مقاله مروری: آیا پرورش فوق متراکم میگو راه حلی مناسب برای تولید و صادرات پایدار است؟ (قسمت اول)
نوشته: Tram Anh Thi Nguyen, Kim Anh Thi Nguyen و Curtis Jolly
نشریه MDPI (Multidisciplinary Digital Publishing Institute)، سپتامبر 2019
ترجمه: علی قوام پور
چکیده:
دولت ویتنام تولید و صادرات میگو را به عنوان رکن توسعه اقتصاد روستایی تعیین نموده است. در این راستا، اهداف تعیین شده به ارتقاء بازدهی صنعت از طریق افزایش تولید وابسته است. از طرفی، نهادهای تحقیقاتی ملی و بین المللی نگرانی‌های خود را مبنی بر چالش های محیطی و تغییرات اقلیمی همچون نفوذ آب شور به منابع آب شیرین، آلودگی آب، شیوع انواع بیماری ها، تخریب رویشگاه های حرّا و منابع طبیعی در اثر توسعه بی رویه آبزی پروری عنوان نموده اند. مشکلات اجتماعی همچون تعارض منافع کابران در زمینه استفاده از منابع آب، مشکلات مرتبط با امنیت غذایی، موانع تعرفه ای و تلاش رقبا برای مخدوش کردن آبزی پروری نیز این صنعت را به چالش کشیده است. این موارد، موجب بروز مشکلاتی در زمینه صدور تأییدیه برای مزارع پرورش در مقیاس خرد گردیده و پرسش هایی را در خصوص امکان استاندارد سازی آن ها در صحنه رقابت جهانی موجب شده است. برخی سؤالات مطرح شده عبارتند از اینکه چگونه می توان پرورش دهندگان میگو در مقیاس خرد را جهت رعایت استانداردهای بین المللی متقاعد نمود؟ آیا پرورش میگو در مقیاس خرد قادر است در کنار پرورش فوق متراکم به صورت پایدار و در فضایی رقابتی تداوم یابد؟
مدل پیشنهادی با هدف سازماندهی مزارع پرورش با منابع محدود که در قالب تعاونی و با اتخاذ رویکرد پرورش فوق متراکم میگو، به صورت سرمایه گذاران کلان فعالیت کرده اند، قادر به تولید بیشتر و سود و درآمد بالاتر، نیاز به آب و زمین کمتر و در عین حال دستیابی به سازگاری بیشتر با محیط زیست بوده اند.
بالطّبع، سرمایه مورد نیاز برای پرورش دهندگانی که با توان اندک سرمایه گذاری به این مدل وارد می شوند بالا خواهد بود. با این حال، با توجه به تمایلی که بانک ها نسبت به مدل های تامین مالی مزارع خرد ادغام شده با شرکت های بزرگتر (که تولید خود را در قالب سامانه های فوق متراکم انجام می دهند) در کنار کمک های دولتی نشان داده اند، اینگونه واحدهای تولیدی قادر خواهند بود نسبت به سامانه های تولید باز (Open) و دارای تراکم ذخیره سازی پائین تر، به سطوح بالاتری از پایداری دست یابند.
- مقدمه
تولید میگو به روش متراکم، یکی از مسیرهای توسعه و نوآوری در آبزی پروری است که توسط دولت ویتنام برای تحقق اهداف این کشور در راستای توسعه پایدار در هزاره سوم انتخاب شده است. کشور ویتنام یکی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان پیشرو میگو در جهان است که در زمینه تولید میگو در سال 2019 در رتبه سوم جهان قرار گرفت. در حال حاضر مقاصد صادراتی میگوی ویتنام، کشورهای ژاپن، اروپا و ایالات متحده می باشند.
موفقیت در توسعه پرورش میگو چشم انداز مناسبی برای بهبود معیشت، افزایش درآمد و اشتغال زایی برای جوامع ساحل نشین و روستایی و همچنین تامین درآمد ارزی برای کشور ایجاد نموده است. ترویج صنعت پرورش میگو توسط دولت ویتنام، با هدف حمایت از توسعه اقتصادی جوامع روستایی انجام شده است. تولید این محصول برای مزرعه داران روستائی که در مقیاس خرد و در اراضی با مساحت کمتر از یک هکتار فعالیت می نمایند به عنوان فعالیتی در آمد زا و به عنوان مکانیسم کاربردی در راستای فقر زدایی، ایجاد فرصت های شغلی پایدار و افزایش صادرات معرفی گردیده است.
پرورش میگو در سامانه های رایج فعلی در سال های 2004 تا 2017 با سرعت زیادی گسترش یافت اما نگرانی هایی در خصوص اثرات اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و نیز تغییرات اقلیمی و در نتیجه پایداری این روش تولید وجود دارد. تغییرات اقلیمی، اکوسیستم های آبی حساس و تحت فشار ساحلی را که بزرگترین و پرجمعیت ترین جوامع ویتنام را در خود جای داده با خطر مواجه ساخته و تضعیف می کند. از طرفی، پرورش میگو که پیشران پروژه های فقرزدایی در روستاهاست در مناطق ساحلی انجام می شود که آسیب پذیری آن ها در برابر تأثیرات تغییرات اقلیمی قابل ملاحظه خواهد بود. از جمله این تأثرات می توان به افزایش دما، اختلال در الگوهای بارش، افزایش وقوع طوفان، بالا آمدن سطح دریاها و نفوذ آب شور دریا به منابع آب شیرین اشاره نمود. در مطالعه ای که توسط بانک جهانی در سال 2010 انجام شد، پیش بینی شده که 1 متر افزایش آب دریا احتمالا بر 5 درصد از کل مساحت این کشور، بیش از 7 درصد از اراضی کشاورزی، 28 درصد از تالاب ها، 10 درصد از تولید ناخالص داخلی و 28 درصد از جمعیت کشور تأثیر خواهد گذارد. به نظر می رسد این تغییرات، موجب بروز خسارات هنگفت در مزارع خرد ساحلی گردد. Brauun و Casse رویکرد جامع و کلی را برای مدیریت چالش های معیشتی بر جوامع ساحل نشین ویتنام را در رابطه با تغییرات اقلیمی پیشنهاد نموده اند.
در مقاله حاضر، تولید میگو به شیوه متراکم در مزارع کوچک مقیاس ساحلی در ویتنام به عنوان رویکردی برای دستیابی به تولید پایدار، با توجه به تشدید اثرات تهدید کننده تغییرات اقلیمی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. پرسش اساسی مطرح شده در این مقاله این است: آیا پرورش میگو به شیوه متراکم موثرترین راهکار برای دستیابی به توسعه پایدار تولید در مواجهه با تغییرات اقلیمی است؟
