نقش پروبیوتیک ها در آبزی پروری
ارسالی توسط : سرکار خانم اصغر زاده ( عضو گروه صنعت میگو پرورشی ایران - صمپا )
تحقیق بر روی کاربرد پروبیوتیکها با هدف حفاظت از محیط زیست، در تغذیه حیوانات آبزی افزایش یافته است. پروبیوتیکها میکروبهای زنده ای هستند که بصورت افزودنی غذایی استفاده می شوند و موجب بهبود سلامتی انسان و حیوانات اهلی می گردند. میکروبهای دستگاه گوارش ماهی و خرچنگ خوراکی به دلیل عبور جریان آب از لوله گوارش وابستگی ویژه ای به محیط خارجی دارند. بیشتر باکتریهای موجود در روده، بدلبل جریان مداوم باکتریهایی که از آب و غذا وارد آن می شوند جابجا می گردند. بعضی از محصولات تجاری معرفی شده به عنوان پروبیوتیک مکمل غذایی نیستند و به منظور اهداف دیگری طراحی گردیده اند.
بحث پروبیوتیک زمانی مطرح شد که مشخص گردید میکروبهای استفاده شده در لوله گوارش زنده می مانند. از طرف دیگر جنبه های دیگری مثل کنترل بیولوژیکی از طریق بهبود کیفیت آب و درمان بیولوژیکی نیز جهت پروبیوتیکها مطرح گردیده است. اگر چه اولین پروبیوتیکهایی که بر روی آبزیان آزمایش شدند برای موجودات خشکزی طراحی گردیده بودند ولی بعضی تاثیرات در ماهیها نیز به همان صورت مشاهده گردید. بدلیل عدم اطمینان از زنده ماندن باکتریها در محیط آبی، بیشتر تلاشها بر اساس جداسازی و انتخاب سویه های از پروبیوتیکی از محیط آبی بود.
این میکروبها شامل ویبریونها، پزودوموناسها، باکتریهای اسید لاکتیک، باسیلها و مخمرها می باشند. البته سه ویژگی در مورد میکروبهایی که به عنوان پروبیوتیک انتخاب می شوند باید در نظر گرفته شود.
۱) حالت آنتاگونیستی در مقابل باکتریهای بیماریزا داشته باشند
۲)خاصیت تشکیل کلنی داشته باشند
۳)امکان افزایش مقاوت میزبان در برابر پاتوژن را داشته باشند. علاوه بر اینها باید با باکتریهای بیماریزا برای کسب غذا، همچنین امکان اتصال به دیواره روده رقابت نمایند و توانایی تحریک سیستم ایمنی بدن را داشته باشند.
مقدمه:
مدتها پیش از این میکروبها بصورت ناآگاهانه جهت نگهداری غذا استفاده می شدند و این روش تجربی جهت بهبود سلامتی انسان نیز بکار گرفته می شد.
در اوایل قرن بیستم مچنیکف پیشنهاد جایگزینی باکتریهای اسید لاکتیک در داخل روده انسان را بعلت متوقف کردن فعالیت سایر میکروبهای زیان آور داد. ولی استفاده از پروبیوتیکها به مفهوم جدید تقریبا از بیست و پنج سال قبل آغاز گردید و به مدت چندین سال در جوامع علمی بررسی گردید. برای پروبیوتیکها چندین تعریف ذکر گردیده است.
از جمله آنکه پروبیوتیکها ارگانیسمهایی هستند که در تعادل میکروبی روده نقش دارند، ولی این تعریف در بیشتر موارد صدق نمی کند به همین دلیل بر اساس تعریف جدید پروبیوتیکها میکروبهای زنده ای هستند که به عنوان مکمل غذایی جهت بهبود سلامتی استفاده می گردند. اولین مورد استفاده از پروبیوتیک در تغذیه آبزیان، در چند سال اخیر انجام یافته ولی علاقه به استفاده از آن بسرعت در حال گسترش می باشد. در حال حاضر امکان بررسی موقعیت آن از لحاظ تجربی و علمی امکان پذیر است.
