سیستم IMTA یا Integrated MultiTrophic Aquaculture چیست؟ (فیلم در دو نسخه زبان اصلی و زیر نویس دار)

با سلام

اصطلاح سیستم IMTA اصطلاحی است که به یک پکیج منحصر بفرد خلاصه و محدود نمی شود. در واقع در هرجا و هر اقلیمی و حتی در اشل های مختلف، می توان نوعی از این سیستم را پیاده سازی نمود. اما اشتراک تمام این پکیج های متنوع، کاهش و یا حذف اثرات سوء زیست محیطی ناشی از آبزی پروری بر محیط زیست اطراف از طریق توأم نمودن آن، با سایر انواع پرورش آبزیان در سطوح مختلف تغذیه ای است. به عنوان مثال، هرگاه برای کاهش حجم پسماند و ضایعات ناشی از پرورش گونه ای از ماهی در قفس، در کنار قفس های پرورش، رشته های جلبک و یا تراف ها (یا طناب ها)ی حاوی صدف های دو کفه ای را قرار دهیم این روش، شکلی از سیستم IMTA را نمایندگی خواهد نمود. در فیلمی که لینک آن در ذیل همین مطلب آورده شده، توضیحات جالبی در خصوص سیستم IMTA تقدیم حضور علاقمندان خواهد شد:

لینک دانلود

لینک دانلود نسخه دارای زیرنویس فارسی

چرخه گوگرد و تولید سولفید هیدروژن در اکوسسیتم های آبی با تاکید بر آبزی پروری (مقاله ترویجی)

در این مقاله، چرخه گوگرد، اکولوژی و فیزیولوژی باکتری های احیا کننده سولفات، نحوه تولید و عوامل مؤثر بر تولید سولفید هیدروژن و در نهایت اثرات زیست محیطی آن بررسی شده است. چرخه گوگرد در اکوسیستم های آبی یک  فرایند بیوژئوشیمی پیچیده است که شامل چهار مرحله معدنی شدن، آلی شدن، احیا شدن و اکسید شدن می باشد. در اکوسیستم های آبی غنی از مواد آلی به ویژه استخر های پرورش آبزیان نیمی از مواد آلی تحت شرایط بی هوازی توسط باکتری های احیا کننده سولفات تجزیه می شوند و گاز سولفید هیدروژن به عنوان محصول جانبی طی این فرآیند تولید می شود.

لینک دانلود

بهترین شیوه های مدیریت در آبزی پروری (BMP’s)- قسمت هجدهم

ترجمه: علی قوام پور

کنترل هماهنگ بیماری ها

کنترل هماهنگ بیماری باید در چند سطح مختلف اجرا و بیماری ها می بایست به عنوان پیشران توسعه و هماهنگی مدیریت منطقه ای در نظر گرفته شود. به برخی از نمونه‌های مدیریت هماهنگ بیماری می‌توان در اروپا اشاره نمود مانند کنترل عفونت خونی ویروسی بهاره در کپور ماهیان (SVC) در بریتانیا یا کم‌خونی عفونی ماهی قزل آلا (ISA) در پرورش ماهی آزاد اقیانوس اطلس در اسکاتلند، نروژ و جزایر فارو.

به طور کلی، کنترل هماهنگ بیماری ها باید در سطح ملی هدایت، تنظیم و هماهنگ شود، اما نیاز به مشارکت فعال در سطح سایت داشته و ممکن است از هماهنگی بیشتر در سطح منطقه و بخش نیز بهره مند گردد. در سطح ملی، کشورها می بایست دارای چارچوب قانونی حاکم بر آبزی پروری، نظارت و کنترل بیماری ها مطابق با قوانین بین المللی، قوانین سازمان تجارت جهانی و دستورالعمل بهداشت آبزیان OIE باشند. این امر لازم است توسط نهادی که اجرا و تدوین دستورالعمل تجارت دام و آبزیان زنده، صدور مجوز پرورش، غربالگری، نظارت و کنترل را در سطح ملی بر عهده دارد اجرا و هماهنگ شود.

