اسپیرولینا جلبک سبز- آبی میکروسکوپی ، مقوی ترین غذای سبز شناخته شده در جهان است. این گیاه به صورت معلق در آب رشد می کند به همین دلیل نیاز به ساختن دیواره سلولی که این دیواره به میزان زیادی دسترسی به مواد مغذی داخل سلول را محدود می کند، ندارد. این گیاه با بیش از 60 درصد پروتئین حاوی بیشترین و قابل جذب ترین پروتئین گیاهی است. آمینو اسیدهای موجود در اسپیرولینا مشابه تخم مرغ بوده و کیفیت آن بوسیله سازمان غذا و کشاورزی آمریکا تأیید شده است. این گیاه منبع مواد مغذی است که درسایر غذاهای سبز یافت نمی شود . لینولئیک اسید، ویتامین و سولفولیپیدها از جمله موادی هستند که در این گیاه وجود دارند. علاوه بر این این اسپیرولینا منبع خوبی از بتاکارتن، کاروتنوئیدها، ویتامین ها و عناصر کمیاب است. اسپیرولینا حاوی میزان قابل ملاحظه ای کلروفیل، کارتنوئیدها، دیگر پیگمانهای گیاهی و رنگدانه ها است که در گیاهان سبز یافت می شوند . میزان چربی و کربوهیدرات این گیاه کم و کلسترول ندارد. از این رو برای استفاده از آن در افرادیکه رژیم لاغری می گیرند به دلیل مواد مغذی بالا و کربوهیدرات و چربی کم بسیار مناسب است.
تاریخچه مصرف
اولین گزارش در خصوص استفاده از جلبک اسپیرولینا توسط کاستیلو در سال ۱۵۲۱ منتشرگردید. وی در یک مسافرت اکتشافی در مکزیکو سیتی مشاهده نمود که ساکنین اطراف دریاچه تکس کو کو (texcoco) این جلبک را توسط صافی های مخصوص از آب جدا و خشک نموده و از پودر آن کیک های مخصوص تهیه می کردند.
از سال ۱۹۱۹ توجه دانشمندان به شناسایی ترکیبات و خواص جلبکها جلب گردید . در سال ۱۹۵۰ کشت جلبکها در امریکا و ژاپن رایج شد که در این رابطه ویژگیهای جلبک کلورلا(chlorella) که از دسته جلبکهای سبز می باشد مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که این جلبک منبع غنی از اسید های آمینه ، ویتامین ها و مواد معدنی ضروری برای انسان است. مدتها این جلبک به عنوان منبع غذایی مورد استفاده قرار میگرفت که هنوز هم در برخی ازکشورها به عنوان مکمل غذایی مصرف آن رایج می باشد
از آنجا که کشت این جلبک با مشکلاتی همراه، و هضم آن به دلیل دارا بودن جداره سلولی مشکل و نیز حاوی نوعی آنتی بیوتیک (کلرلین) است دانشمندان در صدد یافتن جایگزینی مناسب تر بر آمدند.
در سال 1963 اسپیرولینا درسطح بین المللی شناخته شد. گیاه شناسی فرانسوی در کشورچاد تحقیقی بر روی ماده بسیار مغذی نان خشک سبز رنگ که در آن منطقه به "DAEI" معروف بود انجام داد و طی آن کشف شد که نان خشک از اسپیرولینا ساخته شده است.
بدین ترتیب بود که تحقیق بر روی اسپیرولینا آغاز شد. بدنبال تحقیقات یکی از محققین بزرگ دنیا درآن زمان ( آقای دکترClayman و گروهش ) در انستیتو نفت فرانسه ، برای اولین بار کشت اسپیرولینا آغازشد و ارزش تغذیه ای شگفت انگیز، سرعت بالا درهضم ، و سرعت رشد بالای آن در طی مراحلی شناخته شد. بدنبال این پژوهش، اسپیرولینا به موضوع مورد بحث در کنفرانس های مختلف بین المللی مانند کنگره بین المللی باکتری شناسی و میکروب شناسی کاربردی در سال 1967 و همچنین کنفرانس جهانی غذا ( توسط سازمان ملل متحد) در سال 1974 تبدیل شد . همچنین بطور رسمی به عنوان یک غذای کامل توسط سازمان غذا و دارو آمریکا به رسمیت شناخته شد (FDA APPROVED ) و در حال حاضر در سازمان هوا فضای امریکا ( ناسا ) به عنوان یک غذا برای فضانوردان مورد استفاده قرار می گیرد .
