استفاده از آنتی بیوتیک ها، گزینه ای نامناسب در آبزی پروری

 

استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در آبزی‌پروری می‌تواند منجر به مشکلات متعددی از جمله افزایش مقاومت باکتری‌های بیماری‌زا شود که در نهایت باعث کاهش اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌ها شده و تهدیدی جدی برای سلامت آبزیان و انسان محسوب می‌گردد. در این مطلب برخی ملاحظات کلیدی در این خصوص ارائه شده است:

1. مقاومت آنتی‌بیوتیکی: استفاده بیش از حد و سوءمصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در آبزی‌پروری می‌تواند منجر به ایجاد باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک شود. تکثیر این عوامل بیماری‌زای مقاوم می‌تواند  درمان بیماری ها را چه در سیستم‌های آبزی‌پروری و چه طور بالقوه در طب انسانی دشوار سازد.
2. . تأثیرات زیست‌محیطی: آنتی‌بیوتیک‌های مورد استفاده در آبزی‌پروری می‌توانند به محیط‌های اطراف نفوذ کرده و بر جمعیت‌ آبزیان وحشی و اکوسیستم‌های آبی تأثیر بگذارند. به این ترتیب جوامع میکروبی دچار اختلال گردیده و از طرفی سویه های مقاوم به آنتی بیوتیک در محیط طبیعی نیز ایجاد خواهند شد.
3. وجود باقیمانده آنتی بیوتیکی در غذاهای دریایی: آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند در بافت‌ گونه‌های آبزی‌ تجمع یابند. اگر میزان این باقیمانده‌ها از سطوح ایمن فراتر رود، برای مصرف‌کنندگان خطرناک است چرا که این امر می‌تواند منجر به مشکلات بهداشتی گردیده و به ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی در عوامل بیماری‌زای انسانی کمک کند.
4. اختلال در تعادل میکروبی: آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند باکتری‌های مفید در محیط آبزی‌پروری را از بین برده و تعادل میکروبی طبیعی را مختل سازند. این امر می‌تواند بر کیفیت آب و سلامت کلی گونه‌های آبزی ‌پرورشی تأثیر منفی نهاده و آنها را مستعد ابتلا به بیماری‌ سازد.
5. محدودیت‌های نظارتی و بازار: بسیاری از کشورها مقررات سختگیرانه‌ای در مورد استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در آبزی‌پروری دارند و بازارها اغلب محصولات بدون آنتی‌بیوتیک را ترجیح می‌دهند. این امر استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها را محدود و اتخاذ شیوه‌های مدیریت بهداشتی جایگزین را ضروری می سازد.

جایگزین‌های آنتی‌بیوتیک‌ها در آبزی‌پروری:

1. پروبیوتیک‌ها: باکتری‌های مفید می‌توانند برای بهبود سلامت روده و غلبه بر باکتری‌های بیماری‌زا معرفی شوند و سلامت کلی گونه‌های آبزی‌پروری را افزایش دهند.
2. پری‌بیوتیک‌ها: ترکیبات غذایی غیرقابل هضم که رشد باکتری‌های مفید در روده را تقویت می‌کنند و در نتیجه عملکرد سیستم ایمنی و مقاومت در برابر بیماری را بهبود می‌بخشند.
3. بهبود شیوه‌های مدیریتی: شیوه‌های مطلوب در آبزی پروری، از جمله تغذیه بهینه، حفظ کیفیت آب و کاهش استرس، می‌تواند به طور طبیعی به پیشگیری از بیماری‌ها کمک نماید.
4. آنتی بیوتیک های طبیعی: استفاده از مواد طبیعی همچون سیر، زنجبیل و برخی گیاهان دارویی که خاصیت ضد میکروبی دارند، می‌تواند به کنترل عفونت‌های باکتریایی کمک کند.
5. اقدامات امنیت زیستی: اجرای پروتکل‌های سختگیرانه امنیت زیستی به جلوگیری از ورود و گسترش عوامل بیماری‌زا در سیستم‌های آبزی‌پروری کمک شایانی می نماید.