در اتخاذ و اجرای چارچوب های نظارتی، تبادل اطلاعات و مشاوره مطلوب بین نمایندگان صنعت و سیاست گذاران از اهمیت بالایی برخوردار است و این مرجع می تواند کلیدی برای تسهیل این تبادل باشد.

هماهنگی ملی به اطمینان از سازگاری استانداردهای نظارتی و مدیریت در بین مناطق کمک شایانی می کند، چرا که این مناطق اغلب با هم در تعامل بوده و بنابراین بر وضعیت شیوع و بروز بیماری یکدیگر تأثیر گذار می باشند. به عنوان مثال، اگر نظارت برای بررسی فقدان و یا وجود بیماری در سطح منطقه ای با استاندارد یکسانی انجام نشود، واردکنندگان آبزی زنده در منطقه‌ای که دارای استانداردهای بالای نظارتی است ممکن است به خرید آبزی از منطقه ای مبادرت نمایند که به دلیل سیستم نظارتی و غربالگری ضعیف، عاری از بیماری اعلام شده باشد. بنابراین، این نهاد باید استانداردهای حداقلی را برای نظارت و غربالگری تعیین نموده و برنامه‌های کنترل بیماری و دستورالعمل‌های عملیاتی را تدوین و از طریق آزمون های برنامه‌ریزی اقتضایی بهبود بخشد.

استانداردسازی بین سایت ها را می توان با دسترسی به خدمات بازرسی و تست های تشخیصی متمرکز بهبود بخشید، و اگر تدوین استاندارد و هماهنگی مناسبی وجود داشته باشد، می‌توان این خدمات را در سطح منطقه‌ای نیز ارائه نمود.

علاوه بر این، نهاد یاد شده باید اطمینان حاصل کند که کلیه آزمایشات و روش های نظارتی با استانداردهای بین المللی مطابقت دارد تا از این راه تجارت با سایر کشورها نیز امکان پذیر گردد. از دیگر الزامات در خصوص این نهاد باید به لزوم گزارش دهی مناسب به سازمان جهانی بهداشت دام و سایر نهادهای بین المللی ذیربط و گزارشات عمومی در پورتال های مبتنی بر وب یا گزارشات سالانه نیز اشاره کرد.

 برای کمک به تنظیم مقررات و نظارت بر بخش های مختلف آبزی پروری و واکنش به بروز بیماری ها، وجود پایگاه ملی داده بسیار سودمند است. این پایگاه می بایست اطلاعات مربوط به موقعیت، جزئیات مربوط به نقاط تماس، و آمار تولید در هر سایت را دارا باشد. علاوه بر این لازم است جزئیات مربوط به بازرسی های انجام شده، نتایج آزمایشات و موضوعات مربوط به بروز بیماری را شامل شود. سوابق مربوط به جابجایی آبزیان، تلفات و درمان های انجام شده برای تحقیقات همه گیر شناسی، ارزیابی مخاطرات و منطقه بندی (Zoning) از اهمیت بالایی برخوردار می باشند. تدوین و اجرای برنامه تحقیقات در سطح ملی در مورد بیماری های آبزیان ایجاد این پایگاه داده را تسهیل نموده و به پیشگیری از بروز بیماری های نوظهور کمک شایانی می نماید.  

بهترین شیوه های مدیریت در آبزی پروری (BMP’s)- قسمت هفدهم

ترجمه: علی قوام پور

اگر یک عامل بیماریزا از طریق یکی از شبکه های تماس وارد سایت (مزرعه و یا مجتمع پرورش) شود، عوامل جانبی دیگری نیز درکنترل احتمال بروز بیماری دخالت می کنند. برای بروز بیماری، حضور گونه‌های میزبانِ حساس ضروری است اما شرایط محیطی نیز می بایست برای این بروز مساعد باشد. در میان تمامی عوامل کلیدی برای بروز بیماری، اگرچه همگی اهمیت بسیاری دارند ولی به دلیل خونسرد بودن گونه های مورد استفاده در آبزی پروری، دمای آب غالباً نقشی کلیدی در تعیین شرایط وقوع بیماری می باشد ( Tylor و همکاران).

