در شماره 12 مجله Hatchery&Feed management (2024)، مطلب جالبی در خصوص تغذیه از مواد جایگزین ناپلی آرتمیا برای لارو میگو آورده شده که خلاصه آن مطلب را در اینجا ارائه خواهم داد.
مبانی تکثیر و پرورش میگو، بخش اول- زیست شناسی میگو (قسمت پنجم)
نوشته: دکتر Balasubramanian ، دکتر Kannappan و دکتر Vijayan
ترجمه : علی قوام پور
دستگاه تنفس
اصلی ترین قسمت دستگاه تنفسی میگوها، از آبشش تشکیل شده است. آبشش میگو به شکل درختی است که از یک تنه محوری با شاخه های جانبی زوج در امتداد آن تشکیل شده است (شکل1).
شکل1: درخت تنفسی در میگوهای پنائیده (Joel و همکاران،2007)
هر انشعاب از آبشش ها به صورت عمود بر محور اصلی قرار گرفته است. دیواره سپتوم طولی، رگ آوران را از رگ وابران جدا می سازد. رگ آوران اصلی، همولنف را به شاخه محوری آبشش انتقال می دهد. رگ های آوران ثانویه همولنف را به سمت شاخه های جفت شده و انشعابات آن ها می رسانند. تبادل گاز در تیغه آبشش انجام می شود. سد آب- همولنف در هر رشته یافت شده و از کوتیکول، اپیتلیوم و غشاء زمینه ای تشکیل شده است. این سد، در انتشار سریع گازها بین آب و همولنف دخیل می باشد. رگ وابران خون اکسیژن دار را از نوک رشته ها به قلب منتقل می کند (شکل2).
شکل2: شریان های آوران (آبی) و وابران (قرمز) در انشعابات آبششی میگوهای پنائیده (Gopel و Wirkner، 2020)
آبشش علاوه بر عملکردهای تنفسی، نقشهای اساسی دیگری همچون تعادل املاح و آب، دفع آمونیاک و جذب کلسیم را نیز بر عهده دارد. آبشش ها همچنین در به دام انداختن و از بین بردن ذرات خارجی در همولنف به ویژه باکتری ها ایفای نقش می کنند.
در ادامه مطالب مرتبط با زیست شناسی میگو، در لینک زیر، قسمت انتهایی تغذیه میگو مشتمل بر روده میانی و خلفی و رفتار تغذیه ای میگوها قرار داده شده است.
در این مطلب، فیلمی را با عنوان اصلی بروداستوک قرار داده ام که از سری ویدئوهای هشتگ فیش بوده و به آن زیرنویس فارسی افزوده ام. البته همه موارد توضیح داده شده در این ویدئو، در روش تکثیر رایج در بسیاری از کشورها چندان به کار گرفته نمی شود و حتی بعضی از موارد عنوان شده، از نظر علمی قابل بحث می باشد. با این حال، اغلب مطالب، برای تقریب به ذهن علاقمندان می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
مقدمه
تولید کارآمد و سودبخش آبزیان (اعم از ماهی، سخت پوستان و...) در آبزی پروری به محیط مناسبی بستگی دارد که این موجودات بتوانند در آن تکثیر و رشد مطلوبی داشته باشند. از آنجا که این موجودات در آب زندگی می کنند، دغدغه اصلی محیطی در سامانه های پرورش، کیفیت آب است. منابع آب مورد استفاده در سیستم های آبزی پروری ممکن است به طور طبیعی کیفیت پایینی داشته و یا به واسطه فعالیت های انسانی آلوده شوند، اما در بیشتر موارد، دلیل اصلی کاهش کیفیت آب، با ماهیت ذاتی فعالیت آبزی پروری در ارتباط است. در واقع، تنها بخشی از کودهای آلی و معدنی و خوراک مورد استفاده در استخرها، به زیست توده موجود پرورشی تبدیل می شود. بنابراین، در سامانه های نیمه متراکم، متراکم و فوق متراکم، ممکن است میزان مواد مغذی و آلی ورودی به سیستم از ظرفیت جذب اکوسیستم فراتر رود. این موضوع، موجب کاهش کیفیت آب استخر شده و به تبع آن، سبب بروز استرس در موجود پرورشی، رشد ضعیف، افزایش ریسک بروز بیماری، افزایش تلفات و در نهایت کاهش تولید خواهد گردید. پساب سیستم‌های آبزی پروری می‌تواند باعث آلودگی منابع آبی اطراف شده و ورود مواد آلاینده و یا مواد شیمیائی اضافه شده به آب استخرها در فرآیند مدیریت پرورش، خطر آلوده سازی محصول را افزایش می دهد. بنابراین، دامنه تأثیر کیفیت آب در آبزی پروری عرصه های مختلفی از حفاظت محیط زیست، تا کیفیت و امنیت غذایی را شامل می شود.
کیفیت آب در استخرهای پرورش میگو ، تحت تأثیر عوامل مختلف خارجی ( همچون وضعیت جوّی و کیفیت آب ورودی ) و داخلی ( کیفیت غذا ، وضعیت بستر و ...) قرار دارد. به این ترتیب ، می بایست راهبردهای مدیریتی در این زمینه ر به نحوی تنظیم نمود که در قبال عوامل غیر قابل کنترل ، راهکارهای جبرانی ، تقابلی و یا پیشگیرانه اتخاذ کرده و در برابر عوامل داخلی نیزتمهیدات نرم افزاری و سخت افزاری مناسب اندیشید. در واقع ، آبزی پروران لازم است روش های مدیریت آب را فراگیرند تا بدانند در کدام وضعیت ، چه روش کنترلی را می بایست بکارگیرند تا مانع ایجاد ضرر و زیان به محصول خود گردند.
