكشنبه, ۴ شهریور ۱۴۰۳، ۱۰:۴۲ ب.ظ

کتاب زیست شناسی میگو، در سال 1388 توسط محققین برجسته مؤسسه تحقیقات شیلاتی ایران و پژوهشکده میگو کشور آقایان دکتر نصیر نیا میمندی، دکتر عباس متین فر و محسن نوری نژاد نگاشته و تدوین شده است. این کتاب برای استفاده علاقمندان، در لینک ذیل قابل دانلود می باشد.

لینک دانلود

 

  • ali ghavampour

تشریح و آناتومی میگو (فیلم)

شنبه, ۶ آبان ۱۴۰۲، ۰۸:۴۹ ب.ظ

در فیلمی که لینک آن در ذیل این مطلب قرار داده شده، نکات کلی از آناتومی میگو به شکل جالبی توضیح داده شده. از علاقمندان دعوت می کنم این فیلم رو دانلود و مشاهده کنند: 

لینک دانلود

  • ali ghavampour

مبانی تکثیر و پرورش میگو، بخش اول- زیست شناسی میگو (قسمت پنجم)

نوشته: دکتر Balasubramanian ، دکتر Kannappan و دکتر Vijayan

ترجمه : علی قوام پور

 

دستگاه تنفس

اصلی ترین قسمت دستگاه تنفسی میگوها، از آبشش تشکیل شده است. آبشش‌ میگو به شکل درختی است که از یک تنه محوری با شاخه های جانبی زوج در امتداد آن تشکیل شده است (شکل1).

شکل1: درخت تنفسی در میگوهای پنائیده (Joel و همکاران،2007)

هر انشعاب از آبشش ها به صورت عمود بر محور اصلی قرار گرفته است. دیواره سپتوم طولی، رگ آوران را از رگ وابران جدا می سازد. رگ آوران اصلی، همولنف را به شاخه محوری آبشش انتقال می دهد. رگ های آوران ثانویه همولنف را به سمت شاخه های جفت شده و انشعابات آن ها می رسانند. تبادل گاز در تیغه آبشش انجام می شود. سد آب- همولنف در هر رشته یافت شده و از کوتیکول، اپیتلیوم و غشاء زمینه ای تشکیل شده است. این سد، در انتشار سریع گازها بین آب و همولنف دخیل می باشد. رگ وابران خون اکسیژن دار را از نوک رشته ها به قلب منتقل می کند (شکل2).

شکل2: شریان های آوران (آبی) و وابران (قرمز) در انشعابات آبششی میگوهای پنائیده (Gopel و Wirkner، 2020)

آبشش علاوه بر عملکردهای تنفسی، نقشهای اساسی دیگری همچون تعادل املاح و آب، دفع آمونیاک و جذب کلسیم را نیز بر عهده دارد. آبشش ها همچنین در به دام انداختن و از بین بردن ذرات خارجی در همولنف به ویژه باکتری ها ایفای نقش می کنند.

  • ali ghavampour

معرفی میگوهای خانواده پنائیده (در سطح جهان)-3

جمعه, ۱۹ خرداد ۱۴۰۲، ۰۷:۴۱ ب.ظ

Metapenaeus affinis

خانواده پنائیده

نام های فائو:

انگلیسی، فرانسوی و اسپانیولی: میگوی Jinga

اسامی رایج و تجاری:

هنگ کنگ: Chung ha، میگوی متوسط (Middle shrimp)

هند: میگوی jinga، Kazhantan chemeen، Chingri

ژاپن: Yoshiebi-zoku

ایران: میگوی سفید سرتیز

اندازه: این میگو سایز متوسطی دارد و معمولا تا 170 میلی متر رشد می کند، با این حال میگوهای این گونه با سایز 220 میلی متر هم گزارش شده اند.

پراکنش: گونه ای دریایی (آب شور) است که در بسترهای گلی و آب های کم عمق ( تا 90 متر) یافت می شود.

قلمرو این میگو در اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام از خلیج فارس تا مجمع الجزایر مالای، هنگ کنگ و تایوان است.

یادداشت:  این میگو در تجارت آبزیان به نام میگوی قهوه ای هندی (Indian brown) شناخته می شود. در پاکستان، سواحل غرب و جنوب شرقی هندوستان، سواحل مالایا و هنگ کنگ اهمیت تجاری بالایی دارد. به میگوی moyebi Metapenaeus شباهت زیادی دارد که به زبان چینی، به نام میگوی متوسط نیز معروف است. به Metapenaeus ensis یا میگوی پشت چرب (Greasy back) نیز شبیه است. در کشور مالزی در استخرهای آبزی پروری، پرورش داده می شود. گوشت سفت و خوشمزه ای داشته و به روش های مختلفی طبخ می شود.