تشخیص آستانه‌ها و مقادیر مجاز برای بیماری، امکان تعیین شاخص‌های خطر و گلوگاه های پرریسک را فراهم نموده و می‌تواند به شناسایی موارد پرخطر در زمان و مکان کمک کرده و به روند نظارت و کنترل مؤثر کمک کند.

شیوه پرورش در سطح سایت نیز برای مدیریت بروز بیماری عنصری بسیار کلیدی است. همانگونه که پیشتر نیز گفته شد روش پرورش و تماس ها و ارتباطات انجام شده با اطراف میزان ریسک ورود عوامل بیماریزا را تعیین می نماید. اما روش های بهینه پرورش می تواند این خطر را کاهش داده و یا در صورت ورود عامل بیماری زا احتمال شیوع آن را کاهش دهد.

مشخص بودن منشأ جمعیت لارو و بچه ماهی معرفی شده به استخر برای ذخیره سازی ایمن و بی خطر بسیار حائز اهمیت بوده و انجام روش های مناسب امنیت زیستی خطر ورود عوامل بیماری زا به مزرعه را کاهش خواهد داد.  

با نظارت منظم و تشخیص زودهنگام ورود عوامل بیماریزا می توان خطر بروز، شیوع و خسارات ناشی از بیماری را کاهش داد. همچنین در مواردی، واکسیناسیون و رژیم های درمانی مناسب، واجد اهمیت فراوانی است.

به حداقل رساندن عوامل استرس زا در زمان پرورش همچون تراکم بیش از حد و یا جابجایی و دست کاری های زیاد، همچنین قرار گرفتن در معرض حضور شکارچیان برای کاستن از اثرات بیماری اهمیت بالایی دارد.  

اپی ژنتیک در آبزی پروری (کتاب)

اصطلاح "اپی ژنتیک" توسط کنراد وادینگتون در دهه 1940 با معنایی متفاوت از آنچه امروزه درک می شود ابداع شد. در ابتدا،  این واژه اساساً با آنچه امروزه به عنوان حوزه زیست شناسی رشد و چگونگی ایجاد فنوتیپ شناخته می شود، مرتبط بود. با این حال، مفهوم مدرن اپی ژنتیک، یعنی "مطالعه تغییرات میتوزی و/یا توارث پذیر توسط میتوز بر عملکرد ژن که با تغییرات در توالی DNA قابل توضیح نیست" در اواسط دهه 1990 و حدوداً اواخر این قرن ظهور کرد. این زمینه عمدتاً از پیشرفت‌هایی که پس از تعیین توالی ژنوم انسان، تعیین خصوصیات عناصر تنظیم‌کننده و همه فن‌آوری‌های نوظهور برای بررسی جنبه‌های مختلف ژنوم و اپی ژنوم ایجاد شد، بهره برده است. اپی ژنتیک در حال حاضر به عنوان یکی از "موضوعات داغ" زیست شناسی به شمار می آید. تغییرات اپی ژنتیک یا "نشانه ها" را می توان به راحتی شناسایی نمود. این نشانه ها برای درمان تعداد فزاینده ای از بیماری ها، رویکردهای درمانی محسوب می شوند. به عنوان مثال، تحقیقات زیادی در مورد اپی ژنتیک در درمان سرطان در حال انجام است.

در مواجهه با اپی ژنتیک باید سه جنبه بسیار مهم را در نظر گرفت.

نخست، اپی ژنتیک تأثیرات ژنومی و محیطی را برای ایجاد فنوتیپ با یکدیگر ادغام می کند.

دوم، بخشی از واریانس فنوتیپی وجود دارد که نمی توان آن را صرفاً بر اساس تنوع ژنتیکی بلکه با در نظر گرفتن تنوع اپی ژنتیکی توضیح داد.

سوم، تغییرات اپی ژنتیکی توارث پذیر بوده و از والدین به فرزندان و به نسل های بعدی منتقل می شوند.

