نوشته: Eleonor A. Tendencia and Victor Emmanuel J. Estilo
ترجمه: علی قوام پور
EMS/AHPND عامل ایجاد بیماری EMS/AHPND باکتری از خانواده ویبریو به نام Vibrio parahaemolyticus یا VPAHPND است که در دستگاه گوارش میگو ایجاد کلنی نموده و سمّی را که مسئول تغییرات بافتی در هپاتوپانکرآس میگوی بیمار می گردد، تولید می نماید. V. parahaemolyticus در تمامی محیط های دریایی و آب های لب شور به طور طبیعی حضور داشته، لذا همواره می تواند در محیط استخرهای پرورش میگو از جمله آب، رسوبات و تمامی اجزاء مرتبط با استخر نیز موجود باشد. VPAHPND پلاسمیدهای قابل انتقال یا ژنهای جهشی را با خود حمل می کند که دارای ژنوم تولید کننده سموم PirA/B می باشند (Kondo و همکاران، 2015). در این مورد خاص، ژن های جهشی حامل کدون تولید سم PirA/B علاوه بر ایجاد تغییر در فعالیت باکتری ویبریو پاراهمولیتیکوس و تبدیل این باکتری از فلور طبیعی محیط به ایجاد کننده بیماری AHPND، قابلیت انتقال توان ایجاد این بیماری را در سایر باکتری های استخراج شده از میگوهای درگیر در AHPND/EMS نظیر V.harveyi، V.owensii، V.campbelii و ... نیز دارند( Kondo و همکاران، 2015; Liu و همکاران، 2015; Dong و همکاران، 2017).
نوشته: Eleonor A. Tendencia and Victor Emmanuel J. Estilo
ترجمه: علی قوام پور
سندرم مرگ زودرس (EMS) نامی عمومی برای توصیف مرگ و میر مشاهده شده در 30 روز اول پس از ذخیره سازی پست لارو (PL) میگو در استخر است. گونه های میگو پرورشی که بیماری EMS آن ها را درگیر ساخته می توان P.monodon ، P.vannamei و P.chinensis را نام برد که از این میان، P.monodon حساس تر عنوان شده است. این عارضه در ابتدا، در کشورهای چین (2009)، ویتنام (2010)، مالزی و برونئی (2011) و تایلند (2012) گزارش شد. ممکن است EMS در اوایل سال 2007 در فیلیپین نیز بروز نموده باشد اما در آن زمان به این موضوع توجهی نشد. در آن سال پرورش دهندگان میگو در فیلیپین می دیدند که مرگ و میر رخ داده طی یک هفته تا دو ماه بعد از ذخیره سازی پست لاروهای میگو گونه P.monodon شبیه به تلفات ناشی از لکه سفید ویروسی (WSSV) نیست. از این رو پرورش دهندگان این عارضه را سندروم تلفات دو ماهه نامیدند. بیماری مرگ زود رس (EMS) با لکه سفید ویروسی، آلودگی میکروسپوریدیائی، عفونت باکتریائی توسط انواع باکتری ویبریو و آلودگی های شیمیائی در ارتباط است (Flegel، 2016 و FAO،2013).
هپاتوپانکرآس میگوهای مبتلا رنگ پریده تا سفید دارای لکه ها و یا رگه های سیاه رنگ با بافتی محکم و سفت می باشد. نمونه های بافت شناسی از هپاتوپانکرآس میگوهای درگیر این بیماری نشان دهنده نکروز و جدا شدن یا ریزش لایه سلول های پوششی توبول های این عضو بود. نوع بیماری تلفات زودرس که چنین تغییرات بافتی را در هپاتوپانکرآس میگوهای درگیر موجب می شود بیماری نکروز حاد هپاتوپانکرآس (AHPND) نامیده اند. بروز AHPND اخیراً در چین، هند، مالزی، مکزیک، فیلیپین، تایلند و ویتنام نیز گزارش شده است.
با توجه به گزارش بروز و شیوع بیماری نکروز حاد هپاتوپانکرآس در صنعت میگوی پرورشی کشور، کارت شناسائی این بیماری را از سایت ناکا در لینک ذیل و در فرمت Flip قرار داده ام. امیدوارم مورد استفاده علاقمندان قرار بگیره.
