آماده سازی به روش صحیح و اصولی از جمله رموز موفقیت در عملیات پرورش میگو در استخرهای خاکی است. اما چرا آماده سازی استخرهای پرورش اینهمه دارای اهمیت است و اصولا هدف از آماده سازی چیست و آماده سازی صحیح کدام است؟
در پاسخ به سئوالات فوق می توان بطور خلاصه چنین گفت:
- طی مراحل مختلف آماده سازی، محیط نگهداری میگو از دوران پست لاروی (لارو پیشرفته یا Postlarvae) تا رسیدن به سن و اندازه بازاری و برداشت، آنچنان آماده و مهیا می شود که میگو کمترین استرس و پائین ترین ریسک ابتلا به انواع بیماری ها را در استخر تجربه نماید. البته این کمترین استرس و پائین ترین ریسک ابتلا به بیماری، اموری هستند که لازم است در طول دوره پرورش نیز در خلال مدیریت صحیح و بهینه پرورش نیز دنبال و رعایت گردد.
- با توجه به پاسخ فوق، لازم است مصادیق ایجاد استرس و عوامل افزایش دهنده خطر بروز بیماری (که می توان در مرحله آماده سازی آن ها را ردیابی و برطرف نمود) مشخص شوند. بالطبع مهمترین موارد در این زمینه را می توان شامل خاک سیاه (مواد آلی برجای مانده از دوره قبل پرورش)، پارامترهای فیزیکوشیمیائی خاک (و میزان انحراف آن ها از شرایط و دامنه مطلوب) و عوامل بیماریزای محتمل در محیط استخر ناشی از بروز بیماری در منطقه و یا در همان مزرعه مد نظر داشت. البته باید به این نکته نیز توجه شود که یکی از عملیات ضروری در دوره آماده سازی، بهسازی زیرساخت های پرورش و پشتیبانی مزرعه نیز خواهد بود که در اینجا چندان موضوع بحث نیست.
- به این ترتیب شاید مهمترین شاخص های انجام آماده سازی مناسب را بتوان در مواردی همچون میزان مواد آلی موجود و وضعیت میکروبی بستر همچنین پارامترهای بهینه فیزیکوشیمیائی خاک جهت شروع دوره پرورش خلاصه نمود. به عبارت دیگر برای اینکه پرورش دهنده متوجه شود آماده سازی استخر به خوبی انجام گرفته یا خیر ضروری است بیش و پیش از هرچیز به این موارد توجه نماید.
کشور ایران در منطقه گرم و نیمه خشک کره زمین قرار گرفته و شاید یکی از مزایای این موقعیت، امکان استفاده از نور خورشید و به تبع آن، اشعه ماوراء بنفش موجود در این تابش به عنوان ضدعفونی کننده ای قدرتمند برای بستر استخرهای پرورش باشد. لذا در نگاه نخست، آیش مناسب با حداقل سه ماه بین دو دوره پرورش شاید راهکاری اصولی، منطقی و کم هزینه برای ضدعفونی و هوادهی در دیواره ها و بستر سازه های پرورش به نظر آید. اما قطعا پرورش دهندگان جنوب شرق آسیا و آمریکای لاتین نیز بر این موارد واقفند اما آنان چگونه تعدّد دوره های پرورش در طول سال را (به خصوص در شرق آسیا با وجود باران های مداوم و گاه بی وقفه در مدت زمانی طولانی از فصل پرورش) مدیریت می نمایند؟ از آن گذشته، چگونه می توان بهره وری در بکارگیری اراضی پرورش میگو را از طریق افزایش دوره های پرورش در طول سال در کشور خودمان متصور شد؟
بنده صرفا در اینجا قصد داشتم مدخلی برای ورود به بحث آماده سازی مرطوب مطرح نمایم چرا که کاستن از طول دوره آیش، بررسی میزان مواد آلی، جمعیت میکروبی و پارامترهای فیزیکوشیمیائی بستر استخر خود مستلزم موارد فنی و بهداشتی عدیده ای است که در حوصله این مطلب نیست اما لازم است بطور جدّی در محافل تصمیم گیری برای صنعت به بحث گذارده شود.
طی هفته گذشته، نشست وبیناری کارشناسی در بستر Google Meet توسط گروه واتس اپی "صنعت میگو پرورشی ایران (صمپا)" با ارائه دوست فرهیخته و ارجمندم جناب آقای دکتر اشکان اژدری با موضوع " آماده سازی مرطوب در مزارع پرورش میگو: از تئوری تا عمل" برگزار شد. این مطلب و پست بعدی وبلاگ را به بارگذاری فایل ارائه ایشان در خصوص موضوع یاد شده اختصاص داده ام به این امید که در آینده به صورت مفصل به این مبحث، نه در حد محافل کارشناسی بلکه در نهادهای تصمیم گیری پرداخته شود.
لینک دانلود بخش اول وبینار آماده سازی مرطوب