در مجموع، این امر باعث اجرای تحقیقات در حوزه اپی ژنتیک نه تنها در اکولوژی و تکامل (به دلیل سهم آن در سازگاری با محیط های جدید)، بلکه در کشاورزی و دامداری برای بهبود تولید غذا شده است.

در نتیجه، اخیراً گرایش آشکاری هم به اپی ژنتیک دریایی و هم کاربرد اپی ژنتیک در آبزی پروری ایجاد شده است. یکی از دلایل اصلی این گرایش این است که موجودات آبزی به نشانه های محیطی بسیار حساس هستند. به عنوان مثال، دما در یک جانور خونسرد شدیدتر از یک حیوان خون گرم بر نرخ رشد تأثیر می گذارد. علاوه بر این، بر خلاف پستانداران، به نظر می رسد ماهی ها پس از لقاح دارای مکانیسم برنامه ریزی مجدد و احتمالا زدودن علائم اپی ژنتیکی کمتری هستند و این موضوع انتقال اپی ژنتیک تأثیرات محیطی به نسل بعدی را تسهیل می سازد.

بنابراین، در سال های اخیر علاقه زیادی به کاربرد اپی ژنتیک در آبزی پروری ایجاد شده است.

کتابی که لینک دسترسی به آن در ذیل این مطلب قرار داده شده تحت نام اپی ژنتیک در آبزی پروری، در سال 2023 منتشر و در زمینه همین موضوع واجد اطلاعات بسیار ذیقیمتی است. امیدوارم مورد توجه عزیزان قرار گیرد.

لینک دانلود

بهترین شیوه های مدیریت در آبزی پروری (BMP’s)- قسمت شانزدهم

 

ترجمه علی قوام پور

 

شناسائی عوامل کلیدی و عوامل خطر برای بروز بیماری

شبکه های تماس، خطر ابتلا و انتشار یک عامل بیماری زا توسط یک سایت و میزان انتشار آن در یک منطقه یا بخش را تعیین می کنند. دسته بندی روابط کلیدی قابل توجه به ترتیب ریسک عبارتند از: جابجایی حیوانات زنده (از جمله واردات از کشورهای دیگر)، تجارت موجودات غیر زنده و یا فرآورده های آن ها، ارتباطات هیدرولوژیکی (زمینی) و هیدرودینامیکی (اقیانوسی)، تماس با میزبان های وحشی و گونه‌های ناقل/حامل (شامل پرندگان و سایر حیوانات خشکی‌زی)، و انتقال تجهیزات و کارکنان بین سایت‌ها (شکل زیر). مکان‌ها و مناطقی که ارتباطات متعددی با بیرون دارند را به عنوان عوامل" اَبَر توزیع کننده ها" می شناسند چرا که در صورت آلودگی به یک عامل بیماریزا قابلیت انتشار توسط آن ها بسیار بالاست. اما مکان‌هایی که ارتباطات درونی آن ها  بالاست به‌عنوان خزانه آلودگی عمل می‌کنند و در معرض بیشترین ریسک برای ورود عامل بیماریزا هستند.

درک اتصالات و گره‌های کلیدی (به عنوان مثال، سایت‌ها) برای توسعه برنامه‌های نظارتی مؤثر، تعریف مناطق متمایز از نظر اپیدمیولوژیک، و کنترل انتشار پاتوژن در صورت بروز،  موضوعی بنیادی بوده و اهمیت مرکزی دارد.  

اندرافاضات جناب هوش مصنوعی (7)

BMP در "پرورش ماهی در قفس"

BMP به معنی " بهترین روشهای مدیریتی" است که به مجموعه فنآوری ها و رهنمودهای مورد استفاده با هدف بهینه سازی تولید و کاهش اثرات سوء فعالیت های آبزی پروری بر محیط زیست اطلاق می گردد.

در پرورش ماهی، برخی از دستورالعمل های قابل پیاده سازی در زمینه BMP عبارتند از:

1- استقرار قفس در مکان مناسب: انتخاب محل مناسب برای استقرار قفس های پرورش ماهی به نحوی که تبادل آب به میزان کافی برقرار بوده و ریسک آلودگی و انتقال بیماری ها تا حد ممکن کاهش یابد.