در این مقاله نیز :
۱) امکان استفاده از این اصطلاح علمی در آبزیان
۲) تفاوت روند استفاده از این ماده در موجودات مختلف
۳) چشم انداز تحقیقات آتی آن بررسی گردیده است.
● آیا محیط روده حیوانات آبزی برای پروبیوتیکها مناسب است؟
موجودات آبزی کاملا متفاوت از موجوداتی هستندکه در خشکی زندگی می کنند به دلیل توسعه مصرف پروبیوتیکها این سوال مطرح می گردد که استفاده مناسب از پروبیوتیکها در آبزیان چگونه باید باشد. توسعه تغییرات انسان وحیوانات خشکزی، در داخل یک محیط آمنیوتیکی صورت می گیرد در حالی که لارو بیشتر ماهیها در اوایل مرحله رشد در محیط خارج رها می شوند. این لاروها در حالیکه بی نظمی میکروبی وسیعی را در داخل دستگاه گوارش نشان می دهند شروع به تغذیه می کنند در حالی که لوله گوارش آنها کاملا توسعه پیدا نکرده و در ضمن سیستم ایمنی بدن آنها نیز هنوز کامل نیست به همین دلیل استفاده از پروبیوتیکها در مراحل لاروی بسیار لازم است.
در لوله گوارش انسان و حیوانات خشکزی باکتریهای گرم مثبت بی هوازی سویه های غالب می باشند. در انسان مهمترین این گروهها، باکتریوسیدها، کوکسیهای گرم مثبت بی هوازی، ائوباکتریومها و بیفیدوباکتریومها هستند. در حالی که سویه های تقریبا غالب در خوک استرپتوکوکها و لاکتوباسیلها هستند و به همین دلیل بیشتر سویه های استفاده شده به عنوان پروبیوتیک به گروههای بیفیدوباکترها، لاکتوباسیلها و استرپتوکوکها تعلق دارند . همچنین گونه غالب در لوله گوارش خرچنگ میکروبهای گرم منفی بی هوازی هستند.
در خرچنگها، صدفها و ماهیهای موجود در اعماق دریا ویبریوها و پزودوموناسها سویه های غالب را تشکیل می دهند و آئروموناسها، پزودوموناسها و انترو باکتریاسه ها گونه های غالب در ماهیهای آب شیرین می باشند. به همین دلیل موثرترین پروبیوتیکها برای حیوانات دریایی احتمالا متفاوت از آنهایی خواهند بود که برای حیوانات خشک زی استفاده می گردند. پایداری بیشتر میکروبها دربدن حیوانات آبزی ناچیز است. همچنین بدلیل اینکه این حیوانات خونسرد هستند میکروبهای همزیست با آنها نسبت به تغییر درجه حرارت متفاوت خواهند بود، ضمن اینکه تغییر شوری آب نیز احتمالا میکروبها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
ماهیهای اعماق دریا جهت مقابله با از دست دادن آب بدن مجبور به مصرف مداوم آب می باشند بنابراین بافت میکروبی موجود در روده حیوانات آبزی احتمالا بوسیله میکروبهای موجود در آب و غذا تحت تاثیر قرار می گیرد در لارو و ماهیهای کوچک تاثیر نوع تغذیه بر روی میکروارگانیسمهای دستگاه گوارش به وضوح ثابت شده است و این تاثیر به خصوص در مورد اولین تغذیه بسیار موثر می باشد. ایده استفاده از پروبیوتیک در یک دید وسیع Moriority در سال ۱۹۹۸ پیشنهاد کرد که پروبیوتیکها به عنوان افزودنیهای آبی نیز تعریف شوند.
ولی یک تعریف کلی از پروبیوتیکها به صورت زیر می باشد که پروبیوتیکها میکروبهایی هستند که به داخل لوله گوارش موجود زنده وارد شده و توانایی زنده ماندن جهت بهبود سلامتی موجود را دارا می باشند. در سال ۱۹۹۱ Porubcan تلاشهایی جهت بهبود کیفیت آب آشامیدنی و افزایش راندمان تولید بعضی آبزیان توسط باکتریها انجام داد، که عبارت بودند از :
۱) شناور کردن فیلترهای زنده شامل باکتریهای نیتروژن زدا که مقدار آمونیاک و نیتریت را در آب کاهش دادند و این امر باعث افزایش زنده ماندن میگوها گردید.