  • ali ghavampour

چرخه پیچیده زندگی ماهی سی باس آسیائی

شنبه, ۱۳ خرداد ۱۴۰۲، ۱۰:۵۰ ب.ظ

چرخه زندگی پیچیده ماهی سی باس آسیائی

باراموندی چرخه زندگی پیچیده ای دارد که شامل مراحل زندگی در آب شیرین، مصب رودخانه و دریا است. به طور کلی، در فصل بارندگی، ماهی هایی که به بلوغ جنسی رسیده اند به کمک جریانات قوی در رودخانه ها و انهار به سمت مصب های ساحلی مهاجرت می نمایند.

بین ماه های سپتامبر و مارس در مصب های کم عمق با بستر گلی، ماهی باراموندی به دلیل افزایش رطوبت هوا بهترین شرایط را به لحاظ شوری و دما برای تخمریزی در اختیار دارند. تخم‌ریزی معمولاً در هنگام شب و در زمان جزر و مد انجام می‌شود و به نظر می‌رسد با چرخه ماه قمری در ارتباط باشد. در شب های پس از ماه کامل و ماه نو، بیشترین فعالیت تخم ریزی ثبت شده است.

لاروها پس از تفریخ در زیستگاه های جزر و مدی موقت یا باتلاق های ساحلی مستقر می شوند که به نظر می رسد به عنوان منطقه نوزادگاهی برای ماهی ها تا پایان سال نخست زندگی، منطقه مناسبی باشد. باراموندی های جوان در طول سال اول زندگی خود در تالاب های حرا و دشت های سیلابی رشد نموده و سپس پیش از مهاجرت به رودخانه ها و نهرهای آب شیرین، حرکت خود را به سمت دریاهای کم عمق ساحلی آغاز می کنند. در اینجا سه تا چهار سال را تا رسیدن به مرحله بزرگسالی طی می نمایند. این ماهی ها، تا زمان دسترسی به آب شیرین، در مناطق ساحلی و مصبی باقی می مانند.

  1. ماهی باراموندی در سن 3 تا 4 سالگی از نظر جنسی بالغ می شود. نرها از حدود پنج یا شش سالگی به بعد به ماده تبدیل می شوند، اما برای این تغییر جنسیت به آب شور نیاز دارند. آنها می توانند حداقل تا 20 سال زندگی کنند.
  2. در آغاز فصل مرطوب (اکتبر)، ماهی های رسیده جنسی از رودخانه‌های آب شیرین به مصب‌های ساحلی مهاجرت می‌کنند تا تخم‌ریزی نموده و تخم‌ها و اسپرم‌ها را در آب رها سازند. یک ماده بزرگ می تواند در طول فصل تخم ریزی تا 32 میلیون تخم تولید کند.
  3. تنها 24 ساعت پس از لقاح، بچه ماهی باراموندی تقریباً آماده بیرون آمدن از تخم است.
  4. پس از تفریخ، لاروها هنوز به طور کامل رشد نکرده اند. چشم ها و دهان لارو در این زمان هنوز بسته است و لاروها باید به منابع داخلی مواد مغذی از کیسه زرده متکی باشند.
  5. مد و سیلاب های فصلی در فصول بارش، تخم ها و لاروها را به زیستگاه های حرا و تالاب ها منتقل می کنند. در روز دوم یا سوم زندگی، چشم ها و دهان باز شده و لاروها شروع به جستجو برای غذا می نمایند. اولین موجودات زنده‌ای که لاروها از آن ها تغذیه می کنند زی شناوران ریز همچون کوپه پودا می باشند.
  6. در پایان فصل مرطوب (آوریل)، دشت های سیلابی شروع به خشک شدن نموده و بیشتر بچه ماهی ها به سمت بالادست و آب شیرین مهاجرت می کنند. برخی نیز در مناطق مصبی و خوریات باقی می مانند.
  7. پس از یک سال، اندازه بچه ماهی های باراموندی ها به 30 تا 40 سانتی متر رسیده و به شکارچیان فرصت طلب حریصی تبدیل می شوند.
  • ali ghavampour

کتاب زیست شناسی میگوهای پنائیده

جمعه, ۵ خرداد ۱۴۰۲، ۱۰:۱۸ ب.ظ

یکی از بازدیدکنندگان محترم در مورد کتابی حاوی مطالب آناتومی میگو درخواستی داشتند. این مطلب رو به معرفی کتاب ارزشمند زیست شناسی میگوهای پنائیده اثر Dall اختصاص داده ام. امیدوارم مورد استفاده قرار بگیره:

لینک دانلود

  • ali ghavampour

دسته بندی انواع زئوپلانکتون (زی شناوران جانوری)

چهارشنبه, ۳ خرداد ۱۴۰۲، ۱۰:۰۵ ب.ظ

بر اساس محتوای پروتئینی، زی شناوران (پلانکتون های) دریایی را می توان به عنوان فیتوپلانکتون (زی شناوران  گیاهی) و زئوپلانکتون (زی شناوران جانوری) طبقه بندی کرد. زئوپلانکتون ها بر مبنای زیستگاه، توزیع عمقی، اندازه و چرخه زندگی دسته بندی می شوند (Omori and Ikeda 1984).