2- طراحی مناسب قفس: استفاده از مواد اولیه مرغوب و اندازه مناسب در ساخت قفس به شکلی که جریان آب به حد مکفی برقرار بوده، از فرار ماهی ها از قفس جلوگیری نموده و خطر گیرکردن ماهی ها و آسیب رسیدن به آن ها را به حداقل برساند.

3- تراکم مطلوب ذخیره سازی: حفظ تراکم مناسب ذخیره سازی به منظور پرهیز از افزایش جمعیت و اطمینان از رشد مناسب و بازماندگی مطلوب آبزی پرورشی.

4- مدیریت بهینه تغذیه: استفاده از غذا و روش غذادهی مناسب به منظور کاهش پسماند و جلوگیری از غذادهی بیش از حد که می تواند موجب افت کیفیت آب و شیوع بیماری گردد.

5- پایش کیفیت آب: پایش منظم پارامترهای کیفی آب همچون میزان اکسیژن محلول، pH و آمونیاک به منظور حصول اطمینان از بهینه بودن شرایط برای رشد و بازماندگی آبزی پرورشی.

6- پیشگیری و کنترل بیماری ها: بکارگیری روش های امنیت زیستی با هدف جلوگیری از ورود و گسترش بیماری و استفاده از روش های درمانی مناسب در صورت وقوع بیماری.

7- صید و جابجائی مناسب محصول: استفاده از روش های مناسب برای به حداقل رساندن استرس و آسیب به ماهی ها در زمان صید و حمل و نقل محصول.

اجرای این دستورالعمل های مدیریتی می تواند پایداری و سودآوری پرورش ماهی در قفس را بهبود بخشیده و اثرات سوء زیست محیطی این فعالیت را کاهش دهد.

آشنایی با تکثیر و پرورش ماهی سی باس آسیائی (کتابچه راهنما)

کتابچه راهنمای حاضر، چندسال قبل با استفاده از چند مرجع و رفرنس زبان اصلی توسط اینجانب ترجمه و نألیف شد و در فضای وب قرار گرفت. بعدتر این کتابچه در پورتال آموزش و ترویج سازمان تات هم منتشر شد و بعد از این سال ها، تصمیم گرفتم در وبلاگ آبزیستان (که در واقع پیش از این ها می بایست انجام می دادم) بارگذاریش کنم. امیدوارم مورد پسند علاقمندان قرار بگیره.

 

لینک دانلود 

چنین کنند بزرگان- مدیریت آب

اوایل دهه هفتاد، در دوره خدمت سربازی، کتابی خوشخوان از طرف دوستی به من هدیه داده شد که به جرأت می تونم بگم از جمله کتاب های منحصر به فردی بود که در طول زندگی خوانده ام. نام کتاب " چنین کنند بزرگان" اثر ویل کاپی با ترجمه بسیار دلنشین مرحوم نجف دریابندری بود. 

گرچه آن کتاب، بن مایه تاریخی در کنار طنزی بی پروا داشت اما نام کتاب (که در اصل ترجمه آن "سقوط و افول عملاً همه کس" است) برای همیشه در ذهنم حک شده و در خاطرم خواهد ماند.

از این رو، چند سال قبل تصمیم گرفتم مجموعه فایل های آموزشی تحت همین عنوان را به صورت عمومی تهیه و در زیر بخش های کاربردی به علاقمندان تقدیم کنم. در این مجموعه، ابتدا اهم مطالب در زمینه های مختلف (مرتبط با موضوع منتخب) معرفی و پس از آن، شیوه های مدیریتی بزرگان صنعت آبزی پروری در کشور، عنوان خواهد گردید. در مطلب حاضر، مدیریت آب را به عنوان اولین زیر مجموعه عنوان یاد شده به علاقمندان تقدیم خواهم نمود. توضیح اینکه نام این مجموعه مطالب، صرفا به احترام کار به یاد ماندنی مرحوم دریا بندری انتخاب شده است.