بیماری پست لارو نیمه شفاف یا TPD

بیماری های مرتبط با گونه‌های ویبریو موجب بروز چالش‌های مهمی در پرورش تحاری میگو شده اند. این باکتری‌ها در صورت عدم کنترل می‌توانند در آب و رسوبات تجمع یافته و یا درون سیستم پرورش تولید بیوفیلم نموده سبب بروز بیماری و میزان تلفات سنگین شوند.

در کارگاه های تکثیر میگو، گونه‌های ویبریو می‌توانند از مسیرهای متعددی نفوذ نموده و یا تکثیر یابند. این موارد شامل ورود از طریق مولدین، ناپلی‌های آلوده، آلودگی از طریق منابع آبی،  انتقال توسط ریزجلبک‌ها، غذای تر و زنده و یا خطوط انتقال آب و هوا می‌باشند. علاوه بر این، ویبریوها ممکن است با قرار گرفتن بر روی سطح تجهیزات پرسنلی و یا روی بدن آنها به درون سیستم، حمل و  یا از طریق ریزگردها به درون کارگاه راه یابند.

لینک زیر مربوط به ترجمه مقاله ای است که یکی از جدیدترین بیماری های ناشی از ویبریو (و باز هم ویبریو پاراهمولایتیکوس و همچنان سم ناشی از یک ژن دیگر در این باکتری) را به نام بیماری پست لاروهای میگوهای شفاف معرفی نموده است. با توجه به مخاطرات عجیب و غریب سال های اخیر در کارگاه های تکثیر و پرورش میگو توصیه می کنم علاقمندان به اینگونه مطالب، مقاله را با دقت مطالعه نمایند.

لینک دانلود

معرفی بیماری های رایج در ماهی باراموندی (اسلاید ویژن)

تکثیر و پرورش ماهی سی باس آسیائی (باراموندی)، طی سال های اخیر در صنعت آبزی پروری کشور رونق و مقبولیت چشمگیری یافته است. در این میان، لزوم توجه به بیماری های مرتبط با تولید این ماهی در قفس و استخرهای خاکی از ضروریات توسعه این فعالیت می باشد. فایلی که لینک دانلود آن در ذیل مطلب قرار داده شده، توسط سرکار خانم دکتر آهنگر زاده از متخصصین برجسته بیماری های آبزیان در پژوهشکده آبزی پروری جنوب و به صورت اسلاید ویژن تهیه شده است. امیدوارم مورد توجه و استفاده شما عزیزان واقع شود.

لینک دانلود

سندرم روده سفید مشکل فعلی استخرهای پرورش میگو وانامی

این سندروم از 30 تا 40 روز پس از ذخیره سازی لارو در استخرهای پرورش مشاهده شده است. با این حال در هر زمان از دوره پرورش، احتمال وقوع آن داده می شود. اوج بروز تلفات در این سندروم، در زمان کاهش اکسیژن محلول در آب و شکوفایی بیش از حد  جلبکی (Over bloom) اتفاق می افتد. تک یاخته های گرگارین و آلودگی به میزان بالا توسط باکتری های بیماری زا از گروه ویبریو نیز ممکن است موجب آلودگی به WGS گردد. لیمسوان (2010) گزارش داده که در آنالیز مدفوع میگوهای درگیر با این سندروم، باکتری های ویبریو گونه های   Vibrio parahaemolyticus ، Vibrio fluvialis و Vibrio mimicus را مشاهده نموده است.

علاوه بر این، ارتباط بروز سندروم مدفوع سفید با تراکم بالای ذخیره سازی، کیفیت پایین آب، کیفیت نامناسب بستر استخر، شکوفایی بیش از حد پلانکتونی و مدیریت نامناسب تغذیه (به دلیل افت کیفیت آب استخر پرورش) گزارش شده است.  