بر اساس زیستگاه، زئوپلانکتون ها به عنوان پلانکتون های دریایی یا Haliplankton و پلانکتون  های آب شیرین یا Limnoplankton طبقه بندی می شود.

بر اساس زیستگاه، پلانکتون های دریایی به شرح زیر تقسیم می شوند:

پلانکتون های اقیانوسی: پلانکتون هایی که زیستگاه آن ها ورای منطقه فلات قاره می باشد.

پلانکتون های Neritic: زیستگاه این دسته از پلانکتونها در منطقه بین خط جزر و مدی تا حاشیه داخلی فلات قاره می باشد.

پلانکتون های آب لب شور: پلانکتون هایی که زیستگاه آنها در آب های لب شور نظیر مناطق مصبی، خوریات، تالاب ها، رویشگاه های مانگرو و ... می باشد.

بر اساس توزیع عمقی، زئوپلانکتون ها به شرح زیر طبقه بندی می شوند:

Pleuston: پلانکتون های موجود در سطح آب دریا

Neuston: پلانکتون هایی که در منطقه زیر سطح دریا تا عمق چند ده میلی متری سطح یافت می شوند

پلانکتون های اپی پلاژیک: پلانکتون هایی که زیستگاه آن ها بین 0 تا 300 متری سطح آب است. این گروه به دو بخش دسته بندی شده است:

  • اپی پلانکتون های فوقانی: بین عمق 0 تا 150 متر
  • اپی پلانکتون های تحتانی: بین بین عمق 150 تا 300 متر

پلانکتون های مزوپلاژیک: پلانکتون هایی هستند که زیستگاه شان بین 300 تا 1000 متر است و به دو گروه تقسیم می شوند:

  • مزوپلانکتون های فوقانی: بین 300 تا 700 متر
  • مزوپلانکتون های تحتانی: بین 700 تا 1000 متر

پلانکتون های باتی پلاژیک (Bathypelagic): بین اعماق 1000 تا 3000 متر یافت می شوند.

پلانکتون های آبیسوپلاژیک (Abyssopelagic): زیستگاه آن ها بین عمق 3000 تا 4000 متر است.

پلانکتون های اپی بنتیک: زیستگاهشان روی سطح بستر اقیانوس هاست.

بر اساس اندازه، انواع زئوپلانکتون ها را در دستجات مختلفی به شرح ذیل قرار داده اند:

Femtoplankton ها : اندازه آن ها بین 0.02 تا 0.2 میکرون است (نظیر ویروس های دریائی)

Picoplanktonها: اندازه آن ها بین 0.2 تا 2 میکرون است (مثل Chrysophyta)

نانوپلانکتون ها: اندازه آن ها بین 2 تا 20 میکرون است (نظیر دینوفلاژلا ها و دیاتومه ها)

میکروزئوپلانکتون ها: سایز 20 تا 200 میکرون دارند (روتیفرها و ناپلی کوپه پودا)

مزوزئوپلانکتون ها : سایز آن ها بین 200 میکرون تا 2 میلی متر است (مثل کوپه پودا، کلادوسرا و کتوگناتا)

ماکروزئوپلانکتون ها: سایز آن ها بین 2 تا 20 میلی متر است (نظیر شانه داران، آبفشان ها و دولیولیدها)

مگالوزئوپلانکتون ها: اندازه آن ها بیش از 20 میلی متر است (نظیر ژله فیش ها)

بر اساس چرخه حیات، زئو پلانکتون ها را در دو گروه تقسیم بندی کرده اند:

Holoplankton ها: زی شناورانی که در طول چرخه زندگی خود حالت پلانکتونی دارند شامل تینتینیدها، کوپه پودا، کتوگناتها  و کلادوسرا.

Meroplankton ها: جانورانی که تنها در بخشی از حیات خود زندگی پلانکتونی دارند مانند لارو ماهی ها و لارو ولیجر (لارو نرم تنان).

منبع: 

Basic and Applied Zooplankton Biology

نوشته: Perumal Santhanam، Ajima Begum و Perumal Pachiappan


 

  • ali ghavampour

در ادامه مطالب مرتبط با زیست شناسی میگو، در لینک زیر، قسمت انتهایی تغذیه میگو مشتمل بر روده میانی و خلفی و رفتار تغذیه ای میگوها قرار داده شده است. 

لینک دانلود

  • ali ghavampour