روز یکشنبه دوم مرداد ماه 1401، کارگاه آموزشی با ارائه جناب دکتر قاجاری، معاونت اداره کل دامپزشکی استان بوشهر و معاون اسبق بهداشت و بیماری های آبزیان سازمان دامپزشکی کشور با موضوع "آشنائی با بیماری نکروز حاد هپاتوپانکرآس در میگوهای پرورشی" در محل اداره کل شیلات بوشهر برگزار گردید. لینک دانلود مطالب ارائه شده در این کارگاه، در ذیل آورده شده است:
یکی از چالش های اصلی در تولید آبزیان بالاخص درآبزی پروری موضوع بهداشت و بیماریهای آبزیان بوده، سالیانه میلیون ها دلار خسارت از طریق بیماری های آبزیان به پرورش دهندگان میگو وارد می شود. بیماری ویروسی لکه سفید از جمله بیماری هایی بوده که در طول 15 سال گذشته شیوع این بیماری منجر به تحمیل هزینه های هنگفتی به صنعت تکثیر و پرورش میگو صنعت پرورش شده است.
فایل پیوست با عنوان "مدیریت بهداشتی و برنامه امنیت زیستی مراکز تکثیر و مولد
سازی میگو با تأکید بر پیشگیری از بیماری ویروسی لکه سفید" توسط جناب آقای دکتر محمد خلیل پذیر عضو هیئت علمی پژوهشکده میگوی کشور تهیه و ارائه گردیده است. امیدوارم مورد استفاده بازدید کنندگان محترم وبلاگ واقع گردد.
در این نمودار فرضیه پروفسور Flegel که در سال 2009 ارائه گردید، برای مکانیسم پدیده " تطابق ویروسی" توضیح داده شده است.
این فرضیه بیان می کند که : پس از ورود ویروس به سلول ، بخش های مختلف RNA پیام رسان ویروس (mRNA) توسط سلول میزبان در طول های مختلف به شکل DNA خطی و حلقوی کپی می شود. برخی از این قطعات به ژنوم میزبان وارد و در صورت قرار گرفتن در ژنوم تخمک و اسپرم قابلیت توارث می یابند. بعضی از این EVE ها (عناصر ویروسی درون زا یا endogenous viral elements) تولید RNA آنتی سنس می کنند که می تواند به mRNA ویروس تازه وارد شده به سلول متصل و منجر به تخریب آن شود و موجب کنترل آلودگی ویروسی گردد.
در لینک ذیل علاقمندان می توانند مقاله مربوط به این فرضیه را که به تازگی در سایت Aquaculture Alliance منتشر شده مشاهده نمایند:
در این مطلب قصد دارم به مسیر بروز بیماری در میگوها با تاکید بر بیماری لکه سفید میگو بپردازم.
ابتدا عرض کنم که این دیاگرام از مقاله ای به قلم آقای دکتر Hassan B.M در لینکدین و تحت عنوان "ارزیابی انتقال و بروز آلودگی میگوهای پنائیده به بیماری لکه سفید" اقتباس شده. علاقمندان می تونن برای دسترسی به این مقاله مفید، لینک زیر رو دنبال کنند:
https://www.linkedin.com/pulse/assessment-white-spot-virus-wsd-transmission-infection-hasan-b-m-/
خوب، بپردازیم به اصل موضوع:
همونطور که ملاحظه می فرمائید، دیاگرام دارای دو بخش در چپ و راست هست که یکی مسیر انتقال ویروس و دیگری محرک های بروز بیماری رو شامل شده.
در سمت چپ، یعنی عوامل انتقال، ابتدا ( در بالاترین باکس) مولدین قرار دارند که تولید لارو آلوده توسط اونا، از عوامل مهم انتقال ویروس به محیط پرورش شمرده می شه.
پائین تر، کیفیت پست لارو ذخیره سازی شده مورد پرسش قرار گرفته. استحضار دارید که یکی از مزایای تست های استرس در کنترل کیفیت پست لارو، تشخیص لارو آلوده هست (بجز قدرت و قابلیت پست لارو برای تحمل استرس های اسمزی، تراکم و ...). در اوایل قرن بیست و یکم، طی تحقیقاتی مشخص شد که تلفات حاصل از تست فرمالین با 100 پی پی ام غلظت، غالبا آلودگی به ویروس لکه سفید رو نشون می دادن. به این ترتیب در اینجا، پرسش از کیفیت پست لارو ذخیره سازی شده، به نوعی و به شکل غیر مستقیم، اشاره به احتمال ورود ویروس از طریق پست لارو به محیط استخر رو داره.
در بخش پائین تر از اون، به عواملی مثل فرآوری آب، فیلتراسیون و یا منابع آبی مورد استفاده اشاره شده که همگی در صورت دارا بودن مشکل، سبب ورود آب آلوده به محیط مزرعه خواهند شد.
بخش بعدی، ناقلین ویروس رو مورد توجه قرار داده و پس از اون شرایط بیوسکوریتی مورد سئوال قرار گرفته. در واقع تا اینجا همه عوامل به ورود و حضور ویروس به مزرعه و محیط پرورش کمک کرده اند.