لینک دانلود

چرخه پیچیده زندگی ماهی سی باس آسیائی

چرخه زندگی پیچیده ماهی سی باس آسیائی

باراموندی چرخه زندگی پیچیده ای دارد که شامل مراحل زندگی در آب شیرین، مصب رودخانه و دریا است. به طور کلی، در فصل بارندگی، ماهی هایی که به بلوغ جنسی رسیده اند به کمک جریانات قوی در رودخانه ها و انهار به سمت مصب های ساحلی مهاجرت می نمایند.

بین ماه های سپتامبر و مارس در مصب های کم عمق با بستر گلی، ماهی باراموندی به دلیل افزایش رطوبت هوا بهترین شرایط را به لحاظ شوری و دما برای تخمریزی در اختیار دارند. تخم‌ریزی معمولاً در هنگام شب و در زمان جزر و مد انجام می‌شود و به نظر می‌رسد با چرخه ماه قمری در ارتباط باشد. در شب های پس از ماه کامل و ماه نو، بیشترین فعالیت تخم ریزی ثبت شده است.

لاروها پس از تفریخ در زیستگاه های جزر و مدی موقت یا باتلاق های ساحلی مستقر می شوند که به نظر می رسد به عنوان منطقه نوزادگاهی برای ماهی ها تا پایان سال نخست زندگی، منطقه مناسبی باشد. باراموندی های جوان در طول سال اول زندگی خود در تالاب های حرا و دشت های سیلابی رشد نموده و سپس پیش از مهاجرت به رودخانه ها و نهرهای آب شیرین، حرکت خود را به سمت دریاهای کم عمق ساحلی آغاز می کنند. در اینجا سه تا چهار سال را تا رسیدن به مرحله بزرگسالی طی می نمایند. این ماهی ها، تا زمان دسترسی به آب شیرین، در مناطق ساحلی و مصبی باقی می مانند.

1. ماهی باراموندی در سن 3 تا 4 سالگی از نظر جنسی بالغ می شود. نرها از حدود پنج یا شش سالگی به بعد به ماده تبدیل می شوند، اما برای این تغییر جنسیت به آب شور نیاز دارند. آنها می توانند حداقل تا 20 سال زندگی کنند.
2. در آغاز فصل مرطوب (اکتبر)، ماهی های رسیده جنسی از رودخانه‌های آب شیرین به مصب‌های ساحلی مهاجرت می‌کنند تا تخم‌ریزی نموده و تخم‌ها و اسپرم‌ها را در آب رها سازند. یک ماده بزرگ می تواند در طول فصل تخم ریزی تا 32 میلیون تخم تولید کند.
3. تنها 24 ساعت پس از لقاح، بچه ماهی باراموندی تقریباً آماده بیرون آمدن از تخم است.
4. پس از تفریخ، لاروها هنوز به طور کامل رشد نکرده اند. چشم ها و دهان لارو در این زمان هنوز بسته است و لاروها باید به منابع داخلی مواد مغذی از کیسه زرده متکی باشند.
5. مد و سیلاب های فصلی در فصول بارش، تخم ها و لاروها را به زیستگاه های حرا و تالاب ها منتقل می کنند. در روز دوم یا سوم زندگی، چشم ها و دهان باز شده و لاروها شروع به جستجو برای غذا می نمایند. اولین موجودات زنده‌ای که لاروها از آن ها تغذیه می کنند زی شناوران ریز همچون کوپه پودا می باشند.
6. در پایان فصل مرطوب (آوریل)، دشت های سیلابی شروع به خشک شدن نموده و بیشتر بچه ماهی ها به سمت بالادست و آب شیرین مهاجرت می کنند. برخی نیز در مناطق مصبی و خوریات باقی می مانند.
7. پس از یک سال، اندازه بچه ماهی های باراموندی ها به 30 تا 40 سانتی متر رسیده و به شکارچیان فرصت طلب حریصی تبدیل می شوند.