رنگ بدن میگوهای آلوده به این سندروم تیره شده و تغذیه آن ها کاهش می یابد. در میگوهایی که شدت آلودگی بیشتر است هپاتوپانکرآس و روده، رنگ پریده و سفید می گردد. علائم اولیه بروز این سندروم، مشاهده رشته های سفید مدفوع در سینی غذا و یا به صورت شناور بر روی سطح آب می باشد. در میگوهای آلوده، پوسته خارجی سست شده و تجمع تک یاخته ها روی سطح آبشش، رنگ این بافت را تیره می سازد.   

پیشگیری:

• مدیریت بهینه پرورش، می تواند مانع بروز سندروم مدفوع سفید در استخرهای پرورش گردد.
• بررسی دوره ای بار باکتریائی به ویژه بار آلودگی ویبریودر آب و بدن میگوها در استخرهای پرورش
• استفاده از پروبیوتیک های آب و روده با کیفیت مطلوب
• استفاده از اسیدهای آلی در غذا
• استفاده از سیر له شده به میزان 10 گرم در هرکیلوگرم غذا و 10 میلی لیتر آب تمر به ازای هر کیلوگرم غذا در دو وعده غذادهی به مدت سه روز
• استفاده از ویتامین c به میزان 5 گرم به ازاء هر کیلوگرم غذا به مدت 3 روز
• پاکسازی متناوب بستر استخر
• حفظ کیفیت مناسب آب استخر پرورش
• حفظ اکسیژن محلول در آب استخر پرورش در محدوده مطلوب
• با تشکر فراوان از آقای دکتر بحری عزیز بابت ارسال متن انگلیسی 

تاثیر تغییرات اقلیمی بر پرورش ماهی در قفس های دریائی (کتاب الکترونیکی)

کتاب الکترونیکی که لینک دانلود آن در ذیل این مطلب آورده شده در خصوص تاثیر تغییرات اقلیمی بر بروز بیماری در ماهیان پرورشی در قفس های دریائی در سال 2023 منتشر گردیده است. امیدوارم مورد توجه علاقمندان به این حوزه از فعالیت آبزی پروری واقع شود.

لینک دانلود

مصادیق اصلاح ساختار در مدیریت بیماری AHPND

فایلی که لینک آن در زیر همین مطلب قرار گرفته، نخستین بار در نشستی در سایت پرورش میگو گواتر (سیستان و بلوچستان) و پس از آن در شیلات استان بوشهر ارائه گردیده است.

در توضیح محتوای این فایل لازم است یادآوری کنم که برای مدیریت بیماری نکروز عفونی حاد هپاتوپانکرآس (AHPND) روش های مختلفی ذکر شده ولی در این فایل صرفا، مواردی از این روش ها که صرفا مرتبط با اصلاحات ساختاری می باشند مورد تاکید واقع شده است.

لینک دانلود 

اقدامات پیشگیرانه برای کاهش بروز AHPND و WSSV در پرورش میگو (بخش پایانی)

نوشته: Eleonor A. Tendencia and Victor Emmanuel J. Estilo

ترجمه علی قوام پور

به طور کلی، نظارت منظم بر پارامترهای آب، شرایط بستر استخر و میگوهای پرورشی می بایست در دستور کار قرار داشته باشد. هرگونه ناهنجاری و رفتار غیر طبیعی در شنا، ظاهر و یا عادات غذایی میگوها باید مورد توجه قرار گیرد. یکی از اولین نشانه های بیماری، کاهش اشتها و رفتار غیر طبیعی شنا است. میگوهای ضعیف را بایستی فوراً از محیط استخر خارج نمود و در کنار آن، لازم است نمونه های اخذ شده از میگوهای ذخیره سازی شده در مزرعه برای تشخیص زودهنگام بیماری به آزمایشگاه های مرجع ارسال شود تا اقدامات پیشگیرانه و یا کنترلی به سرعت اجرا گردد.

فصل ذخیره سازی پست لارو برای بیماری های لکه سفید و AHPND یکی از عوامل خطر محسوب می شود. در واقع، در حالی که در ماه های سرد خطر ابتلا به AHPND کاهش می یابد اما برای بیماری لکه سفید، این خطر در ماه های سرد بالاتر است. برای به حداقل رساندن تلفات ناشی از EMS/AHPND، کیفیت پست لارو پیش از ذخیره سازی، کیفیت آب و شرایط بستر استخر می بایست دارای شرایط مناسبی باشد.  

باید پذیرفت که خطر ظهور بیماری های شایع، نوپدید و بازپدید همچون EMS/AHPND در محیط پرورش همواره وجود دارد. روش های توصیه شده، با حمایت مالی صندوق JTF، پس از طی مراحل مختلف، اصلاح و بهینه سازی شده و پس از آن برای کمک به پرورش دهندگان عضو SEAFDEC و کاهش خسارات ناشی از بیماری در مزارع متراکم و نیمه متراکم به کار گرفته شذه اند. مزارع مجری این روش ها بازده اقتصادی بالایی داشته و مشروط به پیاده سازی سایر الزمات همچون مستند سازی، شانس خود را برای دریافت تأییدیه استاندارد محصول افزایش می دهند. به علاوه، سیستم ترویج میدانی و اجرای صحیح این  تکنیک ها نیز باید تقویت گردد. استخرهای نمونه ترویجی که مجری روش های GAP و اقدامات امنیت زیستی می باشند می بایست شناسائی و معرفی شوند تا سایر پرورش دهندگان نیز نسبت به امکان رفع مشکل بیماری از طریق اجرای مدیریت صحیح مزرعه متقاعد گردند. موفقیت این مزارع نمونه را می توان از طرق مختلف نظیر سخنرانی، کارگاه های آموزشی میدانی و سامانه های ارتباطی به اطلاع دست اندرکاران و سرمایه گذاران رساند.

پرورش دهندگان خرد، که اکثر بهره برداران را تشکیل می دهند به دلیل ماهیت و وضعیت موجود، تولید نسبتا کمی دارند؛ این مزارع در مجاور یکدیگر قرار داشته، فاقد استخر ذخیره یا رسوبگیر می باشند، منابع آب آن ها مشترک بوده و اغلب، آب آن ها از همان منبعی تأمین می شود که پساب مزارع نیز به آن وارد می شود. اگرچه وضعیت برای بهبود تولید و صادرات میگوی این مزارع نسبتا مبهم است اما به شرط پذیرش و اجرای جدی دیدگاه مدیریت آبزی پروری مبتنی بر اکوسیستم، همچنان امید برای بهبود وجود دارد.

کمک سازمان‌هایی همچون فائو را نیز در این زمینه می توان به کار گرفت تا به مدد تخصص کارشناسان این نهاد در کنار تلاش جمعی سرمایه گذاران، مدیریت مناطق تحت مدیریت آبزی پروری در گروه های متشکل از مزارع خرد را ارتقاء، عملکرد تولید را افزایش و آینده روشنی را برای پرورش میگو رقم زد تا شرایط مورد نیاز برای اخذ تاییدیه محصول این مزارع در آینده فراهم شود. با این حال، در ابتدا لازم است مفهوم مدیریت آبزی پروری مبتنی بر اکوسیستم در یک منطقه محدود از مناطق تحت مدیریت آبزی پروری اجرا شود تا مزرعه داران، کارآمدی این رویکرد را ملاحظه نموده و سایر بهره برداران را به تشکیل گروه های مجری این دیدگاه ترغیب کنند.  

اقدامات پیشگیرانه برای کاهش بروز AHPND و WSSV در پرورش میگو (بخش نهم)

نوشته: Eleonor A. Tendencia and Victor Emmanuel J. Estilo

ترجمه علی قوام پور

 

تشدید سایر اقدامات پیشگیرانه

استفاده از چاه های عمیق برای تأمین آب استخرهای پرورش، راهکاری بسیار مطلوب است چرا که این منابع آبی اساساً عاری از عوامل بیماری زا می باشند. با این حال، در صورت نیاز به استفاده از آب های سطحی برای پرورش، به منظور آماده سازی و فرآوری آب پیش از استفاده در استخرها، نیاز است استخر ذخیره آب در مزرعه احداث شود. لازم است آب مورد استفاده برای آبگیری، پیش از ورود به استخر، از فیلترهای چشمه ریز عبور نماید تا ناقلین عوامل بیماریزای موجود در آب، از آن حذف شوند. هر استخر می بایست لوازم و تجهیزات مربوط به خود را همچون سشی دیسک، قایق های غذادهی، ظروف نمونه برداری و ... را برای پیشگیری از انتقال آلودگی در اختیار داشته باشد. تجهیزات مورد استفاده در پایش میدانی پارامترهای آب استخرها نیز باید پس از هر بار استفاده به طور مناسب ضد عفونی شوند.

پرندگان به دلیل توانایی در جابجایی از مزرعه ای به مزرعه دیگر به یکی از نگرانی های اصلی در پرورش میگو تبدیل شده اند و به دلیل عادت به تغذیه از میگوهای ضعیف و بی حال از استخرهای مجاور که در معرض بیماری قرار گرفته اند، این قابلیت را خواهند داشت که ویروس ها و سایر عوامل بیماریزا را با سرعت بالا منتشر سازند. دستگاه ها و تجهیزات متواری کننده پرندگان به ویژه توری ها و ریسمان های مقاوم به اشعه UV، در جلوگیری از ورود پرندگان به محدوده استخرهای پرورش، بسیار مؤثرند.

استفاده از Birdnet در بالای استخر پرورش میگو برای ممانعت از ورود پرندگان به محیط پرورش

درختان و رستنی هایی که می توانند به عنوان پناهگاه پرندگان در درون مزرعه عمل نمایند نیز می بایست از محیط مزرعه حذف شوند. علاوه بر این سایر ساختارهای عمودی غیر ضروری در مزرعه که پرندگان می توانند بر روی آن ها بنشینند نیز باید به حداقل رسیده و یا حذف شوند.

استفاده از پوشش های پلی اتیلن (HDPE) نیز امکان آماده سازی سریعتر (و مطمئن تر) استخر را فراهم و نیاز به تعمیر و ترمیم دیواره ها در بین دو دوره پرورش را کاهش خواهد داد. در بستر استخرهای دارای پوشش HDPE به دلیل حفاظت در برابر شسته شدن کف و دیواره ها در طول دوره پرورش، لجن کمتری تجمع پیدا می کند. به این ترتیب، محیط کشت مناسب برای عوامل بیماریزا در بستر ایجاد نگردیده و برای پرورش میگو، فضای مناسب تری ایجاد خواهد شد.

با این حال، برای اجرای مؤثر این اقدامات، لازم است پروتکل های امنیت زیستی در مزرعه به صورت هفتگی (و یا با هر تناوب مطلوب در فواصل زمانی مشخص) به صورت مستقل انجام شود تا از هرگونه خطا در حفاظت از مزرعه پرورش در مقابل عوامل بیماریزا پرهیز به عمل آید. اجرای این ممیزی ها و نظارت های دوره ای کمک می کند تا از اجرای صحیح تمامی پروتکل ها و روندهای امنیت زیستی اطمینان حاصل شود.

هپاتوپانکرآس (اهمیت و عملکرد)

هپاتوپانکراس به عنوان غده گوارشی یا غده روده میانی، عضوی از دستگاه گوارش بندپایان (میگو) و نرم تنان است. عملکردهای مربوط به هپاتوپانکرآس در سخت پوستان، در پستانداران به طور جداگانه توسط کبد و لوزالمعده (پانکرآس) ارائه می گردد. هپاتوپانکراس غده ای است که مجاری آن به فضای معده باز می شوند...

