سندرم خرس آبی(tardigrade syndrome) در سازمان‌ها
محمدرضا مهاجرنیا
نشر: گاهنامه مدیر
آیا جان سخت بودن همیشه یک مزیت محسوب می‌شود؟ خرس آبی، موجودی میکروسکوپی با توانایی تحمل شرایط سخت و طاقت‌فرسایی است که به عنوان جان سخت‌ترین موجود کره زمین شناخته می‌شود. این موجود قادر است در دماهای بسیار بالا و پایین، فشارهای شدید، تابش‌های رادیواکتیو و حتی در خلا زنده بماند. اما آیا داشتن چنین ویژگی‌هایی در محیط کار لزوماً یک مزیت است؟
سندرم خرس آبی در سازمان به وضعیتی اشاره دارد که در آن برخی از کارکنان به دلیل تحمل شرایط سخت و طاقت‌فرسای محیط کار، همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند و تمایلی به ترک سازمان ندارند. این افراد شبیه به خرس‌های آبی هستند که در بدترین شرایط نیز به زندگی خود ادامه می‌دهند. البته این شرایط می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که بخشی از آن‌ها می‌تواند دلایل فردی باشند.
چرا سندرم خرس آبی در سازمان یک ویژگی منفی است؟
▪️کاهش بهره‌وری: کارکنانی که در شرایط نامناسب و تحت فشار مداوم کار می‌کنند، معمولاً بهره‌وری کمتری دارند. خستگی مفرط، استرس و کاهش انگیزه باعث می‌شود که این افراد نتوانند به طور کامل پتانسیل خود را بروز دهند.
▪️افزایش هزینه‌ها: سازمان‌هایی که کارکنان خود را در شرایط نامناسب نگه می‌دارند، مجبور به پرداخت هزینه‌های بیشتری برای جبران خسارات ناشی از کاهش بهره‌وری، افزایش غیبت و گردش کارکنان خواهند بود.
▪️ایجاد فرهنگ منفی: وجود کارکنانی که شرایط سخت را تحمل می‌کنند، ممکن است باعث ایجاد فرهنگ منفی در سازمان شود. این فرهنگ می‌تواند بر روی سایر کارکنان نیز تأثیر گذاشته و باعث کاهش رضایت شغلی و در بلند مدت موجب افزایش ترک گروهی سازمان شود.
▪️کاهش نوآوری: کارکنانی که درگیر مبارزه با مشکلات روزمره هستند، معمولاً فرصت و انگیزه کافی برای ارائه ایده‌های جدید و نوآورانه را ندارند.
چگونه از بروز سندرم خرس آبی در سازمان جلوگیری کنیم؟
▪️ایجاد محیط کار سالم و ایمن: فراهم کردن محیط کاری مناسب با امکانات رفاهی کافی و توجه به سلامت جسمی و روانی کارکنان، یکی از مهم‌ترین راهکارها برای جلوگیری از بروز سندرم خرس آبی است.
▪️شناسایی و رفع مشکلات: شناسایی و رفع به موقع مشکلات موجود در سازمان، از جمله مشکلات مربوط به مدیریت، روابط بین فردی و شرایط کاری، می‌تواند به بهبود وضعیت کارکنان کمک کند.
▪️توجه به نیازهای کارکنان: توجه به نیازها و خواسته‌های کارکنان و ایجاد فرصت‌های رشد و توسعه برای آن‌ها، می‌تواند باعث افزایش رضایت شغلی و کاهش تمایل به ترک سازمان شود.
▪️ترویج فرهنگ بازخور: ایجاد یک فرهنگ بازخور سازنده در سازمان، به کارکنان این امکان را می‌دهد که مشکلات خود را مطرح کرده و به بهبود شرایط کاری کمک کنند.
■نتیجه‌گیری:
در حالی که جان سختی خرس‌های آبی در محیط طبیعی آن‌ها یک مزیت محسوب می‌شود، اما در محیط کار، این ویژگی می‌تواند به یک مشکل جدی تبدیل شود. سازمان‌ها باید به جای تشویق کارکنان به تحمل شرایط سخت، به دنبال ایجاد محیط کاری سالم و پایداری باشند که در آن همه کارکنان بتوانند به بهترین شکل ممکن به فعالیت خود ادامه دهند.