۲) ترکیبی از باسیلها در مجاورت هوا دهنده استخر، تقاضای موجود برای اکسیژن را کاهش داد و مقدار برداشت میگو را افزایش داد. به همین دلیل باکتریهای نیتروژن زدا و یا باسیلوسها را نیز بعلت بهبود کیفیت آب و افزایش سلامتی حیوان به عنوان پروبیوتیک تلقی می نمایند ولی این دو نوع باکتری کاملا متفاوتند بطوری که باکتریهای نیتروژن زدا به هیچ عنوان در لوله گوارش حیوانات وجود ندارند و سویه باسیل ها نیز که به عنوان پروبیوتیک برای حیوانات خشک زی استفاده می شود اساسا منشا خاک دارند ودر لوله گوارش وجود ندارند اما در طول روده فعال می باشند و در این مورد گزارشهای زیادی نیز از جداسازی باسیلها از ماهیها، خرچنگها و دو کفه ای ها گزارش شده است.
در طی مطالعه ای مشخص شد که باسیلهای اضافه شده به محیط پرورش گربه ماهیها، قدرت حیاتی آنها را افزایش می دهند ولی در تمام این مطالعات بیشتر توجه بر روی بهبود کیفیت آب بود. Kennedy و همکارانش در سال ۱۹۹۸ نوعی از باسیلوس سوبتیلیس را از یک نوع ماهی جدا نمود. تکثیر این سویه در داخل آب وقتی که شوری آب از ۳۰ به ۳ واحد بین الملی کاهش یافت موجب حذف ویبریوها از کل لاروهای این گونه گردید. Moriarty در سال ۱۹۹۸ متوجه افزایش قابلیت زنده مانی میگوهایی شد که در محیط پرورش آنها سویه هایی از باسیلها وجود داشتند، در این حالت تعداد ویبریوهای بیماریزا در رسوبات و آب کاهش پیدا کردند، ولی تاثیر آن بر روی میکروبهای روده مطالعه نگردید.
باسیلهای انتخاب شده علاوه بر فعالیت آنتی بیوتیکی بر علیه ویبریوها، به عنوان پروبیوتیک چند وظیفه دیگر نیز داشتند، از جمله ترشح آنزیمی و رقابت برای فضا و غذا که این مکانیسمهای آنتاگونیسمی از بوجود آمدن گونه های مقاوم که اولین خطر استفاده از آنتی بیوتیکها است جلوگیری می کند. البته برای تائید این نظریه و بیان خاصیت حذف رقابتی پروبیوتیکها احتیاج به آزمایشات و شواهد زیادتری می باشد. این اصل بر اساس جایگزینی یک گونه به جای گونه اولیه اخذ گردیده است به طوی که گونه جدید امکان سازش بهتر با شرایط زیستی محدود را دارا باشد. خاصیت تولید آنتی بیوتیک توسط سویه های باسیلوس، امکان توجیه خاصیت حذف رقابتی پروبیوتیکها را ندارد.
در این خصوص Moriarty در سال ۱۹۹۸ فعالیت مهارکنندگی باسیلوس را در مقابل ویبریو در استخر خاکی نشان داد، اما تاثیر آن بر روی حیات میگوها احتمالا بصورت یک تاثیر غیر مستقیم روی سلامتی آنها بوده است. برای مثال تجزیه مواد آلی بوسیله باسیلوس احتمالا کیفیت آب را بهبود می بخشد با این حال استفاده از باسیل به عنوان یک مکمل در استخر هنوز احتیاج به بررسیهای بیشتری دارد . در حال حاضر استفاده از پروبیوتیک به عنوان یک کنترل بیولوژیکی مورد توجه می باشد. اصطلاح کنترل بیولوژیکی عبارت از محدود کردن و یا حذف آفات مخرب و یا پاتوژنها بوسیله ارگانیسمهای بخصوص می باشد.
Maeda و همکاران در سال ۱۹۹۷ کنترل بیولوژیکی را شامل روشهایی بیان کردند که در آن بعضی میکروبها و یا ارگانیسمها در محیط آبی پاتوژنها را کشته و یا تعداد آنها را کاهش می دهند. در این حالت رفتار استخرهای ذکر شده در آزمایش Moriarty در سال ۱۹۹۸ نوعی از کنترل بیولوژیکی می تواند تلقی گردد. نخستین آزمایشها در مورد استفاده از پروبیوتیکها در تغذیه آبزیان توسط موادی صورت گرفت که برای حیوانات خشکزی طراحی گردیده بود. بطور مثال اسپورهای باسیلوس توئی جدا شده از خاک، تلفات را در مار ماهی ژاپنی که توسط نوعی میکروارگانیسم آلوده شده بود کاهش و سرعت رشد را افزایش داد. اسپورها نیز به سادگی در ترکیب غذا مخلوط شدند.
ولی در این آزمایش سرنوشت اسپورها در لوله گوارش پیگیری نگردید که مشخص گردد آیا اسپورها در روده رشد میکنند و یا دفع می شوند و درجه حرارت آب چه تاثیری بر روی آنها دارد. همان نوع از باسیلوس توئی بوسیله Kozasa در سال ۱۹۸۶ برروی رتیفرها آزمایش شدند. در این آزمایش رتیفرها به مدت ۲ ساعت اسپورها را فیلتر نمودند (استفاده کردند).
این روش موجب افزایش سرعت رشد گردید اما در این آزمایش نیز سرنوشت میکربها مطالعه نگردید. طی یک مطالعه دیگر که با استفاده از اسپورهای باسیلوس انجام گرفت، بیشتر اسپورهای باسیلوس بوسیله رتیفرها در کمتر از یک ساعت فیلتر گردید اما تعداد اسپورهای قابل رشد در کمتر از یکساعت به سرعت کاهش یافت اما در زمان خیلی کوتاه دوباره زندگی خود را آغاز کردند.
بر اساس بررسیهای انجام یافته بسیاری از باسیلها در طی فرایند تشکیل اسپور و یا پروتئولیز سلولهای رویش کننده، آنتی بیوتیک تولید می کنند و زمانی که رتیفرها از اسپورها استفاده می نمایند کاهش تعداد ویبریونها احتمالا از طریق آزاد شدن آنتی بیوتیک از این سلولها باشد. بطور کلی تاثیر مستقیم پروبیوتیک افزایش مقاومت رتیفرها در مقابل ویبریوها بود. محصولات تجاری بر اساس باکتریهای زنده اسیدلاکتیک نیز جهت لارو ماهیها معرفی گردیده است، این مواد تولید و سرعت رشد رتیفرها و ماهیها را افزایش می دهند.
در بعضی از نسبتهای اسید لاکتیک افزایش تعداد دیگر باکتریها نیز محدود می گردند و یا بعضی محصولات تجاری حاوی استرپتوکوک، موجب افزایش رشد و بهبود راندمان غذائی در ماهی کپور شدند، ضمن آنکه اشرشیا کولی در روده ماهی کپور بعد از ۱۴ روز تغذیه با این نوع پروبیوتیک ناپدید گردید. این محققان بدون هیچگونه شواهد آزمایشگاهی بیان کردند که استرپتوکوک، توانایی بالایی در اتصال به اپیتلیوم روده ماهی کپور دارد.
البته این آزمایشها همانگونه که ذکر شد با پروبیوتیکهای ساخته شده برای حیوانات خشک زی انجام یافته است واین نشان دهنده علاقه به استفاده از افزودنیهای باکتریایی در غذاهای آبزیان نیز می باشد. البته زنده ماندن این میکروبها در لوله گوارش حیوانات آبزی مورد تردید می باشد به همین دلیل بیشتر تلاشها برروی سویه های بومی با خاصیت پروبیوتیکی استوار گردیده است. تلاش برای شناسایی پروبیوتیکهایی که بطور طبیعی در آب وجود دارند جداسازی و مشخص کردن میکروبهایی که بطور ذاتی در محیط پرورش وجود دارند در هنگام تشریح بدن ماهیهای جوان و خرچنگها، میکروبهای بومی مستقر در نقاط مختلف معده و روده بدست می آیند. میکرو بهای چسبیده به اپیتلیال روده می توانند از آن جدا شوند اما این روش در مورد لارو و مواد غذایی زنده امکان پذیر نیست.
اما می توانیم سطح خارجی لارو ماهی را با محلول یک دهم درصد محلول نمکی بنز آلکونیوم کلراید جهت جداسازی میکربهای چسبیده به سطح خارجی شستشو داده وسپس بوسیله واسطه های خاص و روشهای مناسب آنها را مشخص نمود. مطالعات اولیه اولین گزارشهای موفقیت آمیز توسط Maeda و Liao در سال ۱۹۹۲ ارائه شد که در آن یک سویه به نام PM-۴ را ازمحیط پرورشی یک نوع لارو ماهی جدا نمود که دارای قدرت زیستی و تکثیر خوب بود. این باکتری برای کنترل بیولوژیکی محیط این نوع لارو و ماهی کپور استفاده می شود.کنترل بیولوژیکی موجب افزایش زنده مانی لارو و محدود کردن رشد ویبریوآنگوئیلاروم وهالیفتوروس میگردد. ولی در این مطالعه هیچگونه بررسی بروی امکان زیست این باکتری در روده لارو کپور انجام نگرفت، در حالی که عفونت ویبریو آنگوئیلاروم در ابتدا از روده شروع می شود.
Griffith در سال ۱۹۹۵ گزارش کرد که لارو میگوهای پرورش یافته در بعضی استخرهای اکوادور بوسیله یک بیماری که مشخصه آن تغییر در جمعیت باکتریها است تحت تاثیر قرار میگیرد. در این حالت نسبت ویبریو آلگینولیتیکس کاهش یافت در حالی که ویبریو پاراهمولیتیکس افزایش یافت. به همین منظور سویه اولیه جدا شد و به عنوان پروبیوتیک در بعضی از استخرها استفاده گردید که در این حالت قدرت زیستی میگوها به حد قبل از بیماری بازگشت .
Austin و همکارانش در سال ۱۹۹۵ تاثیر پروبیوتیکی این سویه را بررسی نمود و گزارش کرد که سلولهای ویبریواوردالی توانایی زنده ماندن خود را در طول ۳ ساعت بعد از اضافه شدن پروبیوتیک به داخل محلول از دست دادند. همچنین ویبریو آنگوئیلاروم و آئوروموناس سالمونیسیدا نیز با وسعت کمتری مهار شدند. در آزمایشی دیگر مشخص گردید مقاوت ماهی سالمون شستشوداده شده با پروبیوتیک در مبارزه با بیماریها بهبود یافت.
بطور کلی چیزی که از یک پروبیوتیک می توانیم انتظار داشته باشیم عبارت است از
۱) آنتاگونیسم با بیماریها
۲) خاصیت کلونی شدن در روده با امکان چسبیدن به موکوس روده
۳) افزایش مقاومت میزبان در مقابل بیماریها آنتاگونیسم با بیماریها بنظر میرسد در باکتریهای خاکزی خاصیت آنتاگونیسمی یک امر مشترک باشد.
بطور مثال بیش از ۶۰% از باکتریهای جدا شده از زئوپلانکتونها، خاصیت باکتریولیتیک داشتند. و بیشتر از ۷۵% باکتریهای جدا شده از اسفنجها ترکیبات آنتی باکتریال تولید می کردند. تغذیه لارو ماهی هالیبوت برای اولین بار با سویه مشخصی از باکتری، از رشد یک نوع ویبریو بیماریزا ممانعت کرد. خاصیت آنتی باکتریال در میکروبهای آب شیرین نیز وجود دارد. بطور مثال بعضی از باکتریهای اسید لاکتیک مانند لاکتوباسیلوس آنتاگونیسم بیماریهای ماهیها هستند. Sugita و همکارانش در سال ۱۹۹۸ یک سویه از باسیلها را که آنتاگونیسم حدود ۶۳% از میکروبهای جدا شده از روده ماهی بودند شناسایی نمود. سویه های بیماریزای ویبریوآئوروموناس در بیشتر آزمایشهای آزمایشگاهی هدف بودند.
بعضی باکتریها بر ضد ویروسها می باشند و احتمالا برای کنترل بیماریهای ویروسی موثر می باشند. حالت آنتاگونیسمی در برابر پاتوژنها احتمالا بوسیله واسطه های دیگری به غیر از آنتی بیوتیکها باشد. اسیدهای آلی، پراکسید هیدوژن، سیدروفرها از جمله این واسطه ها میتوانند باشند. البته شرایط آزمایش در حالت in-vitro و in-vivo متفاوت می باشد و بیان حالت آنتاگونیسمی در حالت in-vitro نمی تواند یک معیار کافی برای انتخاب پروبیوتیک باشد. خاصیت تشکیل کلنی در روده قدرت تشکیل کلنی یک معیار مهم برای پروبیوتیکهاست اما احتمالا اگر باکتریهای ناپایدار نیز در دز بالا و بصورت مداوم استفاده شوند مفید باشند.
بنابراین در عمل ضروری می باشد که پایداری پروبیوتیکها در روده ارزیابی گردد. در این خصوص پایداری باکتریهای اسید لاکتیک در روده مورد مطالعه قرارگرفته است. غلظت دیورجنس در سکوم ماهیهای جوان بیشتر بود. به نظر میرسد باکتریهای اسید لاکتیک جدا شده قادر به زنده ماندن برای چندین روز در روده ماهی جوان باشند. ویبریونها هم احتمالا روزها و یا حتی هفته ها در ماهی و لارو صدفها پایدار باشند. مخمرها نیز به موکوسهای روده قزل آلای رنگین کمان می چسبند و توانایی بالایی برای چسبیدن و تشکیل کلنی دارند و استفاده از آنها نیز در آبزیان مورد توجه می باشد. بهبود عکس العمل حیوانات آبزی در برابر بیماریها توسط مصرف پروبیوتیکها در بسیاری از آزمایشها تست گردیده است.
حیوانات آزمایش شده عبارت بودند از رتیفرها، لاروسپرماهیها، حلزونها، صدفها، ماهیهای کد جوان، سالمون و قزل آلای رنگین کمان که تقریبا در تمام آنها پاتوژنها ویبریونها بودند. اما پروبیوتیکها انواع مختلفی شامل ویبریونها، پزودوموناسها و باکتریهای گرم مثبت بودند. نحوه مقابله پروبیوتیک و پاتوژن در میزبان، بویژه برای تشخیص، یکی از موارد قابل بررسی می باشد. البته ایجاد شرایط ثابت در آزمایش نیز مهم می باشد زیرا فاکتورهای زیادی موجب حساسیت حیوانات در مقابل پاتوژنها و همچنین کارایی پروبیوتیکها می شوند، ولی این تاثیرات اغلب تکرار پذیری کمی دارند و در بسیاری از مطالعات فقط تعداد تلفات مورد مقایسه قرار گرفته است.
در آزمایشی که از پروبیوتیکها برای لارو دوکفه ای ها استفاده شد بهبود معنی داری در زنده مانی آنها مشاهده گردید. در این آزمایش لاروها به مدت یک ساعت از پروبیوتیکها استفاده کرده بودند. این محققان فرض کردند که پروبیوتیکها مواد ممانعت کننده ای تولید می کنند که رشد باکتریهای پاتوژن را متوقف می کنند. Gibson و همکارانش در سال ۱۹۹۸ مشاهده کردند که کاهش پروبیوتیک حتی سریعتر از پاتوژن بود. اگرچه بعضی سویه های باکتریایی احتمالا وقتی که به عنوان مکمل غذایی استفاده می شوند به عنوان واسطه های پرورشی عمل نموده و زنده مانی آبزیان را افزایش می دهند. چشم انداز توسعه پروبیوتیکها مزیتهای استفاده از پروبیوتیکها در برابر آنتی بیوتیکها بوسیله Moriarty در سال ۱۹۹۸ بحث گردید البته تاکنون بیشترخاصیت تولید مواد ممانعت کننده توسط پروبیوتیکها مورد توجه قرار گرفته است.
خطر پاتوژنهای مقاوم به پروبیوتیکهای انتخاب شده نیز نباید فراموش شود به همین دلیل تحقیق بر روی متنوع کردن آنتاگونیسمها استوار می باشد تا احتمال ایجاد باکتریهای مقاوم کاهش یابد. توانایی بعضی از پروبیوتیکها برای چسیبدن به موکوس روده احتمالا عفونت روده تولید شده توسط بعضی از پاتوژنها را متوقف کند. این حالت آنتاگونیسمی احتمالا از طریق رقابت برای مواد غذایی که برای رشد باکتریها لازم می باشد و یا از طریق رقابت جهت اتصال به جدار روده انجام می شود. حذف رقابتی، یک مکانیسم برای بیان تاثیر پروبیوتیکها در شرایط زیستی محدود می باشد. آهن، مورد نیاز بسیاری از میکروارگانیسمهاست و در دسترس بودن آن در بافتهای حیوانات احتمالا برای بسیاری از پاتوژنها ضروری است.
Smith وDvey در سال ۱۹۹۳ پیشنهاد کردند که حالت ممانعت کنندگی آئورومونلس سالمونسیدا بوسیله پزودوموناس فلوئوروسنس از طریق رقابت برای کسب آهن آزاد بود. فعالیت مهارکنندگی بسیاری از سویه های پزودوموناس بنظر میرسد از طریق ترکیبات آهن دار می باشد. در لارو سپر ماهی نیز رقابت ویبریوها و باکتریهای آهن دار خالص شده، میتواند تا حدودی خاصیت پروبیوتیکی آنها را توجیه کند. فعالیت آنتی باکتریال باسیلوسهای جدا شده بوسیله Sugita و همکارانش در سال ۱۹۹۸ تا حدودی مربوط به ترکیبات آهن دار بود. البته در انتخاب سویه های پروبیوتیکی باید به این نکته نیز توجه داشت که استفاده از آنها، موجب افزایش نیاز میزبان به آهن نگردد. آهن معمولا در جیره غذایی ماهی اضافه می گردد و محدودیت آهن جمعیت میکروبها را بدون تاثیربر روی لارو ماهیها تغییر می دهد.
البته مواد غذایی دیگری نیز احتمالا میکروبهای روده را تحت تاثیر قرار دهند ولی وجود آنها برای حیات حیوانات آبزی ضروری می باشند. بطور مثال اسیدهای چرب غیر اشباع جیره، احتمالا نسبت باکتریهای اسید لاکتیک در لوله گوارش ماهی شمالی را تحت تاثیر قرار دهند. Gibson و Roberfroid در سال ۱۹۹۵ پری بیوتیک را به عنوان ماده غذایی غیر قابل هضم که بطور موثری سلامتی میزبان را از طریق تحریک رشد و یا فعالیت باکتریهای موجود در کلون و یا محدود کردن رشد آنها تحت تاثیر قرار می دهد تعریف کردند. فروکتوگلوکوساکاریدها به عنوان افزودنیهای غذایی که رشد بیفیدوباکترها و لاکتوباسیلها را در انسان و حیوانات خشک زی افزایش می دهند استفاده می شود.
لاکتوساکاروز بوسیله میکروبهای قسمت پایین روده ماهیان خاردار دریایی تخمیر شده و موجب افزایش ضخامت لایه تونیکاموسکولاریس در این ماهیان می گردند. این نشان داد که بعضی از محصولات حاصل از تخمیر، موجب تقویت لایه دفاعی روده در ماهی و انسان می گردند. به همین دلیل احتمالا چنین موادی که بوسیله پروبیوتیکها قابل هضم بوده، آنتاگونیسم پاتوژنها هستند و بافت دفاعی میزبان را تحریک می کنند، برای مطالعه جالب خواهند بود . فرضیه تحریک سیستم ایمنی موجودات آبزی نیز قابل توجه می باشد.