اسپیرولینا توسط مردم بومی در دوران باستان مورد استفاده قرارگرفته است و در طول سالیان دراز بر روی آن تحقیق شده و توسعه یافته است و حالا در جهان امروز برای ما شناخته شده است. حالا که کشت و تولید انبوه آن امکان پذیر شده است، به رسمیت شناختن خواص اسپیرولینا به عنوان "غذای مغذی ایده آل" در حال افزایش می باشد .
در سال۱۹۷۰ اسپیرولینا به عنوان یک جلبک مغذی و بی خطر در ژاپن به ثبت رسید. کشور آلمان نیز حمایت مالی خود را برای مصرف این جلبک به عنوان یک منبع غذایی عالی در کشور های هند، تایلند و پرو اعلام داشت.
از سال ۱۹۷۷ کشت جلبک اسپیرولینا توسط کمپانی(earthrise) در استخرهای بزرگی در ایالت کالیفرنیا با کمک یک شرکت ژاپنی آغاز شد.
فواید اسپیرولینا
کمک به رفع خستگی مزمن
کمک به تقویت سیستم ایمنی
کمک به افزایش آنابولیسم سلولی و افزایش بافت عضلانی
کمک به حذف رادیکالهای آزاد به علت خواص آنتی اکسیدانی
کمک به کاهش التهاب
کمک به دفع مواد زائد و فلزات سنگین
کمک به تنظیم کلسترول
کمک به کنترل قند خون
کمک به ترمیم سلولی و بافتی
اسپیرولینا سرشار از مواد مغذی است. همچنین دارای ویتامین A، ویتامین B-۱۲، ویتامین E، کلسیم، آهن و فسفر، که برای درخشان کردن و سلامتی چهره مهم است. بنابراین، مصرف مکمل های اسپیرولینا به صورت روزانه جوانی پوست را در پی خواهد داشت.
اسپیرولینا نه تنها شامل تمام مواد مغذی است بلکه دارای هشت اسید آمینه های ضروری است که برای سلامت پوست مورد نیاز است. اسپیرولینا همچنین حاوی آنتی اکسیدان بتا کاروتن است، که با پسوریازیس و آکنه مبارزه میکند.
استفاده روزانه از مکمل های اسپیرولینا ر آثار خستگی پوست را از بین برده و چهره را جوان نگه می دارد. همچنین پوست شل و ول را درمان میکند و بدن را هم تقویت میکند
اسپیرولینا برای از بین بردن سموم کلیه ها و در درمان گودی های سیاه زیر چشم موثر است، بینایی را هم بهبود می بخشد.
اسپیرولینا حاوی تیروزین، ویتامین E یا توکوفرول و سلنیوم هستند که خواص ضد پیری دارد. آنتی اکسیدان موجود در آن سبب از بین بردن رادیکال های آزاد میشود که علت اصلی پیری پوست است.
اسپیرولینا برای درمان آکنه و جوش بکار میرود. مواد سمی پوست را از بین برده ، موجب افزایش سوخت و ساز بدن می شود. همچنین مانع از رشد بیش از حد آکنه می شود.
اسپرولینا حاوی عوامل آنتی اکسیدانی است که به جوان ماندن بافت های بدن کمک کرده و اثرات پیری را به تأخیر می اندازد. این تأثیر مثبت بخصوص در ناحیه ی پوست و موها دیده می شود. اسپرولینا با اثرات منفی رادیکال های آزاد که باعث تخریب بافت های بدن و افزایش روند پیری می شوند مقابله می کند. باید بدانید که رادیکال های آزاد سلول هایی هستند که توسط خود بدن و در پی تغذیه ی نامناسب، استرس و بی تحرکی تولید می شوند.
مقایسه مقدار پروتئین اسپیرولینا و مواد غذایی دیگر (%)
|
اسپیرولینا |
دانه سویا |
گوشت گاو |
تخم مرغ |
ماهی |
پروتئین |
% 70 - 65 |
% 34/3 |
% 19/3 |
% 12/7 |
% 20/0 |
مقایسه مقدار اسید های آمینه ضروری موجود در غذاها (%)
|
اسپیرولینا |
کلرلا |
دانه سویا |
گوشت گاو |
تخم مرغ |
ماهی |
استاندارد
FAO
|
Isoleucine |
3.25 - 3.9 |
5.5 |
1.80 |
0.93 |
0.67 |
0.83 |
4.2 |
Leucine |
5.9 - 6.5 |
7.7 |
2.70 |
1.7 |
1.08 |
1.28 |
4.8 |
Lysine |
2.6 - 3.3 |
5.7 |
2.58 |
1.76 |
0.89 |
1.95 |
4.2 |
Methionine |
1.3 - 2.0 |
1.7 |
0.43 |
0.43 |
0.43 |
0.58 |
2.2 |
Cystine |
0.5 - 0.7 |
0.4 |
0.48 |
0.23 |
0.35 |
0.38 |
4.2 |
Phenylalanine |
2.6 - 3.3 |
4.1 |
1.98 |
0.86 |
0.65 |
0.61 |
2.1 |
Tyrosine |
2.6 - 3.3 |
1.5 |
1.38 |
0.68 |
0.49 |
0.61 |
---- |
Threonine |
3.0 - 3.6 |
4.3 |
1.62 |
0.86 |
0.59 |
0.99 |
2.8 |
Tryptophane |
1.0 - 1.6 |
1.1 |
0.55 |
0.25 |
0.20 |
0.30 |
1.4 |
Valine |
4.0 - 4.6 |
4.9 |
1.86 |
1.05 |
0.83 |
1.02 |
4.2 |
اسپیرولینا همچنین حاوی مقادیر زیادی از رنگدانه های طبیعی مانند کلروفیل و فیکوسیانین می باشد . در این میان ، کلروفیل رنگدانه ای است که به خوبی شناخته شده است و در اغلب موارد "خون سبز" نامیده می شود چراکه در بدن به مواد اولیه خون سازی تبدیل می شود و به همین دلیل کلروفیل در درمان بیماری کم خونی (آنمی) بسیار موثر می باشد .
اگر به ساختار شیمیایی حلقه پورفیرینی در کلروفیل گیاهان و حلقه هم( HEME) درهموگلوبین خون انسان دقت کنیم شباهت بی نظیر آنها نمایان است. تنها تفاوت در اتم مرکزی آنها ( آهن در هموگلوبین و منیزیم در کلروفیل ) می باشد .
کلروفیل همچنین در تصفیه سموم از بدن ما نقش مهمی را بازی می کند . برای مثال با کمکی که به دفع سمومی نظیر استالدئید ها ( عامل خستگی و خماری ) و هیستامین ها ( عامل آلرژی و حساسیت ) می کند باعث ایجاد اثری مثبت در زندگی مردم جهت رهایی یافتن از خستگی های روزمره ، جلوگیری از خماری و مبارزه با آلرژی می شود .
علاوه بر اینها،مزایای مختلف دیگری نیز از کلروفیل شناخته شده است که از جمله می توان به از بین بردن بوی بد دهان و بوی بد بدن ، کاهش اثرات یبوست و سرمازدگی و کاهش میزان کلسترول خون اشاره کرد .
منبع : http://www.microalgae.ir/
http://www.hidoctor.ir/
http:///
http://foodst.ir/
http://spirulina.persianblog.ir/