ظرف چند روز گذشته، تأخیر اندکی در تداوم مطلب آموزشی زیست شناسی میگو، از سلسله بحث های مبانی تکثیر و پرورش میگو حادث شد که دلیلش، جستجو برای یک منبع قابل استناد و معتبر برای ادامه بحث باشه به نحوی که اولا، مطالبش عمومی و شامل تمام سخت پوستان نباشه و ثانیا، حرف تازه ای رو تقدیم علاقمندان کنه. به همین دلیل، مطلبی که در زیر، لینکش رو به اشتراک گذاشته ام، تا حد زیادی جنبه تألیفی داره و گردآوری شده از منابع متنوع فارسی و انگلیسی است.
با سلام
چند روز قبل جزوه آموزشی دیدم با عنوانی مرتبط با پرورش میگو (به زبان انگلیسی) که اگرچه موارد متنوعی رو در این خصوص پوشش داده بود اما به نظرم اومد جای چند بخش در اون خالیه. در واقع، جزوات قدیمی از این دست، یا مبحث بیوسکوریتی و امنیت زیستی رو به خوبی پوشش نداده اند و یا در جدیدترها، بعضی مبانی همچون مکان یابی، زیست شناسی و اکولوژی در اون ها مغفول مونده. به این فکر افتادم که بخش هایی رو که به نظرم برای تهیه یک جزوه مناسب آموزشی و در عین حال کاربردی به صورت یک مجموعه در بیارم و از اینجا و اونجا به شیوه تألیف در وبلاگ آبزیستان قرار بدم. وقتی بیشتر به مطالب موجود در متون و جزوات منتشر شده نگاه کردم، متوجه شدم تقریبا تمام این مطالب، چه در قالب ارائه های تخصصی و چه متون به زبان اصلی، بارها در سمینارها، وبینارها و ... در اختیتر علاقمندان قرار گرفته و می شه خیلی راحت، یک جزوه کلاسیک " مبانی تکثیر و پرورش میگو" از دل اونا بیرون آورد. این کار رو به شیوه این چندماهه، به صورت مطالب کوتاه که هم "حوصله سر بر" نباشه و هم با توجه به مشغله کاری، خودم از پسش بر بیام منتشر خواهم کرد.
امیدوارم در وبلاگ آبزیستان، با این کار بتونم سهم سهمی ولو اندک در ارتقاء دانش جامعه محترم آبزی پرور کشور و علاقمندان به این حوزه داشته باشم. در لینک زیر، بخش نخست از مبحث زیست شناسی میگو ( به نام مقدمه) را تقدیم عزیزان نموده ام.
در این مطلب، فیلمی رو به زبان اصلی با ترجمه و زیرنویس تهیه شده توسط خودم با موضوع کنترل کیفیت پست لارو میگو قرار داده ام. امیدوارم مورد توجه، استفاده و پسند علاقمندان قرار بگیره.
راستش رو بخواهید عنوان این مطلب در اصل " Shrimp hatchery production: the next generation" بود که در شماره اول سال 2023 مجله Hatchery feed&Management از طرف شرکت Skretting منتشر شده بود. من هم بدون اینکه اول متنش رو تا انتها نگاه کنم و بعد شروع کنم به ترجمه، از اولش شروع به ترجمه کردم و اواسط کار دیدم ای داد بیداد، این تبلیغ خوراک های مختلف تولید شرکته برای کارگاه های تکثیر میگو و نه معرفی شیوه ای جدید در تکثیر لارو میگو. اما به هرحال با توجه به مطالبی که گفته شد، عنوان رو تغییر دادم تا به متن بیشتر بیاد و در اینجا ترجمه اون متن مورد نظر رو قرار می دم. امیدوارم برای علاقمندان مفید باشه.
جزوه ای که لینک دانلود آن در این مطلب قرار داده شده، در اصل در سال 2013 توسط جیم وایبن (Jim Wyban) در مورد مسائلی که لازم است در احداث کارگاه های تکثیر میگو SPF به آن ها توجه شود نگاشته شده. مسلماً سال نگارش مطلب، برخی ملاحظات را در هنگام مطالعه ضروری می سازد. از جمله اینکه، روش ضد عفونی آب، در سال های اخیر تغییرات زیادی داشته همچنین جداول تولید، قیمت ها و ... با آنچه در جزوه حاضر مشاهده می کنید تفاوت زیادی دارد. در متن اصلی به شیوه متون علمی، رفرنس دهی و ارجاع در متن انجام شده بود. در ترجمه، این روش به کار گرفته نشد با این حال، منابع و رفرنس های مربوط به آن، در پایان جزوه آورده شده است. امیدوارم این کتابچه (جزوه) مورد توجه عزیزان علاقمند واقع شود. همینجا استدعا دارم هرگونه نقص و یا اشتباه نگارشی و فنی را به بنده یادآوری فرمائید تا به سرعت رفع و اصلاح گردد. با تشکر