در لینک ذیل، متن کوتاهی در زمینه اهمیت و عملکرد این اندام تهیه و تقدیم گردیده است. امیدوارم مورد استفاده عزیزان بازدید کننده واقع شود.

لینک دانلود

اقدامات پیشگیرانه برای کاهش بروز AHPND و WSSV در پرورش میگو (بخش هشتم)

نوشته: Eleonor A. Tendencia and Victor Emmanuel J. Estilo

ترجمه علی قوام پور

اتخاذ رویکرد اکوسیستمی برای مدیریت سامانه های پرورش گسترده

پرورش دهندگان میگو در مقیاس خرد، معمولا دارای استخرهای بزرگی (بیش از یک هکتار) هستند که این استخرها در فاصله کمی از یکدیگر احداث شده، فاقد استخر ذخیره و یا رسوبگیر و دارای منابع آبگیری و تخلیه مشترک با سایر مزارع می باشند. این مزارع در مقایسه با مزارع فعال در سامانه های متراکم و نیمه متراکم که متعلق به شرکت های دارای توان مالی برای اجرای نوآوری ها و اصلاحات، بیشتر در معرض خطر بروز EMS می باشند.

یکی از رویکردها در اعمال اقدامات پیشگیرانه در برابر EMS در این سامانه ها، اتخاذ نگرش اکوسیستمی به مدیریت آبزی پروری (Ecosystem Approach to Aquaculture Management= EAAM) است.  این رویکرد مبتنی بر آئین نامه اجرایی فائو برای ماهیگیری مسئولانه بوده، و به ویژه در سامانه های آبزی پروری فعال با بکارگیری منابع آبی مشترک بسیار واجد اهمیت است.

نخستین گام در EAAM برای پیشگیری از بیماری ها، شناسایی منطقه تحت مدیریت آبزی پروری (AMA) است که ممکن است شامل تمامی منطقه و مجتمع آبزی پروری و یا مزارع/استخرهای منتخب در هر سایت باشد که گروه بندی و یا خوشه بندی شده و طرح مشخصی را برای مدیریت آبزی پروری لحاظ نموده اند.  منطقه آبزی پروری می تواند شامل سامانه آب شناختی (هیدرولوژیک) باشد که قسمتی و یا تمامی پساب مزارع در منطقه تحت مدیریت آبزی پروری و یا گروه های متشکل در یک مجتمع به آن وارد می شود (فائو و بانک جهانی، 2015).

از آنجا که تمامی مزارع فعال AMA در افزایش بار مواد مغذی و همچنین افزایش احتمال شیوع بیماری ها و سایر اثرات ناشی از این فعالیت آبزی پروری سهیم می باشند، ضروری است نوعی از مدیریت جمعی در این مناطق اعمال شوند. با این حال نوع و شکل چنین مدیریتی می بایست با اجماع فعالین در آبزی پروری در چنین مناطقی همراه باشد تا تأثیر تجمعی فعالیت مزارع بر محیط اطراف به حداقل برسد. مزارع / استخرهای واقع در AMA بایستی سهم مدیریت خود در این مناطق ایفا و همزمان فعالیت آبزی پروری در مزرعه را نیز اجرا نمایند. به عبارتی، ذخیره سازی استخرها لازم است در بازه زمانی مشخص، با استفاده از پست لارو تهیه شده از منابع مشابه (در این مورد نهایت احتیاط باید صورت پذیرد-م) انجام، تعویض آب با هماهنگی سایر مزارع گروه به عمل آمده، مدیریت غذادهی و تهیه خوراک مشابه بوده و زمان برداشت نیز، همزمان تعیین گردد. این فرآیند موجب حاظت از محیط زیست و کاهش احتمال بروز و شیوع EMS خواهد شد. روند اجرای این طرح دائما می بایست تحت پایش و بررسی مداوم باشد تا در صورت نیاز تغییرات و یا تعدیل هایی به ویژه بسته به موارد امنیت زیستی و یا اثرات اجتماعی و زیست محیطی در آن اعمال شود.   

لینک مشاهده قسمت هفتم