اصطلاح "اپی ژنتیک" توسط کنراد وادینگتون در دهه 1940 با معنایی متفاوت از آنچه امروزه درک می شود ابداع شد. در ابتدا، این واژه اساساً با آنچه امروزه به عنوان حوزه زیست شناسی رشد و چگونگی ایجاد فنوتیپ شناخته می شود، مرتبط بود. با این حال، مفهوم مدرن اپی ژنتیک، یعنی "مطالعه تغییرات میتوزی و/یا توارث پذیر توسط میتوز بر عملکرد ژن که با تغییرات در توالی DNA قابل توضیح نیست" در اواسط دهه 1990 و حدوداً اواخر این قرن ظهور کرد. این زمینه عمدتاً از پیشرفت‌هایی که پس از تعیین توالی ژنوم انسان، تعیین خصوصیات عناصر تنظیم‌کننده و همه فن‌آوری‌های نوظهور برای بررسی جنبه‌های مختلف ژنوم و اپی ژنوم ایجاد شد، بهره برده است. اپی ژنتیک در حال حاضر به عنوان یکی از "موضوعات داغ" زیست شناسی به شمار می آید. تغییرات اپی ژنتیک یا "نشانه ها" را می توان به راحتی شناسایی نمود. این نشانه ها برای درمان تعداد فزاینده ای از بیماری ها، رویکردهای درمانی محسوب می شوند. به عنوان مثال، تحقیقات زیادی در مورد اپی ژنتیک در درمان سرطان در حال انجام است.
در مواجهه با اپی ژنتیک باید سه جنبه بسیار مهم را در نظر گرفت.
نخست، اپی ژنتیک تأثیرات ژنومی و محیطی را برای ایجاد فنوتیپ با یکدیگر ادغام می کند.
دوم، بخشی از واریانس فنوتیپی وجود دارد که نمی توان آن را صرفاً بر اساس تنوع ژنتیکی بلکه با در نظر گرفتن تنوع اپی ژنتیکی توضیح داد.
سوم، تغییرات اپی ژنتیکی توارث پذیر بوده و از والدین به فرزندان و به نسل های بعدی منتقل می شوند.
در مجموع، این امر باعث اجرای تحقیقات در حوزه اپی ژنتیک نه تنها در اکولوژی و تکامل (به دلیل سهم آن در سازگاری با محیط های جدید)، بلکه در کشاورزی و دامداری برای بهبود تولید غذا شده است.
در نتیجه، اخیراً گرایش آشکاری هم به اپی ژنتیک دریایی و هم کاربرد اپی ژنتیک در آبزی پروری ایجاد شده است. یکی از دلایل اصلی این گرایش این است که موجودات آبزی به نشانه های محیطی بسیار حساس هستند. به عنوان مثال، دما در یک جانور خونسرد شدیدتر از یک حیوان خون گرم بر نرخ رشد تأثیر می گذارد. علاوه بر این، بر خلاف پستانداران، به نظر می رسد ماهی ها پس از لقاح دارای مکانیسم برنامه ریزی مجدد و احتمالا زدودن علائم اپی ژنتیکی کمتری هستند و این موضوع انتقال اپی ژنتیک تأثیرات محیطی به نسل بعدی را تسهیل می سازد.
بنابراین، در سال های اخیر علاقه زیادی به کاربرد اپی ژنتیک در آبزی پروری ایجاد شده است.
کتابی که لینک دسترسی به آن در ذیل این مطلب قرار داده شده تحت نام اپی ژنتیک در آبزی پروری، در سال 2023 منتشر و در زمینه همین موضوع واجد اطلاعات بسیار ذیقیمتی است. امیدوارم مورد توجه عزیزان قرار گیرد.
لینک دانلود
