تاثیر گونه‌های جانوری تراریخته بر زمین

مرجانِ مقاوم در برابر محلول هیدروژن پروکسید یا همان سفیدکننده‌ی خانگی، ماموت منقرض شده و محصولات زراعی مقاوم در برابر خشکی و کربن دی اکسید چه ویژگی مشترکی دارند؟ 

گروهی از دانشمندان تصور می‌کنند که آن‌ها تنها کلیدِ مبارزه با تغییرات آب و هوا، بلکه بهبودی از اثرات آن نیز هستند. این فرضیه «سازگاریِ تسهیل یافته» نامیده می‌شود و به معنای استفاده از گونه‌های اصلاح شده‌ی ژنتیکی برای بهینه‌سازی سلامت اکوسیستم‌های امروزی است. ایده این است که تکنولوژی‌ها را برای انقراض‌زدایی، ویرایش ژن و زیست‌شناسی مصنوعی با هم ادغام کنیم تا از حیات‌وحش و اکوسیستم‌های زمین تا حد امکان محافظت کنیم. 

زمین منزل‌گاه بیش از ۸ میلیون گونه‌ی شناخته شده است، اما آن‌ها هزار برابر سریع‌تر از حد انتظارمان در حال مرگ هستند. این امر باعث شده بسیاری از متخصصان اعلام کنند که اکنون در میانه‌ی ششمین رویداد انقراض بزرگ در تاریخچه‌ی سیاره‌ی زمین قرار داریم. تنوع زیستی کلید بقای انسان‌ها و اکوسیستم‌های زمین است، بنابراین این مسئله خواستار توجه بشر است. بسیاری از دانشمندان بر این باورند که اگرچه ما بحران را مدیریت می‌کنیم، می‌توانیم راه حل را نیز مهندسی کنیم و این مبنای سازگاریِ تسهیل یافته است. آیا این مسئله بعید است یا ارزش کار کردن را دارد؟ 

بخش بعیدِ آن به راحتی حل می‌شود، زیرا تکنولوژی‌هایی در این زمینه وجود دارند و می‌توانیم از آن‌ها استفاده کنیم. CRISPR این امکان را ایجاد می‌کند تا چیزهایی شبیه ماهی سالمونِ تراریخته بسازیم که با سرعت دو برابر ماهی‌های طبیعی رشد می‌کنند. با استفاده از باکتری‌ها توانستیم با ویروس‌های دانگ و زیکا مبارزه کنیم. محققان تلاش کرده‌اند اَبَر مرجانی به وجود آورند که در آب و هوای گرم‌تر سازگاری دارد و ماموتی به لطف ویرایش ژن واقعأ در راه است.

اکنون بخش اخلاقی آن را بررسی می‌کنیم که پاسخ به آن دشوارتر است. حقیقت این است که هیچ پاسخ ساده‌ای وجود ندارد. پتانسیل اکوسیستم‌های انسانی ما را به سمت زمینی هدایت می‌کند که در آن هیچ گونه‌ای منقرض نمی‌شود. فعالان حفاظت از محیط‌زیست نسبت به مهار تکنولوژی بالقوه برای تقویت مصنوعی دفاع ژنتیکی از گونه‌های آسیب‌پذیر متعجب هستند. 

«جیکوب مین»، دیرینه‌شناس دانشگاه مین گفت: «ماموت اهداف زیادی را دنبال می‌کند. به‌خاطر تجارت غیرقانونی عاج شاهد سلاخی فیل‌ها با هزینه‌های هنگفتی بوده‌ایم. اگر بتوانید زیستگاهی به دور از چشم شکارچیان برای آن‌ها باز کنید، آن‌گاه این مزیت مثبتی برای فیل‌ها است. اگر بتوانید ماموت‌هایی را وادار کنید درون یک تاندرا زندگی کنند و سازگاری بیشتری با تغییرات آب و هوا داشته باشند، آنگاه این مزیتی برای گونه‌ی دیگر است.» 

اما ویرایش ژن که مثلأ برای مقاوم کردن  محصولی در برابر سطوح بالای کربن دی اکسید یا مقاوم کردن مرجان‌ها در برابر سفید‌شدگی طراحی شده به شدتِ رستاخیزی واقعی نیست. ایده‌ی استفاده از ماموت‌هایی با ترکیب فیل امروزی برای تقویت اکوسیستم‌های تاندرا که در معرض تغییرات آب و هوایی قرار دارند ایده جذابی است، اما چرا برای انجام این کار به ماموت‌های ترکیبی نیاز داریم؟ آیا به‌راحتی نمی‌توانیم با استفاده از فیل‌ها به نتایج یکسانی دست پیدا کنیم؟ 

در هر صورت، بدون شک حداقل بخشی از مناطق بیابانی در آینده مملو از گونه‌هایی خواهد شد که انسان‌ها ژن‌های آن‌ها را دست‌کاری کرده‌اند. این کار حیرت‌آور است، اگر وحشتناک نباشد. هرچند، تأثیر انسان بر زمین به شدت عمیق است و بیشتر این تأثیر در نهایت نتایج منفی را به‌همراه خواهد داشت. شاید زمان آن رسیده که از تکنولوژی برای تقویت تنوع زیستی جهانی استفاده کرده و میراث جهانی مثبت را رها کنیم. 

نوشته: کارلا لانت
ترجمه: سحر  الله وردی - مجله علمی ایلیاد