اما وقتی می رسیم به مستطیل سوم (از بالا ستون وسط) که با عنوان افزایش حساسیت مشخص شده، عوامل تأثیرگذار همگی از سمت راست دیاگرام یعنی همون عوامل مستعد کننده بروز یا ماشه های بروز بیماری منشأ گرفته اند. این عوامل شامل مرگ پلانکتونی، نوسانات pH، وضعیت بستر، غذادهی بیش از حد، متابولیت های سمّی (که در اینجا با ارتباط دادن این سموم به pH در واقع اشاره به آمونیاک و سولفید هیدروژن می تونه داشته باشه که اولی در pH بالا و دومی در pH پائین، به عنوان متابولیت های سمّی در محیط استخر مطرح می شن)، کاهش اکسیژن محلول، نوسان در دما، افزایش آمونیاک و آلودگی های باکتریایی هستند.
به این ترتیب، فارغ از وجود ویروس، می بینیم که ماشه بروز بیماری، عوامل استرس زا و ضعیف کننده میگو هست. همینجا می شه به عبارت کار در کنار ویروس اشاره کوتاهی داشت. اگرچه پرورش میگو در محیط محصور و در کنارش، افزایش تراکم ذخیره سازی، خودبخود ایجاد کننده استرس هست، اما بعضاً می شه در صورت مدیریت عوامل استرس زا، مخاطره بروز بیماری رو حداقل تا زمان برداشت به تعویق انداخت. این کار رو در موارد زیادی در سایت های مختلف پرورش میگوی کشور هم دیده ایم.
در مرحله بعد، به مرحله آلوده شدن میگوها می رسیم و متعاقب اون تکثیر ویروس.
تحت چنین شرایطی، در بخش سمت چپ دیاگرام به همجنس خواری و خارج نکردن میگوهای مرده (تلفات ناشی از بیماری) اشاره کرده که می تونه انتقال افقی بیماری و ازدیاد ویروس رو سبب بشه. به عبارتی، با توجه به اینکه ویروس برای تکثیر خودش، احتیاج به سلول زنده داره و میگوهای تلفاتی نمی تونن این امکان رو در اختیارش قرار بدن، همجنس خواری و یا تغذیه سایر میگوها از میگوهای تلف شده یا بی حال در استخر، این امکان رو در اختیار ویروس قرار می ده تا وارد یک ارگانیسم زنده بشه و با سرعت بالاتری تکثیر و ازدیاد پیدا کنه.
مرحله آخر دیاگرام (پائین ترین باکس) هم بروز بیماری رو نشون داده.
به نظر میاد، پرورش دهندگان عزیز، طی اعمال مدیریت بر مزارع خودشون، یه نیم نگاهی هم به این دیاگرام داشته باشن، می تونن (حتی اگر ریسک وجود ویروس در منطقه شون هم پائین باشه)، دوره پرورش موفقی رو رقم بزنند. انشاالله.
غالباً در پرورش میگو، ایمنی زیستی به منزله افزودن زیر ساخت های غیر ضروری و انجام فرآیندهای پیچیده و فاقد هرگونه سودآوری اقتصادی تعبیر می گردد. با این حال، اهمیت ایمنی زیستی از آن رو که به عنوان راهکاری کلیدی در پیشگیری از بروز بیماری نه تنها در هر مزرعه پرورش بلکه در کاهش این خطر در مزارع اطراف مطرح می باشد بسیار حیاتی است.
روش های ایمنی زیستی، موجب پیشگیری از ورود و نیز حذف عوامل بیماریزا از استخرهای پرورش می باشد. برخی از ساده ترین روش های اعمال ایمنی زیستی در سطح مزارع پرورش میگو عبارتند از :
ادامه دارد
در ابتدای سال 2010، به دنبال افزایش قابل ملاحظه قیمت جهانی میگوی پرورشی، بسیاری از پرورش دهندگان تایلند، در صدد افزایش تراکم ذخیره سازی، به منظور ارتقاء میزان تولید برآمدند. با این حال، افزایش غیر معمول دمای آب ( بیش از 32 درجه سانتیگراد) و غذادهی بیش از حد، تجمع مواد آلی در بستر استخر پرورش را سبب شده و موجب بروز بیماری نوپدیدی به نام بیماری مدفوع سفید (White Feces Disease) گردید. این بیماری نخست در استخرهای پرورش گونه Penaeus monodon با شوری پائین( 3 تا 5 گرم بر لیتر) مشاهده شد اما پس از آن شیوع آن در تمامی سطح زیر کشت میگوی تایلند که در حال حاضر 99 درصد از آن به پرورش گونه Litopenaeus vannamei اختصاص دارد، گسترش یافت.... ادامه در لینک ذیل: