شش توصیه برای مدیریت کیفیت آب در مزارع پرورش میگو (بخش پنجم)

5- تعویض آب

تعویض آب روشی کارآمد و مقرون به صرفه جهت حفظ کیفیت آب در اختیار مدیران استخرهای پرورش میگو محسوب می گردد. این کار از تجمع بیش از حد آمونیاک در استخر جلوگیری نموده و به میگوها کمک می کند تا مراحل استرس زای دوره پرورش همچون بروز بیماری و مرحله برداشت را با سلامت بیشتر سپری نمایند. پیشنهاد می شود تا قبل از روز 40 تا 50 پرورش، از تعویض آب استخر خودداری شود.

مقدار پیشنهادی تعویض آب روزانه 10 تا 30 درصد است. با افزایش تغذیه روزانه، مقدار تعویض آب در طول شبانه روز نیز بیشتر می شود. علاوه بر این، با بالا رفتن مقدار آمونیاک موجود در محیط استخر، بهتر است تعویض آب افزایش یابد تا غلظت این ماده سمّی تا حد مناسب کاهش پیدا نماید.

موضوع مهمی که بایستی همواره به خاطر داشت این است که تعویض آب، علیرغم سودمندی فراوان، می تواند خطر ورود عوامل بیماریزا از محیط به استخر را افزایش دهد. از این رو توصیه می شود آب جدید را قبل از ورود به استخر، فرآوری و ضد عفونی نمائید.

شش توصیه برای کنترل کیفیت آب در مزارع پرورش میگو (بخش چهارم)

4- مراقب تغییرات در غلظت فسفر و جمعیت جلبک های درون استخر باشید

بخش مهمی از زنجیره غذایی آبزیان را جلبک ها تشکیل می دهند. با این حال، برخی از انواع جلبک، در این زنجیره جایگاهی ندارند چرا که تولید کننده سموم جلبکی بوده و از این رو توسط سایر جانوران آبزی مورد تغذیه قرار نمی گیرند. این گونه جلبک ها به واسطه توانایی بالا در بکارگیری روش های مختلف شناوری نسبت به سایر گونه های فیتوپلانکتونی، شانس بیشتری در دسترسی به مواد مغذی و نور دارند. این موضوع باعث رشد سریع تر و در نهایت غلبه این جلبک های مضر بر سایر گونه های زی شناوران گیاهی می گردد. از جمله چنین گونه های جلبکی می توان به جلبک های سبز آبی اشاره نمود که بعضی محققین آن ها را در زمره باکتری ها قرار داده اند هرچند توانایی فتوسنتز را دارا می باشند.

در استخر های پرورش میگو، در طول دوره پرورش، حجم زیادی از مواد مغذی توسط خوراک روزانه، وارد آب می شود. بخش عمده ای از این مواد مغذی از جمله نیتروژن و فسفر توسط میگو مورد تغذیه قرار نگرفته و وارد ستون آب و یا رسوبات بستر می گردد و در خصوص فسفر، این میزان هدررفت را بین 72 تا 89 درصد از کل فسفر ورودی به استخر تخمین زده اند. فسفر اضافی وارد شده به محیط استخر پرورش، موجب رشد و تکثیر جلبک ها از جمله شکوفایی جلبک های مضر می شود.  

پس از گذشت مدت کمی از ایجاد شکوفائی جلبکی، سلول های جلبک به حداکثر رشد خود رسیده و وارد مرحله مرگ می شوند. این رویداد به مرگ جلبکی معروف است. لاشه این جلبک های مرده سبب افزایش بار مواد آلی استخر و افزایش میزان آمونیاک محیط تا مقادیر نامطلوب و سمّی می گردد. علاوه بر این، تجزیه این مواد آلی نیاز به مصرف اکسیژن دارد و همین امر می تواند منجر به کاهش اکسیژن و زمینه ساز بروز بیماری ها و تلفات شود.

به این دلیل، کنترل و پایش مداوم غلظت فسفر و از طرفی بررسی وضعیت شکوفایی جمعیت جلبکی در استخرهای پرورش میگو به منظور حصول اطمینان از قرار داشتن این دو پارامتر در محدوده پایدار و مطلوب، حائز اهمیت فراوانی است. توصیه می شود، با مشاهده افزایش غلظت فسفر و در پی آن بروز شکوفایی جلبک های مضر، نرخ تعویض آب افزایش داده شود (در منابع، مقدار مطلوب غلظت فسفر معدنی در آب استخرهای پرورش میگو، کمتر از 0.2 میلی گرم در لیتر توصیه شده است).

شش توصیه برای مدیریت کیفیت آب در مزارع پرورش میگو (بخش سوم)

3- توجه ویژه به تعادل یون ها در آب استخر، ضروری است

ترکیب یونی آب استخر، اهمیت چشمگیری در سلامت میگو و رشد میگو دارد. تعادل یونی، عنصری کلیدی در پوست اندازی و تشکیل پوسته جدید در میگوهاست. غالباً ترکیب یونی اشاره به نسبت یونهای پر اهمیتی همچون Na (سدیم) به K (پتاسیم) و Mg (منیزیم) به Ca (کلسیم) دارد. به منظور حفظ رشد و کاهش خطرات ناشی از اختلال در پوست اندازی، لازم است نسبت های Na: K و Mg: Ca در سطوح متعادل حفظ شود. رقم پیشنهادی معمولاً 28 به 1 برای سدیم (Na) به پتاسیم (K) و 3.4 به 1 برای منیزیم (Mg) به کلسیم (Ca) است. با این حال ، نسبت این یون ها در مناطق مختلف ممکن است با رقم های توصیه شده متفاوت باشد.

بار دیگر می بایست بر این نکته تأکید نمود که برای حفظ تعادل بین یون ها، اندازه گیری منظم آن ها اهمیت بسیار حیاتی دارد. در طول دوره پرورش ممکن است این نسبت ها بنا به دلایل مختلف دچار تغییر گردد. در چنین مواردی، می توان با استفاده از محصولات تجاری حاوی یون های مورد نظر نسبت به تنظیم مجدد آن ها اقدام نمود. این محصولات شامل کلرید پتاسیم، کلرید منیزیم و مخلوط ترکیبات معدنی (Mineral mixtures) می باشد. البته باید در استفاده از چنین محصولاتی احتیاط لازم را به عمل آورد چرا که ترکیبات موجود در آن ها به ندرت توسط شرکت های سازنده به شکل کامل اعلام می گردد.

شش توصیه برای مدیریت کیفیت آب در مزارع پرورش میگو (بخش دوم)

به منظور حفظ کیفیت آب در سطح مطلوب، اطلاع از وضعیت موجود در خصوص هر پارامتر، امری بدیهی است. پایش منظم پارامترهای کیفی آب، جزئی اساسی از مدیریت مزرعه در جهت حفظ کیفیت آب استخر در سطح استاندارد شمرده می شود.    با اندازه گیری منظم عوامل و شاخص های کیفی آب ، می توان از مواردی که منجر به اختلال در وضعیت مطلوب محیط زندگی میگوها مطلع گردیده و برای رفع مشکل، در زمان مناسب اقدام نمود.

در این رابطه، توصیه می شود ابزارها و تجهیزات اندازه گیری پارامترهای کیفی آب در ابتدای دوره پرورش کالیبره شوند تا از بروز خطاهای احتمالی در خلال پرورش پیشگیری شود. جدول زیر می تواند به عنوان راهنمایی مناسب برای اندازه گیری عوامل گوناگون کیفی آب مورد استفاده قرار گیرد.

تئوری " محدودیت آبشش – اکسیژن" یا GOLT چیست؟

اخیراً Daniel Pauly، محقق دانشگاه بریتیش کلمبیا در کانادا،؛ تئوری محدودیت آبشش- اکسیژن را بر اساس اختلاف نرخ آنابولیسم و کاتابولیسم در فرمول رشد ارگانیک (Organic growth) :

dW/dt= Hw^d-kw

 تعریف نموده است. در این فرمول، رشد زی توده در واحد زمان برابر است با زیر توده سنتز شده جدید (Hw^d)منهای زی توده تجزیه شده (kw).

در مورد رسیدگی جنسی، رشد تخمدان ها مستلزم کسب انرژی و اجزاء ساختاری نظیر آمینواسیدها می باشد. بنابراین غذای خورده شده می بایست توسط اکسیژن، اکسید شده و طی فرآیندهای هوازی، انرژی به شکل ATP در دسترس قرار گیرد.

در اینجا نقش آبشش ها در آبزیان پررنگ تر می شود. در واقع رشد آبشش ها تابع رشد دو بعدی است در حالی که رشد بدن در سه بعد صورت می پذیرد. به این ترتیب، رشد آبشش تا حد مشخصی تأمین کننده اکسیژن مورد نیاز برای رشد آبزی است. در حقیقت ارائه دهنده تئوری GLOT بر این باور است که، حد رشد آبشش تعیین کننده رشد زی توده (میزان و نرخ آنابولیسم) می باشد.

اما یکی از موارد بسیار مهم در این تئوری، تأثیر تراکم بر خصوصیات تولید مثلی است. در تراکم های بالا، اکسیژن در دسترس برای آبزی کاهش می یابد.  از این رو، آبشش در آبزیان درشت تر، ظرفیت اکسیژن گیری مناسب برای تأمین اکسیژن لازم جهت سوخت و ساز را نخواهند داشت. اما در آبزیان کوچکتر، سطح آبشش، متناسب با جثه آبزی، قادر به تأمین اکسیژن مورد نیاز بیشتری خواهد بود.

نتیجه منطقی که این تئوری ارائه می دهد اینکه :

در شرایط استرس اکسیژنی (ناشی از عواملی همچون افزایش تراکم)، آبزیان با جثه های پائین تر شانس بقا و تولید مثل بیشتر خواهند داشت و از آن گذشته، آبزیان ممکن است در سنین کمتر (با جثه کوچک تر) به بلوغ برسند.  

شش توصیه برای مدیریت کیفیت آب در مزارع پرورش میگو (بخش نخست)

حفظ کیفیت آب در پرورش میگو از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مدیریت مناسب آب، شرایط مطلوب جهت رشد میگوها و پیشگیری از بروز بیماری ها را فراهم می سازد. از طرفی با کاهش مضرات ناشی از تخلیه پساب مزارع به محیط اطراف، ریسک زیست محیطی و بوم شناختی ناشی از این موضوع را تا حد زیادی کاهش خواهد داد. در اینجا، شش توصیه در خصوص روش های مدیریت آب در مزارع پرورش میگو به نقل از مطلبی تحت عنوان " شش توصیه برای مدیریت کیفی آب در پرورش میگو" که در تاریخ 10 مارس 2021 در وب سایت The Fish Site منتشر گردیده، به حضور بازدید کنندگان تقدیم می گردد.

توصیه اول: 

پارامترهای کیفی آب را در محدوده مطلوب برای رشد میگو حفظ کنید

کیفیت آب در استخرهای پرورش میگو توسط عوامل مختلفی قابل شناسائی می باشد. برای اینکه کیفیت آب در این استخرها حفظ شود، لازم است از مطمئن شوید این پارامترها در محدوده مطلوب قرار گرفته اند. این پارامترها عبارتند از :

دما، اکسیژن محلول، pH، شوری، قلیائیت، TSS، مواد شیمیائی نیتروژن دار (نیتروژن تام آمونیاکی، آمونیاک غیر یونیزه، نیتریت و نیترات)، جمعیت فیتوپلانکتونی، سختی و ویبریو.

جدول ذیل، برای شناسائی محدوده ایده آل در خصوص هر پارامتر، راهنمای مناسبی است. در نظر داشته باشید مقادیر مندرج در این جدول، مطلق نبوده و متناسب با موقعیت مزرعه، آب و هوا و زیر ساخت ها ممکن است تفاوت هایی داشته باشد.

 

 

10 توصیه برای پرورش میگوی موفق (قسمت پایانی- احداث استخر نرسری)

پرورش دهندگان میگو معمولاً لارو خریداری شده از کارگاه های تکثیر را مستقیماً در استخرهای پرورش ذخیره سازی می کنند. ریسک این کار، نسبتاً بالاست چرا که سیستم ایمنی پست لاروها هنوز به حد کافی تکامل پیدا نکرده است.

احداث سامانه های نوزادگاهی، علیرغم تحمیل هزینه برای زیرساخت، ریسک یاد شده را تا حد زیادی کاهش می دهد زیرا پرورش دهندگان را نسبت به افزایش توان سیستم ایمنی میگوها مطمئن می سازد.

به این منظور، پست لاروهای تهیه شده از کارگاه های تکثیر با تراکم بالا (حدود 2000 پست لارو در متر مکعب) در مخازن و یا استخرهای کوچک نرسری ذخیره سازی شده و به مدت تقریباً یک ماه در این سازه نگهداری می شوند. کوچک بودن اندازه استخرها و مخازن نوزادگاهی به این معنی است که نهاده ها و ووردی های مورد نیاز برای دوره 30 روزه، نسبتاً کمتر از پرورش در استخر های بزرگ بوده و به این ترتیب تلفات میگوها و هزینه تولید کاهش خواهد یافت (در خصوص مزایا و مدیریت سامانه های نوزادگاهی، فایل پاورپوینت مربوطه را از اینجا دریافت نمائید).

افزایش سودآوری اقتصادی پرورش میگو با استفاده از پروبیوتیک ها (مقاله)

پروبیوتیک ‌ها، میکروب ‌های زنده‌ای هستند که اثرات سودمندی بر روی میزبان داشته و با تغییر جمعیت میکروبی به سمت میکروب‌ های مفید، باعث بهبود راندمان استفاده از مواد مغذی، افزایش ارزش تغذیه‌ای خوراک‌ها، افزایش ایمنی در مقابل بیماری‌‌ها و بهبود کیفیت محیط اطراف میزبان و در نتیجه افزایش سود آوری اقتصادی در فرایند پرورش میگو می‌گردند. از جمله نقش های پروبیوتیک ها در آبزی پروری، کاهش ضریب تبدیل غذایی و افزایش بازماندگی است. هر عاملی که بتواند سبب کاهش هزینه ها و افزایش سودآوری در آبزی پروری شود، مورد پذیرش جامعه آبزی پرور قرار خواهد گرفت. بیشترین هزینه هایی که پرورش میگو در بر خواهد داشت به ترتیب شامل غذا به میزان 60 الی 70 درصد و تامین لارو حدود10 الی 15 درصد می‌باشد که در مجموع حدود 70 الی85 درصد کل هزینه‌های عملیات پرورش را شامل می‌شود. از این رو در این مقاله اثرات اقتصادی استفاده از دوز صحیح پروبیوتک در پرورش میگو مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

لینک دانلود

10 توصیه برای پرورش میگوی موفق (قسمت نهم)

استفاده از پروبیوتیک در زمان مناسب

پروبیوتیک ها باکتری های سودمندی هستند که می توانند موجب بهبود در رشد میگو، پیشگیری از استرس و بیماری و نیز حفظ کیفیت مناسب آب استخر شوند. بهتر است پروبیوتیک ها از همان ابتدای شروع دوره پرورش مورد استفاده قرار گیرند تا موجب خوگیری مناسب تر و بهبود کیفیت محیط زندگی میگوهای جوان گردند. علاوه بر این پیشنهاد می شود در موارد استرس زا همچون تعویض آب و یا انجام صید سرک نیز از پروبیوتیک استفاده شود. باکتری های سودمند با ارتقاء سلامت در دستگاه گوارش و کمک به حفظ کیفیت محیط زندگی میگو، به کاهش میزان استرس کمک می کنند.

ادامه دارد

10 توصیه برای پرورش میگوی موفق (قسمت هشتم)

مراقب پوست اندازی در استخر باشید

پوست اندازی به میگوها این امکان را می دهد که رشد کنند و در این زمان، میگوها نیاز به مراقبت بیشتر دارند. با نمونه گیری های منظم می توان نسبت به مرحله ای از پوست اندازی که میگو در آن قرار دارد اطمینان حاصل نمود. به این ترتیب در زمان پوست اندازی اقرامات لازم را با آمادگی قبلی به انجام خواهید رساند. بهتر است در زمان پوست اندازی، محیط زندگی میگو برای تشکیل پوسته خارجی جدید، مهیا باشد. این کار با فراهم نمودن درشت مغذی ها و ریز مغذی ها امکان پذیر خواهد بود. با ارائه این تمهیدات، مشکلات موجود در زمان پوست اندازی به حداقل رسیده و از بروز تلفات ناشی از اختلال در پوست اندازی جلوگیری می شود. برخی مواد معدنی سودمند که در خلال پوست اندازی، به بهبود محیط زندگی میگو کمک می کنند عبارتند از: کلسیم، مس،منیزیم،سدیم، فسفر،پتاسیم، سلنیوم و روی. (لازم به توضیح است، پوست اندازی اثرات دیگری نیز بر روی سوخت و ساز و فعالیت های حیاتی میگو دارد که در متن اصلی آورده نشده است. علاقمندان برای اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانند به مقاله چاپ شده در این خصوص در مجله میگو و سخت پوستان مراجعه نمایند).

ادامه دارد